عملیات قدس یک، ساعات نخست بامداد روز ۲۴ خرداد ماه ۱۳۶۴ توسط نیروهای سپاه با رمز «یا محمد رسول الله (ص)» در منطقه عملیاتی هورالهویزه در شرق رودخانه دجله عراق آغاز شد و مدت چهار روز به طول انجامید.
لشکر ۲۵ کربلا که با بهبود فرماندهی پس از عملیات بدر همچنان در منطقه ذکر شده باقی مانده بود، مأمور اجرای این عملیات با پنج گردان را بر عهده گرفت.
به علت آنکه منطقه عملیات قبل از گسترش هور منطقه‌ای مسکونی بوده، عمق آب در این قسمت کم است و خشکی‌های بیشتری نسبت به سایر مناطق در آن وجود دارد. مهم‌ترین خشکی‌های منطقه عملیات بعد از ترابه که در عملیات بدر تصرف شد، عبارت بودند از پاسگاه ابوذکر، روستای ابولیله و خشکی‌های اطراف آن. همچنین آبراه‌های کسر، صف، شعبان، مشروع، خیطه، اعظم، معارج، نهروان و الحسان که در منطقه عملیات بیشتر استفاده می‌شدند.
لشکر ۲۵ کربلا سپاه پاسداران؛ برای حفظ منطقه و امکان حضور فعال در آن و بالا بردن کیفیت، سطح آموزش و تجربه نیروهایش، در این منطقه خطی پدافندی به طول ۴۰ کیلومتر تشکیل داد و پنج گردان نیرو در آن مستقر کرد. هر گردان موظف بود بدون درگیری و تا جایی که امکان دارد خود را به مواضع دشمن نزدیک کند.
نیروهای عراقی پس از آغاز این عملیات با هواپیماهای پی‌سی هفت و بالگرد اقدام به بمباران شیمیایی و انفجاری کرد که به واسطه آن تعدادی از رزمندگان ما شهید و جانباز شدند.
اما در نهایت با استقرار سریع توپ‌های ضد هوایی پاتک های دشمن بی نتیجه ماند و هواپیماهای آن با کمک موشک سام هفت ایران ساقط شدند.
نیروها با یک خیز کاملاً مؤثر و بدون درگیری به صورت ایجاد کمین در مقابل دشمن جلو رفتند، طوری که در بعضی محورها به فاصله یک تا ۲ کیلومتری مواضع عراقی‌ها رسیدند.
این خیز موجب شد تا جنوب آبراه ترابه در آبراه اعظم، کمین‌ها به نحوی به طرف دشمن ایجاد شوند که الحاق بین خط ترابه نهروان برقرار شد.
مواضع نیروهای خودی پس از این عملیات از شمال به جنوب در پنج کیلومتری الحسان و در چهار کیلومتری دجله و الزجیه و ۶ کیلومتری اتوبان بغداد بصره و در قسمت جنوبی در ۲ کیلومتری البیضه مستقر شدند.
در عملیات قدس یک ۴۰ تن از رزمندگان شهید، ۳۰ تن مجروح و سه تن در هور مفقود شدند؛ همچنین یک توپ ۱۰۶ میلی‌متری با قایق آن و یک قایق حامل دوشکا منهدم شد و به چند قایق هم ترکش اصابت کرد.
اهداف و دستاوردها
در این عملیات چهار روزه که برای انهدام نیروها و برهم زدن انسجام ماشین جنگی ارتش عراق، نزدیک کردن خط پدافندی به دجله و امکان اجرای آتش روی جاده بصره العماره در منطقه‌ای به وسعت ۱۸۰ کیلومتر مربع به اجرا در آمد، رزمندگان ایران اسلامی ۲ پاسگاه «ابوذکر» و «ابولیله» دشمن را تصرف کردند و منطقه‌ای به وسطعت حدود ۱۸۰ تا ۲۰۰ کیلومتر مربع از تصرفات دشمن فتح شد.
در عملیات مقدس یک درمجموع از نیروهای دشمن بعثی حدود ۲۰۰ نفر کشته، ۲۰۰ نفر مجروح و حدود ۱۰۰ نفر اسیر شدند و ۱۵ قایق، یک هواپیمای پی. سی هفت و ۲ بالگرد آنها منهدم شد.
همچنین رزمندگان ایران اسلامی چهار توپ ضدهوایی، ۶ خمپاره‌انداز، ۲۹ فروند قایق جنگی و بلم، ۱۰ دستگاه بی‌سیم، ۲۰ قطعه پل خیبری، ۱۰ قطعه پل دوبه‌ای و تعداد فراوانی سلاح سبک به غنیمت گرفتند.
از ویژگی‌های برتر این عملیات می‌توان به اجرای صحیح رزمایش عملیات، رعایت اصل غافل‌گیری، تلاش مستمر فرماندهی جهت آمادگی و هدایت عملیات، تعویض نیروهای دشمن یک روز قبل از عملیات و بستن عقبه دشمن اشاره کرد.