شرایط داخلی و خارجی عربستان روز به روز بدتر می شود و اقتصاد این کشور که در سال های گذشته و به دلیل فروش زیاد نفت به سمت جهش خیز برداشته بود به سمت افول قدم بر می دارد و کسر بودجه به یکی از مشکلات مهم این کشور تبدیل شده است.
عربستان که در سال های ۱۳۸۸ و ۸۹ خورشیدی روزانه حدود ۹ میلیون بشکه نفت بیش از صد دلاری تولید می کرد، هم اکنون ۱۳ میلیون بشکه نفت تولید و قسمت زیاد آن را صادر می کند، نفتی که قیمت هر بشکه آن به صفر رسیده، این ضرر یعنی آه بی گناهان یمنی نتیجه داده و آل سعود و به ویژه ولیعهد جنگ طلب و کم تجربه آن با مشکلات زیادی روبه رو شده اند.
عربستان به دلیل تنش میان مسکو – ریاض و در اصل به منظور ضربه زدن به ایران اقدام به افزایش تولید بیش از اندازه نفت و ارایه آن به بازارهای جهانی کرده است، اقدامی که با همراهی امارات از ۲۲ اسفند ماه ۱۳۹۸ انجام شده است.
شرکت ملی نفت عربستان (آرامکو) در همان زمان طی بیانیه ای اعلام کرد که سطح تولید خود را تا یک میلیون بشکه در روز افزایش خواهد داد و در ادامه وزارت انرژی عربستان نیز اعلام کرد که تولید نفت خام این کشور از ۱۲ میلیون بشکه به ۱۳ میلیون بشکه افزایش می یابد.
این اقدام در حالی است که عربستان به عنوان بزرگترین تولید کننده نفت در جهان پیشتر اعلام کرده بود که از ماه آوریل (فروردین- اردیبهشت) سطح تولیدش را از ۹ میلیون و ۸۰۰ هزار بشکه به ۱۲ میلیون و ۳۰۰ هزار بشکه در روز افزایش خواهد داد.
در حالی که این روزها جهان با ویروس کرونا دست به گریبان شده و این ویروس در کنار مشکلات روحی و روانی زیادی که در برای مردم جهان ایجاد کرده و موجب تعطیلی بسیاری از کارخانجات و لطمه خوردن تولید در دنیای کنونی شده است، آل سعود و شماری دیگر از کشورهای تولید کننده نفت همچون امارات در این اوضاع بغرنج به جای همراهی با جهان و کاهش تولید نفت خود، اقدام به افزایش تولید نفت به مقدار زیاد کرده اند، اقدامی که موجب کاهش شدید قیمت نفت در بازارهای جهانی و ضرر کشورهای صادر کننده شده است، ولی عربستان خود بیشترین زیان را از این اقدام بی خردانه دریافت کرده است.(هرچند عربستان امروز اعلام کرده تولید و صادرات خود را پایین می آورد)
اختلافات عمیق بن سلمان با شاهزاده های سعودی و دستگیری شماری از آنها، پرونده های بین المللی همچون قتل فجیع جمال خاشقچی در کنسولگری عربستان در استانبول، حمایت از تروریست ها در کشورهای عراق، سوریه و لیبی، فرورفتن در باتلاق جنگ یمن، اختلاف با کشورهای عربی و اسلامی و ناتوانی در مقابله با همه گیری بیماری کرونا در عربستان در کنار موارد دیگر شرایط سختی را برای آل سعود ایجاد کرده است.
در حالی که ویروس کرونا تا به امروز (سه شنبه) جان بیش از ۱۷۰ هزار نفر را در جهان گرفته و نزدیک به دو میلیون ۵۰۰ هزار نفر از مردم دنیا نیز در ۲۱۰ کشور به این ویروس مبتلا شده اند، ائتلاف عربی – آمریکایی به سرکردگی عربستان هنوز به کشتار مردم یمن و نقض آتش بس خوداعلامی ادامه می دهند و مردم بی دفاع یمن را به خاک و خون می کشند.
یکی از مشکلاتی که اخیرا آل سعود با آن مواجه شده عدم پرداخت حقوق و دستمزد مزدوران خود در مرزهای جنوبی می باشد، اقدامی که موجب اعتراض شدید این مزدوران شده است؛ معترضان که از نیروهای یمنی وفادار به دولت عبد ربه منصور هادی رییس جمهوری مستعفی و فراری یمن هستند در منطقه ربوعه واقع در استان عسیر در جنوب غربی عربستان در روزهای اخیر به دلیل پرداخت نشدن ۶ ماه دستمزد خود تظاهرات کردند و خواستار بازگشت به یمن شدند.
پیشتر نیز نیروهای مرزبانی دولت مستعفی یمن که زیر نظر عربستان مأموریت حفاظت از مرزهای جنوبی این کشور در استان عسیر را برعهده دارند با برگزاری تجمع اعتراضی خواستار بازگشت به استان‌های خود شده بودند.
بنابر آمار اعلام شده از سوی رسانه‌ها حدود ۱۳ تا ۱۵ هزار نیروی یمنی که از استان‌های جنوبی این کشور از جمله حضرموت، بیضا، عدن و ابین هستند از سال ۲۰۱۶ توسط ائتلاف سعودی به مرزهای استان صعده یمن و عسیر عربستان اعزام شدند تا مقابل حملات نیروهای انصارالله از خاک عربستان محافظت کنند!.
ائتلاف عربی آمریکایی به سرکردگی عربستان از ششم فروردین ۹۴ و به بهانه بازگرداندن عبدربه منصور هادی رییس جمهور فراری و مستعفی یمن به قدرت، این کشور را هدف حملات سنگین هوایی، زمینی و دریایی خود قرار داده و این در حالی است که پس از گذشت حدود ۶ سال از این جنگ، ائتلاف سعودی هیچ دستاوردی در یمن به جز کشتار و ویرانی در این کشور کسب نکرده است.
عربستان در سال های اخیر کاملا گوش به فرمان آمریکا و مجری سیاست های منطقه ای واشنگتن در منطقه بوده و این وضعیت با روی کار آمدن محمد بن سلمان ابتدا به عنوان وزیر دفاع عربستان در سال ۲۰۱۵ و پس از آن به عنوان ولیعهد سعودی در سال ۲۰۱۷ تشدید شده است، روی کار آمدن بن سلمان در عربستان با رییس جمهور شدن دونالد ترامپ در آمریکا همراه بود، دو رویدادی که نه تنها ضررهای بی شماری برای کشورهای خود به همراه داشته، بلکه روی کار آمدن این دو آسیب های زیادی به تمامی کشورهای جهان وارد کرده است که آخرین مورد آن صفر شدن قیمت نفت می باشد.
نکته قابل تاملی که در این بین وجود دارد این است که عربستان در سال های گذشته به دلیل درآمدهای کلان نفتی همواره به کشورهای دیگر وام کم بهره و یا وام بلاعوض می داده و در سال های اخیر نیز آل سعود حدود ۳۰۰ میلیارد دلار در جنگ شش ساله یمن و در حدود ۲۰۰ میلیارد دلار نیز در حمایت از تروریست ها در سوریه و عراق هزینه کرده است، هزینه ای که علاوه بر به راه انداختن جنگ موجب هدر رفت منابع مردم عربستان شده است.
اما اکنون شرایط به گونه دیگری برای سعودی ها رغم خورده و آل سعود برای ترمیم کسری بودجه خود اقدام به دریافت وام از منابع متخلف کرده است.
اولین درخواست وام عربستان مربوط می شود به سال ۱۳۹۴ و به میزان حدود ۸ میلیارد دلار از کشور آمریکا؛ وام دوم در سال ۱۳۹۵ و به میزان ۳۰ میلیارد دلار از صندوق بین المللی پول بود؛ وام سوم نیز به میزان ۱۱ میلیارد دلار بود از سوی بزرگترین بانک های جهان همچون "گلدمن ساکس"، "اچ اس بی سی" و "جی پی مورگان چیس" در سال ۱۳۹۷ به عربستان پرداخت شد و وام ۳۱ میلیارد دلاری عربستان در سال ۲۰۱۹ (۱۳۹۸) که بازهم از بانک های بزرگ جهانی بود.
پس از پادشاه شدن سلمان بن عبدالعزیز در عربستان (ژانویه ۲۰۱۵) و وزیر دفاع شدن پسرش محمد در همان سال (محمد بن سلمان در سال ۲۰۱۷ نیز با حفظ سمت ولیعهد عربستان شد) سعودی ها با اتخاذ سیاست های ماجراجویانه و تهاجمی به ویژه حمله نظامی به یمن و ادامه شرکت در جنگ های نیابتی در سوریه، عراق و لیبی، بودجه زیادی را صرف خرید انواع سلاح کردند و این امر با روی کار آمدن دونالد ترامپ رئیس جمهوری آمریکا شتاب بیشتری گرفت به نحوی که با سفر وی به ریاض در ۲۰ ماه می ۲۰۱۷، قراردادهای کلان خرید تسلیحات نظامی به میزان ۴۶۰ میلیارد دلار میان آمریکا و عربستان منعقد شد.
اطلاعات و اخبار موجود نشان می دهد که در سال های اخیر قسمت اعظم درآمدهای کلان نفتی عربستان فقط صرف کشتار مسلمانان در کشورهای سوریه، عراق، لیبی و یمن شده است و اگر حتی یک دهم این میزان صرف آبادانی و پیشرفت کشورهای یاد شده می شد و مابقی آن صرف توسعه و پیشرفت عربستان می شد، ما در منطقه با کشورهای آبادی روبه رو بودیم که دیگر کشورها آرزوی آن را داشتند.