حسین سالار آملی روز شنبه در آیین گشایش شانزدهمین گردهمایی بین‌المللی انجمن ترویج زبان و ادب فارسی در دانشگاه بیرجند اظهار داشت: در حال حاضر حداقل ۲۰ هزار دانشجوی ایرانی نیز در دانشگاه‌های خارج از کشور در حال تحصیل هستند که فرصت مغتنمی برای ترویج زبان و ادبیات فارسی در دنیا است.
وی افزود: ادبیات فارسی گنجینه تمدن ایرانی است که باید بیش از گذشته در زمینه ترویج آن در داخل و سطح بین‌الملل تلاش کنیم.
رییس مرکز همکاری‌های علمی بین‌المللی یادآور شد: آزمون سنجش استانداردهای مهارت‌های زبان فارسی (سامفا) راه‌اندازی شده که یکی از ملاک‌های تحصیل در دانشگاه‌های جمهوری اسلامی ایران است و تمامی دانشجویان غیرایرانی داوطلب تحصیل در دانشگاه‌های کشور باید در این آزمون شرکت کنند و این موضوع هم نقش موثری در ترویج درست زبان و ادبیات فارسی دارد.
وی گفت: سه سال پیش ۶۵ کرسی زبان و ادبیات فارسی در خارج از کشور به‌طور مستقیم توسط وزارت علوم اداره می‌شد و انتظار ما این بود که سالی ۱۵ درصد افزایش داشته باشد و شیوع کرونا مانع شد.
آملی با تاکید بر اینکه باید بیش از گذشته در زمینه ترویج زبان و ادبیات فارسی در خارج کشور تلاش شود اضافه کرد: در چند دهه اخیر بار این کار بر دوش دولتی‌ها گذاشته و باعث شده که از نفوذ و اثرگذاری آن کم شود.
وی گفت: باید استانداردسازی در زمینه دوره‌های ایران‌شناسی در مقاطع مختلف، زبان و ادبیات فارسی و امتحانات مرتبط با آن را در کوتاه‌ترین زمان به سرانجام برسانیم و جایگاه وزارت علوم این است که به سمت ارزیابی، نظارت و حمایت حرکت کند.
قائم مقام وزیر علوم در امور بین‌الملل افزایش نظارت‌ها و استانداردسازی را ضروری دانست و تصریح کرد: نیاز است انجمن‌های علمی خودشان را در بخش بین‌الملل تقویت کنند و به عنوان مثال خوب است که انجمن ترویج زبان و ادب فارسی را در سطح کشورهای اسلامی و منطقه‌ای داشته باشیم تا این انجمن‌ها بار سنگین توسعه و ترویج زبان و ادبیات فارسی را بر دوش بگیرند.
وی گفت: انتظار این است که باید امور اجرایی را به دانشگاه‌ها، انجمن‌ها و بخش خصوصی واگذار کنیم و ما در زمینه نظارت، ارزیابی و حمایت گام برداریم.
آملی اظهار داشت: پیشرفت پایدار یک کشور نمی‌تواند در مسائل اقتصادی، تجاری و صنعتی صورت بگیرد و بستر پیشرفت پایدار یک جامعه علم و مسائل اجتماعی و ایجاد این روابط بین افراد جامعه است.
وی افزود: توسعه‌یافتگی یک کشور عمدتا به نهادهای علمی آن کشور برمی‌گردد و اگر این موضوع را اصل قرار دهیم که مبنای اساسی پیشرفت یک کشور فعالیت‌های اجتماعی و رشد علمی و ایجاد بسترهای رشد علمی است، باید در این راستا به نهادهای علمی توجه ویژه‌ای شود.
رییس مرکز همکاری‌های علمی بین‌المللی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری گفت: انجمن‌های علمی با توجه به وجود افراد برجسته در آن و تولید علم در این مجموعه‌ها، نقش پایداری در توسعه علمی کشور دارند که باید قدر انجمن‌های علمی و سازمان‌های مردم‌نهاد را بدانیم و آنها را بیشتر در فعالیت‌ها مشارکت دهیم.
وی اظهار داشت: انجمن‌های علمی به خاطر اینکه انگیزه دارند و از قدرت و سیستم اداری به دور هستند، فراز و نشیب سیاست‌ها را قبول نمی‌کنند و از نظر علمی هم متقاعد کننده هستند لذا برای ما ارزش دارند و این انجمن‌ها می‌توانند در پیدایش هنجارها در جامعه و ایجاد منزلت واقعی اثرگذاری لازم را داشته باشند.
آملی افزود: نهادهای علمی بار سنگین توسعه علمی کشور را برعهده دارند جایگاه ویژه‌ای برای انجمن‌های علمی به‌خصوص انجمن ترویج زبان و ادب فارسی قائل هستیم.
وی گفت: در حال حاضر معاونت گسترش زبان فارسی و ایران‌شناسی در خارج کشور در وزارت علوم فعال است و پنج کارگروه ایجاد شده که هر یک از کارگروه‌ها را یکی از برجستگان جامعه علمی برعهده گرفته است.
شانزدهمین گردهمایی بین‌المللی انجمن ترویج زبان و ادب فارسی امروز (چهاردهم اسفند) در دانشگاه بیرجند گشایش یافت و "غلامعلی حداد عادل" رییس فرهنگستان زبان و ادب فارسی نیز به‌صورت وبینار در افتتاحیه این همایش سخنرانی کرد.
ادبیات تطبیقی و پژوهش‌های میان رشته‌ای، انواع ادبی (غنایی، حماسی، نمایشی و...)، ادبیات آیینی و پایداری، ادبیات معاصر، ادبیات کودک و نوجوان، نقد، نظریه و مکتب‌های ادبی، آسیب‌شناسی پژوهش‌های ادبی، زبان‌پژوهی ادبی و گویش‌پژوهی خراسانی، آموزش زبان فارسی و پژوهش زبان و ادبیات فارسی در گستره جهان از محورهای اصلی این همایش است.
نشست‌های این همایش به دلیل شیوع کرونا به‌صورت محدود و در بستر اسکای روم از ۵ تا ۱۰ مارس ۲۰۲۲ برگزار خواهد شد که علاقه‌مندان برای شرکت در گردهمایی بین‌المللی ترویج زبان و ادب فارسی می‌توانند به نشانی https://conf.birjand.ac.ir/tarvij۱۶/ مراجعه کنند.
از سال ۱۳۸۳ تاکنون گردهمایی انجمن ترویج زبان و ادب فارسی هر سال در یکی از دانشگاه‌های بزرگ استانی برگزار می‌شود و شانزدهمین مرحله این همایش ۱۴ تا ۱۹ اسفند امسال و با مشارکت جمعی از دانشجویان، استادان، فرهیختگان و مسئولان کشوری و استانی در دانشگاه بیرجند برگزار می‌شود.
همچنین یک روز از شانزدهمین گردهمایی بین‌المللی انجمن ترویج زبان و ادب فارسی، به معرفی حکیم نظامی اختصاص یافته است.