به گزارش خبرنگار فرهنگی ایرنا سیدمهدی طباطبائی در مراسم رونمایی از کتاب مجموعه شعر حرف نام تو از حمیده پارسافر گفت: یکی از معیارهای ارزیابی میزان موفقیت هر شاعر، تعداد ابیات و اشعاری است که در ذهن مخاطبش رسوب می‌کند و نگاه او را دوباره به سمت آن‌ها می‌برد و باید گفت که مجموعه شعر حروف نام تو در این زمینه موفق بوده است. دغدغه‌های آیینی شاعر و همچنین توجه به برخی اوزان خاص در غزل، از دیگر ویژگی‌های این مجموعه‌شعر به شمار می‌رود.
غلامعلی حداد عادل درباره این کتاب گفت: آشنایی چندین ساله ای که با شعرهای این بانوی ارجمند دارم، می توانم بگویم که با انتشار این کتاب دفتر ارزشمند تازه ای بر مجموعه های شعری زنان انقلاب اسلامی افزوده شده است.
شاعری به دور از وسوسه شهرت
رضا اسماعیلی شاعر و منتقد ادبی گفت : اگر بخواهیم در قاب و قالب یک جمله، سلوک ادبی حمیده پارسافر را توصیف کنیم، باید بگوییم که او شاعری است که با گام هایی آرام - ولی سنجیده - و به دور از وسوسه شهرت، در وادی شعر و شاعری گام بر می دارد؛ به خاطر کسوت معلمی، رفتار ادبی پارسافر با زبان، رفتاری هموار ، به هنجار و به دور از نارسایی های مفهومی و مضمونی است. حرکت شاعر در مسیر نوآوری نیز، حرکتی آهسته و پیوسته و به دور از افراط و تفریط است.
وی افزود: از حنجره حروف نام تو، صدای روشن و فروتن بانوی شاعری را می توان شنید که در سایه سار مهربانی کلمات به آرامشی لطیف رسیده است؛ آرامشی که در پرتو آن می توان عاشقانه صحیفه هستی را بازخوانی کرد و همچون حضرت سعدی به درک و دریافتی معرفت شناسانه از هستی نائل شد؛ به جهان خرم از آنم که جهان خرم از اوست؛ عاشقم بر همه عالم که همه عالم از اوست.
سید مسعود علوی تبار، شاعر و فعال فرهنگی از ۳۳ سروده شاعر در قالب غزل در این کتاب خبر داد و گفت: این مجموعه اشعار توسط انتشارات شهرستان ادب به چاپ رسیده و ویژگی شاخص غزلیات خانم پارسافر در این کتاب، درهم تنیدگی تار و پود عشقی پاک و زلال در لابه لای مضمون های متفاوت این اشعار است.
وی افزود: در این مجموعه غرل، با اشعاری سهل و ممتنع از شاعر روبرو هستیم که با بهره گیری از تخیل و تصویرآفرینی های برجسته ای، رسالت انتقال عشقی پاک، زلال و سیال را به دلهای خواننده گان بر عهده دارد. از این منظر می توان ذهن و زبان شاعر را در مسیر سرودن، با ذهن و زبان رودکی، فردوسی و به ویژه شیخ اجل، سعدی همسو و همرنگ دانست.
حرف های دردمندانه در حروف نام تو
سید حکیم بینش شاعر افغانستانی گفت: در مجموعه حروف نام تو در کنار نوآوری‌هایی که می‌بینیم و تصویرهای خوبی که مشاهده می‌کنیم، خواندن غزل‌های این مجموعه، مخاطب را وادار به تفکر می‌کند. گاهی با ابیاتی از این دست غافل گیر می‌شویم؛ چه می شد تک درختی می شدم در مسجد کوفه؛ مرا می بُرد نجّاری که چوب منبرش باشم.
وی افزود: من با خواندن غزل‌های حروف نام تو، با یک شاعر خوب و باورمند روبه‌رو بودم. از بیت بیت اشعار ارادت به بزرگان دینی مشهود بود و شاعر دردمندانه حرف‌هایش بیان کرده است. این باورمندی و تعهد سرمایۀ بزرگی است که می‌تواند چراغ راه شاعر باشد.
شاعر توانای امروز
پروفسور اخلاق آهن، شاعر دو زبانه پارسی و اردو اظهار کرد: بندہ درمیان شاعران جوان معاصر خانم پارسافر را به عنوان شاعر توانای امروز می بینم که در بیان خواسته ها، آرزوها و احساسات شخصی و ھمچنین وضع اجتماعی و رنج درونی شخصی را به شیوہ احسن بیان می کند.
استاد دانشگاه جواهرلعل نهرو دهلی‌نو افزود: از لحاظ ساختار ظاهری، وزن طبیعی و ساده اشعار، و همچنین سطور ساده شعری از ویژگی های این مجموعه شعر است و نیز ارائه بیان تصویری و به کارگیری رمزها، سمبل ها و کنایه ها، از دیگر ویژگی های مجموعه غزلیات حروف نام تو است. این آرایه ها چه در فکر و اندیشه و چه در بیان عقاید مذهبی و گرایش های دینی با استفاده از تعابیر اسطوره ای و مذهبی به صورت تلمیح و جهان مداری و سیاست محوری، رنگ و بوی خاصی به اشعار خانم پارسافر بخشیده اند۔
شاعری مبتلا به صفا و مروه غم
زیبا فلاحی شاعر و پژوهشگر، حمیده ی پارسافر را شاعر نو کلاسیک پس از انقلاب اسلامی دانست و افزود: خانم پارسا شاعری است که به شعر مبتلا شده؛ مبتلا به درونگرایی خویش. پارسافر شاعری توانا، آزاد اندیش و در عین حال مبتلا به صفا و مروه غم . شاعر را اگر غمی ست ؛غم بودن و ساختن با هستی خویش است.
وی از این شاعر به عنوان نماینده شاعران موفق پس از انقلاب اسلامی یاد کرد که به خود اجازه داده است اندیشه های فلسفی مردانه را مثل جبر و اختیار به شکل پراکنده در شعر خود مطرح نماید؛ جز به پای خود به راه رنج نرفتیم؛ جز به دست خود غم و عذاب نداریم.
فلاحی ادامه داد: شعر خانم پارسافر کاملا جوششی و برخاسته از فطرت درونی خویش است. غزل وی سرشار از احساس و عاطفه زنانه است. او شاعری شیعی و متعهد آیینی مولا علی علیه السلام است و نشان داده است در سروده هایش هر لحظه بخواهد زیباترین صور خیال را برایش می آفریند؛ قسم خوردم که هر کس نام او را خواست بنویسد؛ قلم از استخوانم سازم؛ از خون جوهرش باشم.
انبساط حماسی و دقایق غمناک زندگی
قادر طراوت پور ، شاعر گفت: در این مجموعه شعر، سمفونی رنگ و ساختار نوین در جهان شاعر شوریدگی خاص و قابل اعتنایی ایجاد کرده است. بیت های تصویری که فضای جهان بیرون را به درون شعر می آورند، شعر را با التهاب و انبساط حماسی در یک تغزل توام با اندوه های فرو خورده شاعر و همزیست شده با دقایق غمناک زندگی پر آشوب با لحن زنانه روایت می‌کند. تخیل پویا و همساز با جهان بیرون، رمانتیک جسارت آمیزی به این غزل های پر عاطفه داده است که حاکی از روحیه ی انعطاف پذیری و توأم با اعتراض و گاهی با لحن ستیزنده ی شاعر است؛ آمدی ای عشق، شکلی تازه از من ساختی؛ کار آسانی نبود از آه، آهن ساختی.
توجه شاعر به عناصر معنوی
پاییز رحیمی، شاعر گفت: شعرهای این مجموعه در یک نگاه کلی، به دور از پیچیدگی های نحوی و غلط های زبانی در ساده ترین و محکم ترین شکل زبانی بروز و حضور دارند و این موضوع البته با وجه معلم بودن و فرهیخته بودن پارسافر بی ارتباط نیست؛ خشکسالی آب و رنگ از چرخ سنگین برده است؛ چرخش بی سود سنگ آسیابی کهنه ام.
وی استفاده از عناصر معنوی در اشعار را از ویژگی های این شاعر دانست و گفت: کلمات یا عبارات نشان می دهد شاعر در دنیایی دور از دنیای ظاهری و مادی سیر می کند و می کوشد زندگی اش در پرتو اندیشیدن و سیر در آن دنیای متفاوت و ماورایی باشد.
شاعری در میانه کربلا
غلامرضا کافی شاعر و استاد ادبیات فارسی دانشگاه شیراز گفت: غزل ها در دیدگاه خواننده، داستانک هایی هستند از برش های زندگی شاعرانه یک عاشق، اما این روایت ها، طَرَفی برای گفت و گو ندارند. بلکه شاعر مثل یک نظاره گر و دانای کل در گوشه ای ایستاده و روایت می کند. نهایت همکاری او با دیگران، نه حالت مناظره یا تخاطُب( دیالوگ) در پیشبرد حکایت یا داستان است، بلکه جمع بستن قافیه یا ردیف است تا از حالت مفرد به جمع درآید. هرچند باز همان شاعر است که روایت می کند. جالب این که معدود غزل های گرایشی و معنامندِ ( متعهدانه) مجموعه هم چنین حالی دارند. به گونه ای که شاعر خود را در میان معرکه کربلا می بیند! و ارتباط عاطفه مندی نیز با اشخاص، وقایع و عناصر عاشورا دارد.
وی، طبیعت گرایی مضمون ساز را دیگر ویژگی اشعار حمیده پارسافر دانست و ادامه داد: شاعر روایت پرداز در مواجهه با عناصر طبیعت، بیش از روایت مندی، شیوه مضمون سازی با این پدیده ها دارد، هرچند از همراهی و حلول در عناصر طبیعت نیز غافل نیست. همچنین لحظه های اوج نیز در این مجموعه حاصل حلول در اشیا و مضمون سازی های بر بنیان اسلوب معادله در این غزل هاست.
تجلی ارادت شاعر به اهل بیت
عباسعلی وفایی، رایزن فرهنگی ایران در چین ضمن بیان نقش های گوناگون زبان، اظهار کرد: اشعار خانم پارسافر غالباً توصیف عواطف اوست و بسیاری از آن ها به من ِ شاعر برمی گردد و آینه ای را می ماند که انعکاس درونی و فکری وی را می نماید از احساسات سلبی و ایجابی تا ناهنجاری های پیرامونی که شاعر از برخی از آن به رنج است.
وی ادامه داد: بخشی از اشعار پارسافر در تجلی ارادت وی به ائمه هدی است در این اشعار نیز خانم پارسافر موفق است و به نیکی ارادت می نماید. برخی از این اشعار از درجه والایی از زبان ادبی برخوردار اند و این مساله از میزان خلوص و ارادت وی نشات می گیرد.
علیرضا رجبعلی زاده کاشانی، شاعر گفت: اگر نقش اندیشه و تخیل و احساس، بدون در نظر داشتن تصویر عینی، تا بدین اندازه برجسته شود که جای تصویرگرایی را بگیرد، آیا برقراری رابطه با جهان اندیشه و تخیل شاعر می تواند حتی در نخستین مواجهه با مخاطب، آن تاثیر آنی را بر او بگذارد؟ از برآیند بررسی نقش تصویر عینی، تخیل و اندیشه و نماد و نشانه در کلام شاعرانه این کتاب به این نتیجه می رسیم که مسئله اصلی در کیفیت به کار گیری عناصر و نگاه شاعر به چیزهایی بستگی دارد که اصطلاحا آنرا فرم بیان می دانیم.
وی ادامه داد: وقتی شاعر امروز در تمام مبانی کلام شاعرانه، گاهی تصرفاتی انجام می دهد، آیا می توان گفت این جریان، هر چه که باشد، باز هم می تواند برای شعر به نقشی به همان پر رنگی سده های گذشته، باور داشته باشد یا شعر شاعر جوان امروز بدل به موضوعی تخصصی شده و قادر به ایفای نقش تاریخی خود نخواهد بود؟
بهره مندی شاعر از مضامین شعری کلاسیک و نوین
احسان الله شکراللهی، شاعر و مدیر انتشاراتِ کتابخانه، موزه و مرکز اسناد مجلس شورای اسلامی اظهار داشت: بسیاری از عناصر فنی تاثیرگذار در یک شعر خوب در این سرودها قابل رصد و شناسایی است. استفاده از ردیف به‌عنوان عنصری استحکام بخش در غزلِ مقفای سنتی، بهرمندی از موسیقی واژه‌ها، و کاربرد فراگیر فنون و صنایع لفظی و معنوی، همچون مراعات نظیر، جناس، تلمیح، تشبیه، و استعاره، و استفاده از اصطلاحات کاربردیِ روز. همچنین دو گونه ریتم آرام و تند در تنوع بخشی به این مجموعه‌ی موزون موثر بوده است.
وی افزود: به جز غزل‌واره ۱۳ بیتی، که در شرح حال حضرت زینب سلام الله علیها سروده شده، ما در این مجموعه به واژگانی برمی‌خوریم که حال و هوای آیینی را در این سروده‌ها پررنگ می‌کند: نماز، دعا، سجده، استجابت، جمکران حمد و رکوع و ربنا، همه نشانه پررنگ‌بودن یک رابطه عبد و معبودی میان سراینده و آفریننده است. بهره‌مندی از سنت قصه‌گویی کهن در قالب غزل، با اشاره به حکایات تاریخی و دینی از ویژگی‌های شعر سرکار خانم پارسافر است. همچنین بهرمندی از مضامین شعری کلاسیک و نوین در این آفرینش‌های هنری به وضوح دیده می‌شود.
احمد شهریار؛ شاعر از کویته پاکستان گفت: مخاطبان شعر، موقع مواجه شدن با اثر یک شاعر زن در دو دسته تقسیم می‌شوند. دسته اول را کسانی تشکیل می‌دهند که دوست دارند شاعر زن حتما باید زنانگی را در شعرش حفظ کرده باشد ولی افراد دسته دوم لزومی برای این کار نمی‌بیند. هرچند انتظار اشعار تماماً زنانه از یک شاعر زن انتظار درستی نیست، اما این را باید یک مزیت دانست که تنها یک شاعر زن می‌تواند از عهده‌اش بر بیاید که خانم پارسافر در برخی از ابیات خود به این نکته عنایت داشته‌اند.
سروده ای که مخاطب را تا جاده جمکران می برد
سینا دلشادی؛ شاعر، نویسنده و مدیرکل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان مرکزی اظهار کرد: اشک، یکی از پر بسامدترین واژه‌هایی است که به گونه‌های مختلف گونه‌های دفتر شعر حروف نام تو را خیس و نفیس نموده است؛ چه آنجا که عین واژه به کار برده شده و چه آنجا که کنایه‌مندانه شمع می‌شود و یا جایی دیگر که شاعر، تصویر تَر شدن گونه را می‌سازد یا در بیتی دیگر و شعری دیگر با نام یعقوب ِ نبی نگاهی تلمیحی به اشک دارد.پیوند اشک با غم و اندوه که اینها نیز واژگان پرتکرار غزل‌های این دفتر هستند نگاه گلایه‌مندانه و دردمندانه شاعر را از زمانه خویش پررنگ‌تر می‌کند.
دلشادی افزود: این حسّ و حال و هوا وقتی در بسیاری از اشعار با مرگ و قبر قرین می‌شود بوی غزل‌های خداحافظی را می‌دهد و خواننده را تا مرز پریشانی و نومیدی پیش می‌برد و نامردی و نامرادی روزگار یا دقیق‌تر بگویم آدم‌های بی‌وفا و ناراست این دوره و زمانه را به رسوایی می‌کشاند امّا نکته جالب این دفتر شعر این است که در میان افسردگی‌ها و دل بریدن‌ها به ناگاه شاعر با مصرعی، بیتی یا شعری نور امید را بر جسم و جان و دل مخاطب می‌تاباند و اینجاست که هنر چینش اشعار در این کتاب بیش از پیش جلوه‌گر می‌شود.
وی افزود: نقطه اوج این امید آفرینی و جلوگیری از افتادن این کتاب در ورطه یأس و عدم، سروده مهدوی شاعر است که خواننده را با خود در جاده جمکران همراه می‌کند. شاعر در اوج خستگی، راه نجات بشریت را نشان مخاطب می‌دهد و در یک سیر هنرمندانه مقوله‌ی انتظار را از دل خواسته‌های فردی به یک تمنّای عمومی ارتقا و اعتلا می‌بخشد.
ابوالفضل کرمی شاعر و خوشنویس و نقاش گفت: غزل های حروف نام تو به روز و بدون شکستن ارکان جمله با شروع و پایان بندی های عمدتا محکم ترکیب زده شده اند و به روشنی پیداست شاعرمان شعر گذشتگانمان را به خوبی خوانده و با اندوخته ادبی و پشتوانه ای بی مثال شعرهایش را با مضامینی کارآمد و بعضا بکر همراه با غافلگیری هایی بهت آور غنی وپربار کرده است
فاطمه ناظری، مصطفی محدثی خراسانی و محمد امین اکبری از دیگر شاعرانی بودند که در این مراسم در وصف شاعر حروف نام تو و شعرهایش سخن گفتند.
در این نشست شاعران و هنرمندانی همچون علیرضا قزوه، عباسعلی وفایی ، ابراهیم سنایی، قادر طراوت پور، سرویش تریپاتی، احمد شهریار، محمد علی یوسفی، سید مهدی بنی هاشمی لنگرودی، علیرضا حکمتی، محمود اکرامی فر، محمد امین اکبری، ابوالفضل کرمی، نغمه مستشار نظامی، زهرا میران کرمی، فاطمه ناظری، صبا فیروزی و عاطفه جوشقانیان حضور داشتند.
آیین رونمایی از مجموعه غزلیات حروف نام تو با حضور شاعران پارسی زبان کشورهای ایران، افغانستان، هند، پاکستان و تاجیکستان با مدیریت علیرضا قزوه و اجرای سید مسعود علوی تبار به میزبانی گروه بین المللی هندیران شب گذشته برگزار شد.
غزل عاشقانه حروف نام تو، تقدیم به قطب عالم امکان حضرت صاحب الزمان (عج):
حروف نام تو، جز آن که بر انگشترم باشد؛ بر آنم تا پس از نام خدا، در دفترم باشد
غم دلتنگی ات با سوختن، پایان نخواهد یافت؛ پس از من، وارث اندوه تو خاکسترم باشد
نه یک روز و دو روز است عشق، از یاد تو می خواهم؛ که فروردین و مهر و بهمن و شهریورم باشد
لب خشک و زبان لال گویا نیست! می دانم؛ سخنگوی دل من باید این چشم ترم باشد
تو را هرگز نخواهم داشت، این را خوب می دانم؛ نمی خواهم ولی غیر از تو عشقی دیگرم باشد...!
قفس باز است وچشمت بسته راه آسمانم را؛ ندارم راه پرواز, از چه رو بال و پرم باشد