به گفته یکی از جامعه‌شناسان، در گذشته داشتن فرزند به عنوان یک نعمت، سرمایه، پشتوانه و حامی، تامین اجتماعی برای آینده خانواده بود در حالی که امروز به واسطه تحولات در فضاهای اجتماعی و تغییر نگاه اجتماعی از جمع‌گرایانه به فردگرایی افراطی روبرو شده و داشتن فرزند زیاد در خانواد فاقد کارکرد شده و فرهنگ تک فرزندی و یا ۲ فرزندی نهادینه شده است
از سوی دیگر به عقیده برخی از کارشناسان، شعار دهه ۶۰ که اعلام می‌کرد " شعار زندگی کمتر ، فرزند بهتر " بر روی برخی از خانواده‌ها تاثیر منفی گذاشت به گونه‌ای که وجود این نوع سیاست‌ها و نگاه‌ها به فرزندآوری موجب می‌شد در آینده نیروی کار برای برخی از خانواده‌ها وجود نداشته باشد و از سوی دیگر سقط جنین در آن دوره افزایش یابد.
این در حالی است که برخی از پرشکان و کارشناسان حوزه بهداشت و درمان اعلام کرده‌اند که سقط جنین به سلامت جسمی و روحی مادر به صورت جدی آسیب وارد می‌کند.
به گفته برخی از فعالان حوزه سلامت و بهداشت خانواده سقط عمدی جنین، آسیب جدی به سلامت جسمی و روانی مادر وارد می‌کند به طوری که ناباروری و اختلالات عصبی و خلقی از جمله افسردگی در خانم‌هایی که سابقه سقط عمدی دارند بیشتر است.
چرا داشتن جمعیت برگ برنده خانواده‌هاست؟
عضو انجمن جمعیت‌شناسان کشور می‌گوید: در سال ۱۳۶۷ اولین سمینار ملی جمعیت و توسعه در شهر مقدس مشهد توسط سازمان برنامه و بودجه با هدف جلوگیری از افزایش مرگ و میر نوزادان و مادران و ضرورت فاصله‌گذاری بین زایمان‌ها برگزار شد و از سال ۱۳۶۸ آغاز رسمی برنامه تنظیم خانواده فراهم شد.
حسن عالی‌پور در گفت و گو با ایرنا افزود: سمیناری در اصفهان در سال ۱۳۶۹ با عنوان اسلام و سیاست جمعیت با حضور علما و روحانیون و محققان در خصوص کاهش رشد جمعیت و تدوین سیاست‌های جمعیتی با هدف کاهش آموزش، تبلیغات رسانه‌ای و ارائه راهکارهای خدمات رایگان تنظیم خانواده برگزار شد و سیاست تبلیغاتی آن زمان با شعار "فرزند کمتر؛ زندگی بهتر" بود که کار تبلیغاتی در این زمینه نیز آغاز شد.
وی ادامه داد: در دهه ۶۰ و ۷۰ همه افراد یک خانواده بزرگ در کنار همدیگر زندگی می‌کردند که این روش زندگی رفته رفته کمتر شد و واقعیت انتقال ثروت در آن زمان وجود داشت و در جوامع سنتی فرندان به والدین کمک می‌رسانند و فرزندان بیشتر برای زندگی بهتر بود، زیرا فرزندان برای خانواده منافع اقتصای داشتند و به عنوان نیروی کار و عصای دست خانواده بودند در حالی که در جوامع مدرن امروزی فرزندآوری کاهش پیدا کرده است.
عالی‌پور افزود: در سال ۶۵ نرخ رشد جمعیت کشور ۳.۹ درصد بود که تا سال ۹۵ رشد جمعیت به صورت مقطعی افزایشی بود و در سال ۹۶ رشد جمعیت روند کاهشی به خود گرفت.
وی با اشاره به اینکه از سال ۹۶ به بعد این نرخ نزدیک به یک دهم یا کمتر از یک‌دهم بوده، است افزود: کاهش نرخ جمعیت و فرزندآوری نگران‌کننده و به یک بحران تبدیل شد.
این پژوهشگر حوزه جمعیت گفت: باروری یکی از مهمترین مولفه‌های پویایی جمعیت است که تاثیر قابل ملاحظه‌ای در رشد جمعیت دارد.
وی به انجام یک پژوهش در زمینه فرزندآوری در سال گذشته اشاره کرد و گفت: بر اساس این پژوهش میانگین تعداد فرزندان مطلوب از نظر مردان ۲.۳۲ و از نظر زنان ۲.۱۲ بوده است.
به گفته وی،در این پژوهش ۱۲ درصد زوجین اعلام کردند که فرزند نمی‌خواهند، ۲۰.۷ درصد یک فرزند، ۳۲.۷ درصد ۲ فرزند و ۱۶ درصد سه فرزند و ۱۱.۶ درصد چهار فرزندی بوده است.
سقط جنین جنایت است
وزیر بهداشت، درمان و علوم پزشکی چندی پیش در سفر به شهرکرد ضمن تاکید بر اهمیت همکاری علما در تشویق مردم به فرزندآوری و جوانی جمعیت، خاطرنشان کرد: کمک به جوانی جمعیت برای همه تکلیفی شرعی است؛ زیرا در شرایطی دشوار و بحرانی از حیث تهدید سالخوردگی جمعیت قرار داریم که برای عبور از آن علاوه بر اقدامات اقتصادی به اقدامات فرهنگی هم نیاز است. وزارت بهداشت در این حوزه، اقدامات گسترده ای از جمله رایگان کردن زایمان، پوشش بیمه‌ای برای کودکان تا پنج سالگی و توسعه مراکز درمان ناباروری را در سراسر کشور انجام داده است.
بهرام عین‌اللهی از سقط جنین غیرقانونی به عنوان نوعی جنایت و اقدامی غیرشرعی یاد کرد و افزود: مادران باردار اگر ناگزیر از سقط شوند باید برای این اقدام دلایل متقن وجود داشته باشد و سقط جنین‌های غیر قانونی توسط مراجع ذیصلاح و مطابق قانون تحت پیگیری قرار گیرد.
وی با اشاره به اجرای برنامه سلامت خانواده در کشور از اردی‌بهشت‌ماه امسال گفت: برای همه مردم پرونده سلامت تشکیل می‌شود تا در صورت بیماری و مراجعه از مسیر ارجاع بتوانند از مشوق‌ها و پوشش ۹۵ درصدی هزینه‌های بستری، بهره‌مند شوند.
وزیر بهداشت، درمان و علوم پزشکی تاکید کرد: در ابتدای دولت مردمی، ۵ هزار و ۵۰۰ پروژه عمرانی حوزه سلامت داشتیم که بیش از یک هزار و ۴۰۰ پروژه تاکنون تکمیل و افتتاح شده و یکی از نمونه های آن، پروژه بیمارستان حضرت مهدی(عج) بود که یک هزار تخت بیمارستانی و ۴۲ اتاق عمل دارد.
عین‌اللهی یادآور شد: هر نقطه از کشور می تواند در حوزه سلامت، ممتاز باشد. خوشبختانه رشد امکانات آموزشی، رشته های تحصیلی و پیشرفت پروژه ها در چهارمحال و بختیاری، چشمگیر بوده و اولویت اصلی ما، رسیدگی به مناطق محروم است.
فعال شدن مرکز نجات فرزندان سقط
رییس مرکز بهداشت دانشگاه علوم پزشکی چهارمحال وبختیاری از فعال شدن مرکز نفس (نجات فرزندان سقط) در شهرکرد خبر داد و گفت: در این مرکز افرادی که دنبال سقط جنین هستند، شناسایی می‌شوند و خدمات مشاوره، پزشکی و حمایتی به این افراد در این مرکز ارائه می‌شود تا از انجام سقط منصرف شوند.
علی احمدی در گفت و گو با ایرنا ادامه داد: در طول چند روز گذشته با افتتاح این مرکز ۴۵ نفراز افرادی که قصد سقط جنین داشتند، شناسایی شد و ۲۴ نفر پیشگیری از سقط انجام شد.
به گفته وی، این مرکز با مجوز دادستانی فعال شده و متولی اصلی این بسیج جامعه پزشکی و مرکز بهداشت است و بهورزان، ماماها و کارکنان شبکه بهداشت و درمان با این مرکز فعالیت دارند تا افرادی که متقاضی سقط هستند را شناسایی و به این مرکز ارجاع دهند تا با مداخلات انجام شده از سقط پیشگیری شود.
اجرای طرح مردمی نفس در چهارمحال و بختیاری
مسوول سازمان بسیج جامعه پزشکی چهارمحال و بختیاری از آغاز اجرای طرح نفس در قالب مرکز مردمی و در راستای قانون جوانی جمعیت برای نجات فرزندان سقط جنین در استان خبر داد.
کاظم کبیری در نشست توجیهی رابطین مرکز مردمی نفس افزود: این مرکز با سه رویکرد شناسایی و حمایت از مادران باردار و فرهنگ‌سازی نجات فرزندان سقط در شهرکرد فعال شده است.
به گفته وی، در این طرح ۳۵ نفر در قالب تیم‌های تخصصی شامل ماما، متخصص زنان و زایمان، روانشناس، کارشناس مذهبی و روانپزشک برای کمک به انصراف مادران باردار از سقط غیرقانونی جنین مشارکت دارند.
وی با اشاره به اینکه در طرح مردمی نفس حفظ سلامت مادر و کودک از حمل جنین تا تولد فرزند مورد تاکید است، گفت: در این طرح با شناسایی مادران باردار، مشاوره‌های مناسب و حمایت‌های مختلف روحی و روانی، مالی معیشتی، مراقبت‌های پزشکی، اجتماعی و اقتصادی به مادر باردار و خانواده آنها ارائه می‌شود.
کبیری افزود: در این طرح برخی مشکلات اقتصادی مادران باردار با حمایت‌های مالی، درمانی و معیشتی مرکز نفس در تمام طول بارداری و بعضی تا ۶ ماه پس از تولد با مشارکت خیرین، کمیته امداد امام، بسیج سازندگی، ستاد اجرایی فرمان امام رفع خواهد شد.
سقط جنین می‌تواند به مرگ مادر منجر شود
عضو هیات علمی دانشکده پرستاری و مامایی دانشگاه علوم پزشکی شهرکرد و عضو کارگروه صیانت از جمعیت و فرزندآوری نیز با اشاره به مشکلات روحی و روانی پس از سقط جنین گفت: احتمال مرگ مادر هم در سقط جنین وجود دارد.
فرنگیس شریفی افزود: سقط جنین علاوه بر مشکلات شرعی و قانونی، عوارض بسیار خطرناک جسمی، احتمال نازایی و ناراحتی‌های روحی و روانی را برای مادر به همراه دارد.
به گفته وی، این اقدام در محل‌های غیرمطمئن و ناایمن و غیر بهداشتی منجر به عفونت، عارضه‌های جسمی و حتی مرگ مادر نیز خواهد شد.
براساس اعلام معاون بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی شهرکرد این مرکز در راستای اجرایی شدن قانون جوانی جمعیت و جلوگیری از سقط جنین در استان فعال شده و در این مرکز مادرانی بارداری که دنبال سقط جنین هستند، شناسایی می‌شوند و خدمات مشاوره، پزشکی و حمایتی به این افراد برای پیشگیری و منصرف شدن از سقط ارائه می‌شود.
تاکنون ۴۵ نفر از افرادی که قصد سقط جنین داشتند شناسایی شده است.