به گزارش ایرنا، وجود پل تاریخی خاتون یا دختر روی رودخانه کرج به همراه کاروانسراهای مشهور شاه عباسی و ینگی امام در شهرهای کرج و هشتگرد حکایت از آن دارد که جاده تاریخی ابریشم در قرون متمادی کاروان های تجاری از دل استان البرز عبور کرده و این منطقه به لحاظ جغرافیایی ، تاریخی و اقتصادی از موقعیت ویژه برخوردار بوده است.
احداث جاده تاریخی و کوهستانی کرج - چالوس که از دل ارتفاعات صعب العبور و صخره های سخت البرز می گذرد و مرکز را به بهشت شمال کشور متصل می کند، سند محکم دیگری برای تبیین جایگاه گردشگری و ارتباطی استان البرز به شمار می رود، هرچند که این جاده به رغم زیبایی مناظر اطراف ، برای ساکنان این استان رهاورد اقتصادی فراوانی نداشته و در بسیاری مواقع ترافیک آن دست و پای ساکنان اطرافش را بسته است.
وجود بناهای تاریخی در دل کوه ها و دشت های البرز مانند کاخ ناصری در منطقه شهرستانک و کاخ های سلطانیه و مروارید کرج همه نشان می دهد که برق جاذبه های طبیعی و سبزینگی استان البرز از گذشته تاکنون نگاه بسیاری را به خود جلب کرده و این خطه همواره سکونتگاه خوش نشینان بوده است تا اینکه مشکلات مالی ، بسیاری از ساکنان گوشه و کنار کشور را برای ارتزاق و سکونت به کرج و شهرهای اطراف کشانده است.
شریان رودخانه های خروشان طالقان ، برغان ، کردان و دهها جویبار دیگر سبب شد تا البرز به عنوان سرزمین درختان بلندقامت چنار و میوه در دیدگان جلوه کند و زیبایی این جلوه ها تا جایی پیش رفت که در پس هجوم مهاجران و گرانی ملک و املاک به نابودی بخش زیادی از آنها ختم شود.
اما البرز اکنون خالی از جلوه های شاهکار طبیعت یا تاریخ نیست ؛ ظرفیت ها به قدری فراوان است که می توان با مدیریت خلاقانه ، توسعه گردشگری مسوولانه را جایگزین رفتارهای مخرب نمود؛ جاذبه ها از روستاها گرفته تا طبیعت و آثار تاریخی همه و همه سیاهه بلندی از داشته های این استان به شمار می رود.
باغ های متنوع میوه البرز با محصولات صادراتی در کنار مکان های دیگر ظرفیت هایی هستند که سبب شده تا در این سال ها ی برخی افراد خلاق ، کشاورزی مکانیزه را با گردشگری مسوولانه گره زده و فرصتی فراهم آورده اند تا در کنار تولید محصول از درآمد گردشگری بی بهره نمانند.
وجود مزارع گل محمدی و برگزاری جشنواره های گل و گیاه در حاشیه رودخانه کرج و دشت های ساوجبلاغ و نظرآباد مبین اقدام خلاقانه تغییر وضعیت کشاورزی و گردشگری است .
اما در این میان آنچه از اهمیت فراوانی برخوردار است، موضوع معرفی جاذبه ها و جذب سرمایه گذاران برای ایجاد تحل بنیادین در عرصه گردشگری این استان است.
معرفی برخی مناطق تاریخی و طبیعی استان البرز
شهرستان طالقان واقع در ۶۵ کیلومتری شمال غربی کرج مرکز استان البرز به سبب برخورداری از رودخانه شاهرود و سد طالقان ، کوه های سربه فلک کشیده و روستاها و باغ های سرسبز، از گذشته ها تاکنون به عنوان منطقه گردشگری در این استان شناخته شده اما در بیشتر موارد مدت زمان توقف گردشگران درآن کمتر از یک روز بوده است .
سرزمین مادری مرحوم آیت الله طالقانی ، سرلشکر شهید ولی الله فلاحی، جلال آل احمد و بسیاری دیگری از مشاهیر کشور دارای طراوات و زیبایی طبیعی فراوانی است و می توان با گسترش مراکز خدمات گردشگری ضمن صیانت از داشته های تاریخی و طبیعی طالقان ، شکوفایی اقتصادی این منطقه را تضمین کرد.
طالقان در روزهای پایانی هفته مملو از جمعیت گردشگران است و بیشتر گردشگران اتراق در حاشیه رودخانه و باغات را به عنوان محل استراحت انتخاب می کنند چرا که مراکز اقامتی و پذیرایی منطقه محدود است .
برغان و روستاهای اطراف به سبب وجود یک رودخانه خروشان ، چند بنای فرهنگی مذهبی تاریخی و بافت زیبای روستایی از دیگر مناطق مجذوب گردشگران است و بسیاری از مردم استان های تهران ، البرز و سایر مناطق کشور میهمان این خطه در روزهای تعطیل هستند.
روستاها و باغ های سه شهرستان نظرآباد ، ساوجبلاغ و چهارباغ به ویژه منطقه کردان از حیث گردشگری دارای جذابیت خاص خود بوده و به همین دلیل وجود باغ ویلاها در این مناطق بیشتر به چشم می خورد.
تپه تاریخی و ۹ هزار ساله ازبکی به همراه آسیاب تاریخی نظرآباد از اماکن فرهنگی و باستانی کشور به شمار می روند؛ نمونه خشت ۹ هزار ساله ازبکی اکنون در سر در زمان ملل متحد نگهداری می شود؛ این مکان تاریخی شناسنامه تمدن و علم و فنون ایرانیان باستان به شمار می رود و کشف سیمان تاریخی در این تپه از عجایب علم بشری در عمق تاریخ است که افتخار آن نصیب ایرانیان شده است.
شهرستان اشتهارد با تپه های رنگی و آسمان کویری و پرستاره منطقه دیگری است که بنای تاریخی امامزاده سلیمان (ع) مربوط به قرون هفتم تا نهم قمری در دشت آن خودنمایی می کند و این شهرستان گوشه دیگری از هویت تاریخی ، فرهنگی و طبیعی البرز به شمار می رود.
این شهرستان که اکنون با برخورداری از حدود ۲ هزار و ۷۰۰ واحد تولیدی و صنعتی به قطب تولید و صنعت البرز تیدیل شده سالیان متمادی است که شوری آب کام مردم را تلخ کرده و قرار است در آینده نزدیک با تکمیل خط انتقال آب سد طالقان ، کام مردم اشتهارد در تابستان ۱۴۰۲ شیرین شود.
شهرستان فردیس منطقه دیگری است که با داشتن تپه های تاریخی سهم ناچیزی از گردشگری دارد و زور مهاجرت ها به گردشگری پویا در این شهرستان چربیده است به طوریکه جمعیت این شهرستان از حدود ۲۰ هزار نفر در اوایل دهه ۶۰ اکنون به بالای ۷۰۰ هزار نفر رسیده است.
استقرار نیروگاه منتظر قائم و شرکت های بزرگ نیروگاهی مپنا در فردیس هر چند به لحاظ اقتصادی و تولیدی برای کشور مزیت محسوب می شود اما بخش عمده آبهای زیر زمینی فردیس به خورد این مراکز بزرگ نیروگاهی و صنعتی می رود و ساکنان منطقه از کمبود آب آشامیدنی رنج می برند.
در این میان گاهی به سبب سوخت مازوت نیروگاه ، هوای فردیس آلوده و با وارونگی دمایی در فصل بارش آسمان این شهرستان تیره و تار می شود. این کاستی و مشکلات دیگر سبب شده تا گردشگری در دشت فردیس رونق نگیرد و فقط به خاطر نزدیکی به ۲کلانشهر کرج وتهران مهاجرپذیری
در سایه محرومیت از امکانات بهداشتی درمانی ، آموزشی و زیر ساختی نصیب این شهرستان شود.
شهرستان کرج در میان سایر مناطق استان البرز از حیث مراکز پذیرایی وضعیت بهتری دارد اما مراکز اقامتی آن به حدی نیست که اگر گردشگری در آن رونق بگیرد بتوان از پس میهمانان برآمد؛ کاخ های تاریخی مروارید ، سلطانیه ، ناصری ، باغ تاریخی سیب مهر شهر، پل زیبای خاتون روی رودخانه کرج ، حمام تاریخی مصباح ، رودخانه و سد کرج ، جاده تاریخی و گردشگری کرج - چالوس ، بیش از ۸۰ روستای پرجاذبه از داشته ها و دیدنی های کرج است.
اما در این میان تنگ شدن آزاد راه ها در حوزه شهری ، دود ناشی از اگزوز خودروها همراه با ترافیک سنگین گلوی کرج را فشرده و گردشگران و مسافران با گرفتار شدن در میان ترافیک ، عطای استراحت و گردشگری در این شهرستان را به لقایش می بخشند.
چرا البرز مقصد گردشگری نیست؟
طبق تعریف استانداردجهانی ، گردشگر به کسی گفته می شود که حداقل ۲۴ ساعت در یک منطقه اتراق کند و از اماکن تاریخی و طبیعی آن منطقه دیدن به عمل آورد ؛ با این وجود بسیاری مسوولان استان البرز از جمله متولیان امر گردشگری و اجرایی این استان معتقدند که به رغم تردد میلیونی خودروها، این استان همچنان معبر گردشگران است و ضعف زیرساختی مانند کمبود هتل و مراکز اقامتی سبب شده تا طبق تعاریف استاندارد جهانی موضوع گردشگری در این استان به طور کامل معنا پیدا نکند.
اینکه برخی مناطق استان البرز از جمله روستای زیبای برغان و شهرستان طالقان در ایام تعطیل سال مملو از گردشگران است اگرچه با نگاه خوش بینانه گردشگری کوتاه مدت تلقی می شود اما بنا به گفته مسوولان امر ، این استان نتوانسته از رهگذر خوان پرتردد شاهراه ارتباطی ایران برای اقتصاد خویش خوشه بچیند.
شواهد هم موید این امر است که قرار گرفتن در شاهراه ارتباطی ایران و پرترافیک شدن جاده های البرز فقط آسیب هایی مانند مشکلات زیست محیطی و خستگی روح و روان مردم را در پی داشته و سهم درآمدی استان از این رهگذر اندک است.
البرز باید به مقصد گردشگری تبدیل شود
استاندار البرز با تاکید بر لزوم توجه ویژه به موضوع جذب گردشگر تاکید کردکه سطح خدمات به مسافران باید ارتقا یابد تا این استان را از استان عبوری به مقصد گردشگری تبدیل کنیم.
"مجتبی عبداللهی" در این باره افزود: به شدت به دنبال جذب و تشویق سرمایه‌گذاران در زمینه های مختلف گردشگری از جمله ساخت مراکز اقامتی و هتل هستیم.
به گفته استاندار البرز طالقان، ساوجبلاغ و شهرستان کرج با محوریت آسارا دارای مناطق ییلاقی ویژه و روستاهایی است که در کشور و خاورمیانه بی نظیر هستند و باید از این ظرفیت‌ها استفاده کرد.
عبداللهی توسعه بومگردی را یکی از محورهای اصلی در خدمات به گردشگران عنوان و اظهار کرد: مشوق‌هایی برای این موضوع در نظر گرفته‌ایم و به شدت به دنبال این هستیم که بومگردی را در روستاها راه اندازی کنیم.
وی احیای مشاغل سنتی و صنایع دستی روستاها برای جذب و اسکان گردشگر را ضروری عنوان کرد و افزود: در این زمینه تکالیفی بر دوش اداره کل میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی البرز گذاشته‌ایم که امیدواریم به بهترین نحو اجرایی شود.
ساماندهی باغ ویلاها گام اثر بخش برای توسعه زیر ساخت ها
رییس انجمن حرفه ای هتلداران و مراکز اقامتی استان البرز در گفت و گو با ایرنا ، تعداد مراکز پذیرایی و اقامتی عضو این انجمن در استان ۳۷ وحد اعلام کرد و گفت : برای رفع کاستی ها و قانونمند شدن خدمات ، طرح ساماندهی باغ ویلاها در البرز آغاز شده است .
مصطفی فرازنده اظهار کرد: تاکنون حدود یک هزارو۸۰۰ باغ ویلا در این استان شناسایی شده که بخشی از این مکان ها فاقد مجوز قانونی هستند.
وی ادامه داد: بر همین اساس انجمن حرفه ای هتلداران و مراکز اقامتی استان البرز با کمک اداره کل میراث فرهنگی ، گردشگری و صنایع دستی استان طرح ساماندهی و قانونمند کردن فعالیت این مکان ها را برای ارائه خدمات مناسب به گردشگران آغاز کرده است.
فرازنده با بیان اینکه استان البرز در سال های گذشته به عنوان معبر گردشگران شناخته می شد، گفت : اکنون با توسعه مراکز اقامتی و پذیرایی، این استان در حال تبدیل به مقصد گردشگری است.
رییس انجمن حرفه ای هتلداران و مراکز اقامتی استان البرز بیان کرد: توسعه و تجهیز مراکز بومگردی ، هتل ها و واحدهای اقامتی در کنار ساماندهی باغ ویلاها مهمترین اقدام برای جذب بیشتر گردشگران در این استان است.
وی بیان کرد: برخی مناطق گردشگری استان مانند برغان و شهرستان طالقان در روزهای پایانی هفته مملو از گردشگران است و مراکز پذیرایی و اقامتی این مناطق به صورت گسترده خدمات دهی دارند.
فرازنده تعداد مراکز اقامتی عضو انجمن حرفه ای هتلداران و مراکز امامتی استان البرز را حدود ۳۷ واحد اعلام کرد و گفت : از این تعداد ، هشت واحد آنها هتل هستند ضمن آنکه ساخت تعداد دیگری هتل و مرکز خدمات گردشگری دیگر در دست ساخت است.
بخوانیم از دستگاه متولی گردشگری در البرز
مدیرکل میراث فرهنگی ، گردشگری و صنایع دستی استان البرز می گوید: البرز باوجود برخورداری از مواهب زیبای طبیعی و آثار ارزشمند تاریخی و گردشگری ، مشکلات و ضعف زیرساختی به عنوان موانع توسعه گردشگری آن شناخته شده است.
رحیم خاکی ادامه داد: تقویت زیرساخت های گردشگری مانند ساخت هتل و مراکز اقامتی، پنجره ای به سمت رونق اقتصادی استان البرز است که باید این امر برای تقویت اشتغال و بالابردن درآمد استان مورد توجه قرار گیرد.
مدیرکل میراث فرهنگی ، گردشگری و صنایع دستی البرز افزود: با گذشت ۱۳ سال از تشکیل استان البرز، بخش گردشگری این استان همچنان از کاستی ها و فقر امکانات رنج می برد که باید به تقویت آنها همت گماشت.
خاکی تاکید کرد: البرز ظرفیت‌های بسیاری در زمینه گردشگری دارد به ویژه از لحاظ گردشگری طبیعی و روستایی غنی است اما زیرساخت‌های گردشگری البرز نیاز به تقویت دارد؛ به هر میزان زیر ساخت‌های گردشگری استان قوی‌تر باشد ظرفیت جذب گردشگر بیشتر می‌شود.
مدیرکل میراث فرهنگی ، گردشگری و صنایع دستی البرز گفت : طبق تعریف سازمان جهانی گردشگری، حداقل زمان توقف یک گردشگری در مقصد باید ۲۴ ساعت باشد که با فراهم شدن زیر ساخت‌ها میانگین زمان اقامت مسافران در استان نیز افزایش می‌یابد.
وی افزود: از سوی دیگر باید روستاهای هدف گردشگری به زیرساخت‌های مختلف درمانی، رفاهی و امثال آن مجهز شوند تا فقط اقامت مد نظر نباشد.
مدیر کل میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی البرز اولین نکته حائز اهمیت برای گردشگران را احساس امنیت عنوان کرد و گفت: این امنیت با فراهم بودن زیر ساخت‌ها حاصل می‌شود که اقدامی بسیار مهم در زمینه توسعه گردشگری است.
نکته پایانی
طرح توسعه واحدهای اقامتی و پذیرایی استان البرز در ۲ سال اخیر با صدور مجوزهای جدید وارد مرحله جدیدی شده که به گفته برخی متولیان در این مدت بیش از ۵۰ مجوز برای احداث مراکز خدمات گردشگری با مشارکت بخش خصوصی توسط اداره کل میراث فرهنگی ، گردشگری و صنایع دستی استان صادر شده که انتظار می رود با به بار نشستن این مراکز بتوان البرز را از معبر به مقصد گردشگری تبدیل کرد.
تعداد زیادی از روستاهای البرز به سبب تردد فراوان گردشگران از بستر مناسب برای ساخت مراکز اقامتی و تفریحی برخوردار هستند و کارشناسان معتقدند با ساخت واحدهای اقامتی بتوان گردشگران را در این مناطق سامان بخشید.
استان البرز با برخورداری از ۵۵۰ اثر تاریخی و طبیعی و بیش از ۱۰۰ روستای هدف گردشگری از مناطق مناسب برای توسعه گردشگری در کشور است.