حجت الاسلام محمدباقر ولدان در گفتوگو با خبرنگار معارف ایرنا از مکتب شهید رئیسی با ۴۰ شاخصه به عنوان ویژگیهای یک حکمران اخلاقی یاد کرد و گفت: برخی از نمایندگان مجلس شورای اسلامی نکات جالبی را درباره مشورت پذیری آیت الله شهید سید ابراهیم رئیسی مطرح کردند. مثلا محسن زنگنه، نماینده مردم تربت حیدریه میگفت «در جلسات با حضور شهید رئیسی، تعصب در حرفشان ندیدم و رئیسی می گفت اگر منطق باشد، باید پذیرفت». به اعتقاد این نماینده، آیت الله رئیسی یک انسان مشورت پذیر بود و نظرات را میشنید و تعصب بر حرف خود و دولت نداشت.
وی همچنین به سخنان حسین میرمحمد صادقی، استاد حقوق جزا در دانشگاه شهید بهشتی استناد کرد و گفت: این استاد دانشگاه در زمانی که در قوه قضائیه فعالیت داشت، مجذوب این ویژگی رئیسی شد که علاوه بر تواضع و برخورد خوب، بارها مشورتپذیری او را دیده بود که چگونه به نظرات سایرین اهتمام ویژهای داشت. البته شاید بعضی از نظرات را قبول نداشت اما همه صحبتها را میشنید تا بتواند از نظرات سایرین بهترین استفاده را ببرد در حالی که برخی از مسئولان، خود را در جایگاه بالاتری میبینند و احساس میکنند برترین فکرها را دارند و نیازی به مشورت و همفکری در خود احساس نمیکنند.
این پژوهشگر مذهبی افزود: خداوند یکی از ویژگی های جامعه مسلمانان را مشورت در امور می داند و قرآن کریم نگاهی ویژه به تعامل و همیاری در حیات اجتماعی دارد و این روش را مؤثرترین راه موفقیت در راستای حقیقتجویی و واقعیابی میشناسد. به همین دلیل مشورت با دیگران را نشانه خردمداری و وسیله راهیابی به هدف معرفی میکند و می فرماید به بندگانی که بشارت بده که سخنان را می شنوند و بهترین ها را انتخاب می کنند.
وی ادامه داد: از همین رو در معرفت سیاسی ارائه شده توسط اسلام، استبداد رای و نظر از سوی هر کسی و با هر نامی رد شده است. استبداد در رأی نتیجه ای جز استکبار و دست اندازی و تجاوز به ملت های مظلوم و جنگ طلبیهای خشن و قهرآمیز نداشته و اسلامِ عدالتخواه از اساس با آن مخالف است. خود پیامبر اعظم(ص) بسیار اهل مشورت بودند و در امور مختلف با اصحاب و یاران خود مشورت می کردند. به عنوان نمونه در جنگ بدر در مورد اصل جنگ و نحوه آن با اصحاب خود مشورت نمود.
ولدان اضافه کرد: همچنین آن حضرت در دیگر امور سیاسی از جمله تعیین فرمانداران و والیان با اصحاب خود مشورت می فرمود. آن حضرت، به فرمان الهی «وَ شاوِرْهُمْ فِی الْأَمْر» (سوره آل عمران، آیه ۱۵۹) در امور مهم مدیریتی و حکومتی با مردم مشورت می فرمود و در صورت غلبه رأی جمع بر نظرشان، در مواردی به نظر اصحاب عمل می کرد.
وی افزود: بر همین اساس می توان این موضوع را یکی از رموز پیشرفت سریع و بی سابقه مسلمانان در آغاز تاریخ اسلام دانست. زیرا این موضوع از یک طرف سبب هویت بخشی به طرف مقابل میشود و از طرفی مشورت گیرنده را در نظر دیگران صاحب احترام و محبوب میکند. در سیره نبوی و بر اساس معارف اسلامی حق مشورت یکی از حقوق مردم است که از سوی پیامبر(ص) به خوبی مورد توجه قرار میگرفت. این موضوع باعث میشد مردم در قبال اموری که به صورت جمعی تصمیم گرفته می شود، مسئولیتپذیری بیشتری داشته باشند.
مشورت، از منظر متفکران انقلاب اسلامی در سطح جهان اسلام نیز باید توسعه یابد؛ علمای بلاد باید راجع به حل معضلات امّت اسلام و خروج آنان از سیطره قدرت حکومت های جور با یکدیگر به بحث و مشورت و تبادل نظر بپردازند و برای حفظ منافع مسلمین سینه ها را سپر کنند و از تهاجم فرهنگ های مبتذل شرق و غرب جلوگیری کنند.