امروز ۲۱ مهر مصادف با هشتم ربیع الثانی و سالروز ولادت امام حسن عسکری (ع) است؛ امامی که در سخت ترین شرایط تاریخ اسلام، شیعیان را برای دوران غیبت امام زمان (عج) آماده کردند.
امام حسن عسکری (ع) در سال ۲۳۲ هجری در مدینه متولد شدند و در سن ۲۹ سالگی در هشتم ربیع الاول سال ۲۶۰ هجری به دستور معتمد عباسی مسموم شدند و به شهادت رسیدند.
آن حضرت همانند سایر ائمه برای دفاع از فرهنگ اسلام و عقاید شیعه در سختترین شرایط در برابر تحریف گران ایستادند و درباره خطر تحریف برخی فرقهها به شیعیان تذکر میدادند.
امام عسکری در یکی از سختترین دورههای تاریخ اسلام زندگی کردند؛ به گونهای که آن حضرت با وجود تمام فشارهای حکومت عباسی برای دفاع از اسلام جلسات شبانه با شیعیان برگزار میکردند و همچنین یک شبکه ارتباطی با شیعیان در مناطق مختلف مانند عراق و کوفه ایجاد و از طریق سازمان وکالت، افرادی را به عنوان نماینده خود معرفی میکردند. البته برقراری ارتباط به سادگی ممکن نبود و حتی گاهی مجبور میشدند پیام خود را طی نامهای در عصایی قرار داده و به شیعیان برسانند.
یکی دیگر از کارهای آن حضرت، آمادهسازی شیعیان برای دوران غیبت بود و امام حسن عسکری (ع) در آن وضعیت خفقان و شرایط دشوار باید امام زمان (عج) را مخفی نگه میداشتند ولی از طرف دیگر باید امام زمان (عج) را به شیعیان معرفی میکردند. بر اساس برخی روایات تاریخی امام عسکری (ع) به قدری مظلوم بودند که حتی به برخی شاگردان و شیعیان سفارش به رازداری می کردند، به گونهای که شیعیان حتی در کوچه نمیتوانستند به آن حضرت سلام کنند و آن حضرت هفتهای دو بار به حکومت عباسی احضار میشد.
آن حضرت از نظر موقعیت جغرافیایی در بدترین شهر جهان اسلام ساکن بودند؛ یعنی شهر سامرا که ۲۰ سال قبل از آن عبادتگاه مسیحیان بود و توسط دربار عباسی از مسیحیان خریداری شده بود. در واقع این شهر، تبعیدگاه محسوب میشد و امام یازدهم، مشکلات بسیاری در آنجا داشتند، به گونه ای که آن حضرت مجبور بودند هفته ای دو بار خودشان را به دربار عباسی برساندند و گزارش بدهند.
دربار حکومت عباسی، ارتباطات آن حضرت با مردم را بررسی می کرد. چون حکومت در این زمینه سختگیری می کرد و شیعیان حق نزدیک شدن به امام عسکری (ع) را نداشتند. این وضعیت حتی در منزل امام عسکری (ع) به گونه ای بود که آن حضرت مجبور بودند به گونه ای مخفی کاری کنند تا دشمنان از وجود امام عصر آگاه نشود. امام عسکری (ع) از یک طرف باید وجود نورانی امام عصر (عج) را مخفی نگه می داشتند و از طرف دیگر باید امام زمان (عج) را به شیعیان معرفی می کردند. دربار عباسی نیز به شدت امام را کنترل می کرد. چون بر اساس روایات می دانستند از خانه امام حسن (ع) کسی به دنیا خواهد آمد که منجی جهان خواهد بود.
سفارش های امام یازدهم به پدر شیخ صدوق
امام حسن عسکری در نامه ای به علی بن حسین بن بابویه قمی، پدر شیخ صدوق، سفارشهایی کرده و فرمودند به شیعیان نیز دستور دهد تا به این سفارشها عمل کنند که شامل این موارد است:
- رعایت تقوی
- برپا داشتن نماز
- ادای زکات؛ زیرا کسی که زکات نپردازد، نمازش قبول نخواهد شد
- بخشیدن گناه دیگران
- خویشتنداری به هنگام عصبانیت
- ارتباط با خویشاوندان
- تعاون و همکاری با برادران دینی و کوشش در رفع نیازهای آنها در تنگدستی و گشادهدستی
- بردباری و کسب آگاهی و معرفت در دین
- ثابت قدم بودن در کارها
- هم پیمان بودن با قرآن
- اخلاق نیکو
- امر کردن دیگران به کارهای شایسته و بازداشتن از پلیدیها
- خودداری از تمام گناهان
- ترک نکردن نماز شب. زیرا پیامبر اکرم (ص) در وصیت خود به علی (ع)، سه مرتبه فرمود «بر نماز شب مواظبت نما. و [آگاه باش] هر کس نسبت به نماز شب بی اعتنا باشد، از ما نیست.
- صبر و پایداری و انتظار فرج. زیرا پیامبر اکرم (ص) فرمود «بهترین کارهای امت من، انتظار فرج است». شیعیان ما همواره در غم و اندوه به سر می برند تا فرزندم ظهور کند، همان کسی که پیامبر بشارت آمدنش را داده است. او زمین را از عدل و داد پر می کند، همان گونه که از ظلم و ستم پر شده است.