فعالیت یك میلیون نفر در حوزه فرش دستباف كشور

به گزارش ایرنا حمید كارگر عصر چهارشنبه در گفت وگو با خبرنگاران در حاشیه مراسم رونمایی از لوح ثبت جهانی فرش دستباف تركمن استان گلستان در گرگان اظهار داشت: در این خصوص سالانه سه میلیون مترمربع فرش و قالی تولید می شود كه دو سوم آن به خارج از كشور صادر می شود.

وی مقصد فرش دستباف ایران را 80 كشور جهان اعلام كرد و افزود: ارزش صادرات فرش كشور در سال 93 حدود 330 میلیون دلار و وزن آن پنج هزار تن بوده است.

رییس مركز ملی فرش ایران همچنین اضافه كرد كه از مجموع بافندگان فرش كشور 480 هزار نفر بیمه شده هستند.

كارگر در ادامه از پرداخت تسهیلات ارزان قیمت از محل صندوق كارآفرینی امید با كارمزد چهار درصد به پشتیبانان تولید فرش دستباف خبر داد و گفت: علاوه بر این برخی حمایت های یارانه ای و حمایت های تبلیغاتی برای بازار فروش انجام می شود.

وی با اشاره به اجرای طرح پالایش بیمه شدگان در حوزه قالیبافی اظهارداشت: این طرح با همكاری سازمان تامین اجتماعی و مركز ملی فرش ایران انجام می شود و افرادی كه با وجود بافنده نبودن ،به هر دلیلی از بیمه قالیبافی استفاده می كنند حذف و افراد فعال در این حوزه جایگزین خواهند شد.

مراسم رونمایی از لوح ثبت جهانی فرش دستباف تركمن استان گلستان در سازمان جهانی مالكیت فكری (WIPO) عصر امروز با حضور رییس مركز ملی فرش ایران در گرگان برگزار شد.

رییس سازمان صنعت، معدن و تجارت استان گلستان در این زمینه گفت: تاكنون نشان جغرافیایی فرش 10 منطقه ایران شامل مشهد، كاشمر، كاشان، كرمان، نایین، ساروق، یزد، اردبیل، تركمن گلستان و همدان به ثبت جهانی رسیده است.

حسینقلی قوانلو اظهارداشت: سازمان جهانی مالكیت فكری (WIPO) یكی از 16 آژانس تخصصی سازمان ملل است كه با امضای توافق‌نامه‌ای در استكهلم در سال 1967 برای تشویق آثار خلاقانه در راستای حمایت از مالكیت معنوی در جهان تاسیس شد.

به گزارش ایرنا، گلستان از دیرباز مهد تولید فرش های دستباف از جمله فرش تركمن بوده و طبق آمارها حدود 70 هزار بافنده فرش در استان فعالیت دارند كه بیشتر آنها بافنده فرش تركمن بوده و نیازمند كمك در بخش آموزش، تامین مواد اولیه و از همه مهمتر بازاریابی هستند.

تار و پود فرش های تركمن را اغلب زنان و دخترانی گره می زنند كه از كودكی، یكی زیر دو تا رو، لالایی دلنواز مادران آنها بوده و امروز هنر آنها شهره جهان شده و بازارها و هنردوستان دنیا، خریدار دست بافته های آنان می باشند.

فرش اصیل تركمن ˈذهنی یا حفظی بافˈ است و زنان تركمن در تولید این دست بافته، آرمان ها و اندیشه های خویش را با رنگ های دلخواه بر روی تار قالی گره می زنند تا تابلویی زیبا و مانا پیش روی بینندگان مجسم سازند.

بر روی فرش دستباف تركمن در استان گلستان كه گفته می شود بیش از شش هزار سال سابقه دارد در طول این سال ها بیش از ‎ 811طرح و نماد بافته شده است.

در خصوص مراحل تهیه مواد اولیه و بافت فرش نیز گفتنی است كه تركمن ها پشم مورد نیاز قالیبافی را پس از مراحل ریسندگی و رنگ آمیزی، روی دستگاه ˈقوراماًˈ(نوعی دستگاه افقی ساده كه مخصوص ایلات و عشایر است) چِّله كشی می كنند.

بیشتر قالیچه های تركمن رنگ قرمز دارند و دلیل آن استفاده از قرمزدانه و روناس است.

طرح هایی كه تركمن ها در بافت فرش به كار می برند، بیشتر شكسته و هندسی و شبیه طرح های بخارایی می باشد كه اصطلاحاً به آن ˈآخالˈ می گویند.

زمینه این نوع قالی ها مزین به كتیبه ها و یا قاب های لوزی شكل است كه به كمك خطوط متقاطع به هم ارتباط یافته اند.

نقوش اصلی دستبافته های تركمن ها ˈگل یا تمغاˈ یعنی بركه آب است و به گل های لوزی شكل یا هشت ضلعی اطلاق می شود.

مهم ترین این نقوش و گل هایی كه در بافته های تركمن مورد استفاده قرار می گیرد، عبارت از ˈماری گل، ناب گل، قفسه گل، درناق گل، تكه گل، انسی، قزل ایاق، تونیك گل، قوش گل، آوغان گل، تاج خروز، پنجاراگل، آق نقش، گل پنجه، ارساری گل، دالی، بشیرˈ، است.

بیشتر بافندگان فرش استان گلستان در گنبدكاووس، كلاله، مراوه تپه، مینودشت، علی آباد كتول، آق قلا، بندرتركمن و آزادشهر ساكن هستند.

طبق برخی آمارها، سالانه حدود 600 مترمربع تابلو فرش، 500 مترمربع فرش و 17 هزار مترمربع گبه در این مناطق تولید می شود.

بافندگان استان در قالب ‎ 9شركت تعاونی و كارگاه، این هنر صنعت ها را خلق می كنند.

و اما در خصوص راهكارهای ترویج و توسعه فرش اصیل منطقه باید یادآور شد كه تامین مواد اولیه فرش و ایجاد پل ارتباطی بین بافنده، طراح و نقاش مهمترین عامل در تولید فرش است.

در این خصوص با توجه به اینكه تولید، سرچشمه تجارت و بازار نیز محرك تولید می باشد، باید با محور قرار گرفتن این بخش، حمایت از بنگاه‎های تولیدی،صنفی و ایجاد بسترهای لازم برای متنوع‎سازی محصولات تولیدی و تكمیل زیرساخت‎های لازم بر مبنای مشتری مداری را توسعه داده تا امكان ورود بیشتر تولیدات فرش استان و صنایع وابسته به آن در بازارهای بین‎المللی و تجاری فراهم شود.

همچنین باید توجه داشت كه بخش وسیعی از اقشار مختلف استان در ارتباط با صنعت فرش از جمله ریسندگان نخ، رنگرزان، تجار، بافندگان، نخ فروشان و طراحان اشتغال دارند، لذا توجه به این هنرصنعت از اهمیت ویژه ای برخوردار است.

استان گلستان واقع در شمال ایران یك میلیون و 850 هزار نفر جمعیت دارد كه از اقوام مختلف ایرانی هستند.

3039/1648