اين روزها حضور بي شمار انواع موش هاي تُپل در كانال هاي فاضلاب و يا مسيرهاي هدايت آب هاي سطحي كوچه و خيابان هاي گرگان سبب شده تا برخي شهروندان از لقب شهر موش ها براي گرگان استفاده كنند.
براي مشاهده موش نياز به جست و جو و وقت زياد نيست، كافي است به هنگام حركت در پياده رو نظري به جدول كنار خيابان يا كوچه محل زندگي انداخت و موش هايي كه از فرط پرخوري و چاقي با توجه به فراواني امكانات تغذيه بعضاً توان حركت ندارند را به راحتي ديد.
هم اينك در گرگان حكايت موش و گربه و دشمني آنان مطرح نيست، زيرا وفور نعمت باعث شده كه اين دو گروه به زندگي مسالمت آميز روي آورند و يا شايد گربه ها از موش هاي تپل و تنومند قدري ترسيده و در لاك خويش فرو رفته اند.
به عبارتي اينك به اندازه كافي پس مانده غذا و انواع خوراكي ها از سوي شهروندان به داخل جدول هاي كنار خيابان و كانال هاي فاضلاب ريخته مي شود كه گربه ها نيز از محل اين سفره سير شده و نيازي به گرفتن موش هاي فربه و خوردن آن ندارند.
جداي از اين حيوانات موذي و دردساز براي سلامتي شهروندان، سگ هاي ولگرد نيز معضل ديگري است كه به راحتي در خيابان ها و كوچه هاي شهر جولان مي دهند، اما اين دشمن گربه و موش ديگر كاري به آنها ندارد زيرا در سطح شهر به غذاها و خوراكي هاي متنوع و جديدي براي خوردن و سير شدن دسترسي دارد.
اين حيوانات امروز برخلاف داستان هايي كه چند دهه قبل در كتاب هاي درسي مي خوانديم و به دانش آموز القا مي كرد كه دشمن يكديگرند، امروز سازش پذيري زيادي با هم پيدا كرده اند.
اما آزادي و جولان اين حيوانات نگراني هايي را در بحث سلامت شهروندان ايجاد كرده است و هر كدام از اين حيوانات متاسفانه مي تواند ناقل بيماري هاي مسري و واگيردار خطرناك باشند كه تهديدي جدي براي سلامت مردم و بهداشت محيط است؛ در اين خصوص نظري به برخي بيماري ها كه از اين طريق انسان ها را مبتلا مي كنند، داريم.
به گفته كارشناسان مركز بهداشت گلستان، بيماري هايي كه از سگ به انسان منتقل مي شود در دو گروه اصلي انگلي و عفونت هاي باكتريايي يا ويروسي قرار دارد، در بيشتر موارد بيماري از سگ و ديگر حيوانات خانگي در اثر گزش، خراش، تماس مستقيم با حيوان و يا مدفوع آن به انسان منتقل مي شود.
بيماري هاري، انتقال انواع انگل و عفونت هاي قارچي، سالك، كيست، طاعون، حصبه و تيفوس تنها بخشي از مشكلات وجود رها بودن اين حيوانات در سطح جامعه است.
دكتر سيدمهدي صداقت معاون فني مركز بهداشت گلستان در اين زمينه گفت: اگر سگي انسان را گاز گرفت، تميز كردن فوري منطقه مجروح با مواد ضدعفوني كننده و آب و صابون مي تواند خطر ابتلا به عفونت را به حداقل برساند، اما اگر به واسطه اين گزش التهاب و تورم رخ دهد بايد بلافاصله به پزشك مراجعه شود.
وي افزود: مهمترين بيماري هايي كه از سگ به انسان منتقل مي شود، هاري، انگل، انواع كرم هاي گرد، عفونت قارچي و سالك است.
در اين خصوص ليشمانيوز جلدي يا سالك يك بيماري پوستي طولاني مدت و بدون درد و تب و قابل انتقال بين انسان و حيواناتي چون موش و سگ است، هنگام خونخواري پشه خاكي از زخم هاي سالك در جوندگان و سگ، انگل بيماري وارد بدن پشه شده و با نيش پشه آلوده، بيماري به انسان منتقل مي شود.
در اين خصوص و مطابق برخي آمار استان گلستان از جمله استان هايي است كه بيشترين افراد مبتلا به سالك را در كشور را دارد به طوري كه همواره جزو رده هاي پنجم تا حداكثر دهم كشوري قرار مي گيرد.
كيست هيداتيك نيز يك بيماري انگلي است كه انسان و دام در اثر آلوده شدن مواد غذايي به تخم نوعي انگل به نام كرم تنيا اكينوكوك كه در مدفوع سگ بيمار وجود دارد، به آن مبتلا مي شوند، راه انتقال اين بيماري از طريق دست آلوده به مدفوع سگ و خوردن آب و موادغذايي است كه به وسيله مدفوع حيوان بيمار آلوده شده باشد.
هاري، ديگر بيماري ويروسي خطرناك است كه از طريق گزش سگ بيمار با دهان كف دار به انسان منتقل مي شود، ويروس هاري به سيستم عصبي حمله و در نهايت مرگ فرد را رقم مي زند.
علايم اوليه بيماري هاري در افراد شبيه به بسياري از بيماري هاي ديگر از جمله تب، سردرد و ضعف عمومي مي باشد و با پيشرفت بيماري، علايم مشخص تر به نظر مي رسد و ممكن است شامل بي خوابي، اضطراب، گيجي، فلج خفيف، تحريك، توهم، اضطراب، بزاق بيش از حد، اشكال در بلع و آب ريزي از دهان شود.
به گفته كارشناسان بهداشت محيط، بيماري هايي كه به وسيله موش به انسان منتقل مي شود، فراوان بوده به گونه اي كه اين حيوان جونده سبب بروز 35 بيماري خطرناك در انسان مي شود. روي بدن موش، كك، كنه و شپش زندگي مي كند و پس از مرگ اين حيوان موذي كك به سراغ انسان مي آيد و او را بيمار مي كند.
از سوي ديگر موش ها با ادرار و مدفوع خود محيط زندگي انسان را آلوده مي كنند، نكته قابل توجه اين كه اين حيوان برحسب عادت رفتاري بيشتر اوقات مسير حركت خود را با ادرار علامت گذاري كرده و همين نكته باعث انتقال بسياري از عوامل بيماري زا به انسان مي گردد.
اما برخي از مهمترين بيماري هايي كه از موش به انسان منتقل مي شود عبارت از طاعون، هاري، سالك، لپتوسپيروز يا يرقان، حصبه، تيفوس و توكسو پلاسموزيز است، اين بيماري ها از طريق گزش، ادرار و مدفوع اين حيوان و يا از طريق گزش پشه اي كه از خون موش آلوده تغذيه كرده است، منتقل مي شود.
طاعون، اين بيماري كه به آن مرگ سياه نيز مي گويند، از طريق گزش كك هايي كه از خون موش آلوده تغذيه كرده‌اند، به انسان منتقل مي شود.
لپتوسپيروز يا يرقان، اين بيماري باعث تب، خونريزي، دردناك شدن كبد، دردهاي شكمي، خشك شدن و ريزش پوست مي گردد.
حصبه، آلوده شدن غذا به ادرار و مدفوع موش موجب مسموميت غذايي و بروز اين بيماري مي شود.
تيفوس، اين بيماري سبب خونريزي در شش ها، سينه و پهلو و در نهايت مرگ فرد مبتلا مي شود.
سالك، اين بيماري سبب ايجاد زخم هاي پوستي مي شود كه در صورت درمان نكردن به موقع اثر آن براي هميشه روي بدن مي ماند.
توكسوپلاسموزيز، انتقال اين بيماري كه بيشتر از طريق مدفوع گربه به انسان صورت مي گيرد و به گفته كارشناسان بهداشت اخيراً از طريق موش هم مشاهده شده است، اين بيماري مي‌تواند موجب كوري مادرزادي نوزاد شود.
با اين حال روش هاي مبارزه با موش و سگ هاي ولگرد متنوع است كه تله گذاري، استفاده از دور كننده ها و سموم شيميايي، مبارزه بيولوژيكي و يا استفاده از امواج مافوق صوت از آن جمله مي باشد.
اما دكتر صداقت، ساده ترين راه در دور كردن موش ها و سگ هاي ولگرد از محيط زندگي را انجام برخي اقدامات بهسازي و بهداشتي و نريختن پس مانده غذا در جداول و كانال هاي فاضلاب شهري مي داند و مي گويد: پس مانده هاي مواد غذايي موجود در زباله ها بزرگترين منبع غذايي براي موش ها و سگ هاي ولگرد به شمار مي رود.
از سوي ديگر با توجه به تمايل زياد اين حيوانات براي وارد شدن به اماكن انساني، لازم است ساختمان ها به طريقي ساخته شوند كه از ورود آنها جلوگيري شود.
علاوه بر اقدامات شهروندان، به نظر مي رسد برخي دستگاه هاي خدماتي چون شهرداري، مركز بهداشت و دامپزشكي نيز در جلوگيري از حضور اين حيوانات در محيط زندگي انسان ها نقش موثري دارند.
در اين خصوص خبرنگار ايرنا با توجه به اين كه شهرداري نخستين نهادي است كه مي تواند در اين بخش پاسخگو باشد و مسوول امور و نظافت شهري است، به سراغ روابط عمومي شهرداري گرگان رفت تا اقدامات و تلاش هاي آنان را در مورد مبارزه با جانوران موذي و جمع آوري سگ هاي ولگرد در سطح شهر كسب كرده و اطلاع رساني نمايد، اما تماس هاي تلفني چند روزه براي دريافت پاسخ معاونت خدمات شهري شهرداري گرگان از طريق روابط عمومي اين نهاد بي نتيجه بود.
يكي از كارشناسان واحد روابط عمومي شهرداري گرگان نيز به خبرنگار ايرنا گفت: پرسش هاي شما به محمدرضا اسفندياري معاون خدمات شهري شهرداري منعكس شده است اما وي معتقد است، ابتدا بايد گزارش تهيه شده توسط ايرنا براي او ارسال شود تا آن را مطالعه كند و سپس پاسخ دهد.
معاون فني مركز بهداشت گلستان نيز با بيان اين كه مركز بهداشت در كميته اتلاف سگ هاي ولگرد تنها نقش سياست گذاري، آگاهي بخشي و اطلاع رساني به شهروندان و در صورت بروز بيماري هاي ناشي از حيواناتي چون سگ و موش كار درمان را برعهده دارد، گفت: مجري اجراي سياست هاي اين كميته و اتلاف سگ ها يا موش ها، در شهرها شهرداري و در روستاها دهياري است.
به گفته صداقت، شهروندان مي توانند از طريق سامانه پيامك كوتاه به شماره 1490 مشكلات و مسايل مربوط به بهداشت محيط را براي پيگيري گزارش كنند.
رييس اداره مبارزه با بيماري هاي دامي اداره كل دامپزشكي گلستان نيز در گفت و گو با ايرنا، اظهار داشت: دامپزشكي تنها در كميته اتلاف سگ هاي ولگرد استان يا شهرستان ها عضويت دارد و كار آن بيشتر جنبه سياستگذاري و نظارت دارد.
رمضانعلي نيرومند افزود: دامپزشكي در حوزه واكسيناسيون حيوانات خانگي به ويژه سگ ها و گربه ها وظيفه دارد كه در اين خصوص طي سال 93 در مجموع افزون بر 25 هزار قلاده از اين حيوانات را واكسينه كرده است.
با توجه به اين مسايل به نظر مي رسد نگراني موش ها، گربه ها و سگ هاي ولگرد در سطح شهر رفع شده و تنها مردم بايد نگران سلامت خود بوده و براي حفظ آن از نزديك شدن به اين حيوانات و نيز ريختن پس مانده غذا و بسياري از موارد ديگر در جدول ها، حاشيه سطل هاي زباله و كانال هاي فاضلاب خودداري كنند.
گلستان افزون بر يك ميليون و 850 هزار نفر جمعيت دارد كه حدود 470 هزار نفر آن در شهر گرگان مركز اين استان سكونت دارند.
/3039/1648/6203/ 2025
گرگان - ايرنا - آغاز فصل گرما و افزايش تعداد حشرات و حيوانات موذي و نيز احتمال شيوع برخي بيماري هاي واگيردار از طريق موجوداتي همچون موش، گربه و سگ هاي ولگرد سلامت شهروندان گرگاني را در معرض تهديد جدي قرار داده است.