دویچه وله: میزان اطلاعات ضبط شده در حافظه بستگی به اهمیت آن اطلاعات دارد

دویچه وله: میزان اطلاعات ضبط شده در حافظه بستگی به اهمیت آن اطلاعات دارد # تهران، خبرگزاری جمهوری اسلامی 07/10/84 خارجی.علمی.دویچه وله.ترس. پایگاه اینترنتی دویچه وله روز چهارشنبه نوشت: میزان اطلاعات ضبط شده در حافظه بستگی به اهمیت و نقش این اطلاعات دارد. می دانید چند ساله هستید؟ اسم معلم کلاس دوم دبستانتان چه بود؟ و یا شنبه هفته پیش ساعت یازده چه می کردید؟ برای پاسخ دادن به سوال اول بی تردید نیازی به فکر کردن ندارید، اما سوال دوم و سوم کمی سخت به نظر می رسند و برای پاسخ دادن به آنها باید به بایگانی مغزتان رجوع کنید و اطلاعات مورد نظر را پیدا کنید. این احتمال وجود دارد در بایگانی مغزتان یا همان حافظه، اطلاعات مورد نیاز برای پاسخ دادن به این دو سوال ضبط نشده باشد و میزان اطلاعات ضبط شده در حافظه بستگی به اهمیت و نقش این اطلاعات دارد. اما این اطلاعات چگونه و بر اساس چه معیارهای در حافظه هر فرد بایگانی می شوند؟ کدام مکانیسم برای ذخیره این اطلاعات تصمیم می گیرد و تا چه مدت این اطلاعات در مغز باقی می مانند؟ دویچه وله درپاسخ به این سوالها نوشت: ذخیره اطلاعات در حافظه توسط مکانیسم پیچیده ای در سلول های مغزی صورت می گیرد و برای حفظ و بایگانی هر کدام از داده های اطلاعاتی یک مدار کوچک در مغز تشکیل می شود. این مدار از سلول های عصبی تشکیل شده که با یکدیگر ارتباط برقرار می کنند و سلول های این مدار به هم نچسبیده اند و فاصله یک سلول تا سلول دیگر یک فضای خالی کوچک است که "سیناپس" نامیده می شود. برای به خاطر سپردن یک مطلب باید یک مدار تشکیل شود و برای تشکیل یک مدار باید میان سلول های حافظه ارتباط سیناپسی برقرار شود. در محل سیناپس پیام الکتریکی از یک سلول به سلول بعد منتقل می شود، به عنوان مثال وقتی تصمیم می گیرید یک شماره تلفن را به خاطر بسپارید، آن را چند بار پشت سر هم تکرار می کنید و اطلاعات که همان شماره تلفن است به بخش حافظه منتقل می شوند و یک مدار کوچک مخصوص این شماره تلفن تشکیل می شود و با هر بار تکرار این پیام، شماره تلفن برای ذخیره شدن از همان سلول های قبلی و همان سیناپس ها و مدار اولی عبور می کند. هر بار که مدار تکرار می شود برقراری ارتباط میان سلول ها سریع تر و یادآوری اطلاعات ساده تر می شود و پس از مدتی مداری تشکیل می شود که می تواند در حافظه طولانی مدت برای همیشه باقی بماند. هر بار تصمیم می گیرید شماره را به یاد آورید این سلول های با یکدیگر ارتباط برقرار می کنند و شما می توانید شماره را به خاطر آورید. نکته قابل توجه این جاست که احساساتی مانند خشم، عصبانیت، عشق یا نفرت نقش بزرگی در به خاطر سپردن اطلاعات بر عهده دارند و این احساسات سبب می شوند که خاطرات دقیق تر ضبط شوند زیرا همراه این احساسات سلول های مغزی بیشتری در تشکیل یک مدار حافظه شرکت کنند. به عنوان مثال اگر معلم کلاس دوم دبستان بی جهت شما را از کلاس بیرون کرده باشد، اسم او را 20 سال بعد راحت تر از اسم همکلاسی ساکت و بی سرصدای آخر کلاس به خاطر می آورید. دویچه وله در ادامه نوشت: از میان احساسات نام برده شده، احساس ترس نقش بزرگتری در به خاطر سپردن و یادآوری یک اتفاق برعهده دارد و بخشی از این احساس در نتیجه تجربیات تلخ یا دردناک به دست آمده است و مثل ترس هنگام لمس ظرفی که داغ به نظر می رسد. این ترس به علت یادآوری خاطره سوختن دست است که شاید یکبار در زمان کودکی تجربه کرده اید و این ترس، ترس آموختنی نامیده می شوند. اما بخش بزرگی از احساس ترس، ترس ناخودآگاه است که مربوط به حافظه ناخود آگاه می شود و از زمان تولد با یک فرد همراه است. چندی پیش دانشمندان آمریکانی ژنی را در انسان کشف کرده اند که میزان ترس را کنترل می کند و این ژن که محققان آن را "نرو دی 2" (2 D NEURO) نامگذاری کرده اند، معمولا به صورت چند کپی در ژنوم انسانی وجود دارد. "جیمز آلسون" (OLSON JAMES) مدیر این پروژه تحقیقاتی و همکاران وی نتیجه کارشات را در کتاب سالانه آکادمی آمریکا منتشر کرده و نام این ژن را به ثبت رساندند. این دانشمندان توانستند ثابت کنند افرادی که تنها یک کپی از این ژن را به ارث برده اند، بیشتر از افرادی که چند کپی از این ژن را در ژنوم خود دارند، اهل ریسک هستند و ترس کمتری در زمان تصمیم گیری از خود نشان می دهند. این مساله به علت آن است که این افراد به سختی می توانند خاطرات تلخ و یا دردناکی را که یکبار تجربه کرده اند به یاد آورند و به همین علت بار بعد سریع تر و با ترس کمتری تصمیم می گیرند. این تحقیق ثابت می کند احساس ترس ناخودآگاه از یک نسل به نسل بعد به ارث می رسد و در حافظه یا ضمیر ناخودآگاه ضبط شده است و این احساس نتیجه تجربیاتی است که در طول تاریخ تکامل به انسانها آموخته است تا برای بقا و ادامه حیات چه زمانی باید احساس خطر کنند، چگونه فرار و یا در چه شرایطی خود را مخفی کنند. صویر/ م/1506