#
پاریس ، ایرنا: نهم دی 1382 برابر با 30 دسامبر 2003
نخستین مباحث پیرامون حجاب اسلامی به عنوان عامل متمایزکننده دختران
دانش آموز مسلمان در فرانسه در سال 1989 دراین کشور مطرح شد.
در حقیقت شمار روز افزون دختران محجبه در مدارس فرانسه از این سال
مخالفت هایی را در میان برخی از مسئولان این کشور برانگیخته بود و مخالفت
با حضور دانش آموزان محجبه در یکی از مدارس دولتی، دامنه بحث را به
رسانه های گروهی و مسئولان فرانسوی کشاند.
مدتی بعد و در نخستین سالهای دهه 1990 میلادی وزیر آموزش ملی دولت وقت
فرانسه با صدور بخشنامه ای به آموزش و پرورش کشور به مدیران مدارس دولتی
مجوز جلوگیری از حضور دانش آموزان دختر محجبه را در مدارس صادر کرد.
این بخشنامه بی سابقه با عنوان ساختن ضرورت مقابله با در برداشتن علایم
مذهبی در اماکن آموزشی و دفاع از نظام "لاییسیته" فرانسه صادر شد، اما
همانگونه که پیش بینی می شد چنین ابلاغی در عمل تنها روسری و حجاب دانش
آموزان مسلمان و نه علایم مذهبی یهودیان (کلاه کیپو یا ستاره داود) و یا
صلیب مسیحیان را شامل شد.
در طول دو دهه گذشته دهها تن از دختران مسلمان دانش آموزان به دلیل
رعایت پوشش اسلامی خود از مدارس دولتی فرانسه اخراج شدند و در عمل اصول
اساسی "دمکراسی فرانسه" به چالش کشیده شد.
اصولی چون حق آزادی مذهب و عقیده بدون هیچ اجبار و یافشار خارجی، حق
تحصیل به عنوان حق طبیعی و اساسی کودکان و نوجوانان عملا با ابلاغیه دولت
فرانسه نادیده گرفته شد و این کشور را به تنها دولت اروپایی و جهان که
دختران مسلمانان را به دلیل حفظ حجابشان از حق تحصیل محروم می کند مبدل
ساخت.
با این همه بخشنامه وزارت آموزش ملی فرانسه به عنوان یک ابلاغیه داخلی
و نه قانونی ملی شناخته می شود و با وجود اعمال فشار مدیران برخی مدارس
دولتی علیه دانش آموزان محجبه، این بخشنامه در بسیاری موارد با نظر
منفی مدیران مدارس دیگر روبه رو شده است و در برخی دیگر از مدارس دولتی و
به ویژه در مناطق مسلمان نشین ، هنوز حضور پرمعنی دختران محجبه احساس می
شود.
اقدام اخیر مخالفان حجاب اسلامی در فرانسه و تشکیل کمیته ای دولتی برای
بررسی موضوع (کمیسیون استاسی ) و سپس ارایه طرح ممنوعیت کامل حجاب در
تمامی مدارس دولتی این کشور در حقیقت نشان از ناکامی اقدامات پیشین آنان
در برخورد با حجاب اسلامی تلقی می شود.
ناگفته نماند که در طرح اخیر مخالفت با حجاب اسلامی در فرانسه باید
شرایط خاص کنونی دراین کشور، به ویژه پس از حوادث 11 سپتامبر و افزایش جو
تبلیغاتی مسموم علیه مسلمانان و همچنین خاطره تلخ رویدادهای خشونت آمیزی
چون بمب گذاریهای سال 1995 فرانسه را که به بنیادگرایان الجزایری نسبت
داده شد در نظر داشت.
شرایط یاد شده در مجموع فضایی را در فرانسه به وجود آورده است که اقدام
علیه برخی سنن و نمادهای اسلامی چون حجاب را می توان با عناوینی نادرستی
چون مقابله با بنیادگرایی و تحجر و واپس گرایی توصیف کرد.
این مهم را نیز باید به خاطر داشت که فرانسه بزرگترین اقلیت مسلمانان
مقیم اروپا را در میان خود دارد و مساله حجاب دانش آموزان مسلمان در این
کشور، گسترش و موفقیت آن و یا سودای حذف و کنار نهادن آن، می تواند الگویی
برای دیگر کشورهای اروپایی تلقی شود.
برخورد تند با حجاب اسلامی دختران دانش آموز در فرانسه، این پدیده را نه
به عنوان یکی از نشانه های مذهبی، بلکه به نمادی از مقاومت در برابر
اعمال فشار به جامعه مسلمانان مبدل ساخته است.
تهاجم به ارزشهای اسلامی اقلیت های مسلمان اروپایی نظریه ای سست و مردود
است که می تواند تنها به گسترش شکاف های اجتماعی در این کشورها و افزایش
خصومت و رویارویی گرایش های اعتقادی بیانجامد.
این امر پدیده بسیار خطرناکی را که همانا رویارویی فرهنک ها و تمدن ها
است و پیش تر در آثار نویسندگانی چون "هانتینگتون" مطرح شده بود بیش از
پیش به ذهن متبادر می سازد.
از سوی دیگر حجاب اسلامی می تواند نمادی از احترام به ارزشهای اعتقادی
دیگران و نشانه ای از ظرفیت فرهنگی جوامع اروپایی باشد که بیش از هر زمان
دیگری به صلح، آرامش و ثبات اجتماعی و فرهنگی نیازمندند.
مسلمانان فرانسه با درک ضرورت احترام به قوانین این کشور می توانند با
ظرفیت بالای فرهنگی و اعتقادی خود منادیانی برای انتخاب گزینه ای باشند که
در آن احترام به آرا و عقاید دیگران و پرهیز از درگیری و تنش و خصومت در
نظر گرفته شده باشد.
تمام
225
