#
بیروت، ایرنا: 26 دی 1382 برابر با 16 ژانویه 2004
کانال سوئز که یک آبراه بزرک بین المللی بشمار می رود و دو دریای سرخ و
مدیترانه را به یکدیگر متصل می کند نه تنها یک منبع مهم درآمد برای مصر است
بلکه نقش مهمی در مناسبات آتی این کشور با ایران ودیگر کشورهای خاورمیانه
دارد.
با بالا گرفتن احتمال ازسرگیری مناسبات قاهره ـ تهران که دیدارماه گذشته
رییسان جمهوری ایران و مصر در ژنو زمینه ساز آن بود، نارضایتی رژیم
صهیونیستی از بهبود مناسبات ایران با کشوری مانند مصر که با این رژیم
پیمان صلح امضا کرده و بر کانال سوئز تسلط و در آن سود دارد، آشکار شده
است.
رهبران اسراییل هنگامی که دیدار سید محمد خاتمی و حسنی مبارک در سوییس
را مشاهده کردند و به پیامدهای از سرگیری مناسبات ایران و مصر اندیشیدند
بلافاصله به اتخاذ سیاست های شتاب زده تبلیغاتی و سیاسی که دارای ماهیت
اقتصادی نیز هست، دست زدند.
مسوولان اسراییلی با این باور که بهبود مناسبات قاهره و تهران موفقیتی
برای ایران است از راه های مختلف وارد عمل شدند.
در این چارچوب می توان به زمزمه های مقام های رژیم صهیونیستی درباره طرح
جایگزین کانال سوئز اشاره کرد که پرسش هایی را درباره جزییات این طرح،
هزینه آن، عملی بودن طرح و میزان آمادگی مصر برای رویارویی با چنین طرحی
در اذهان مطرح کرده است.
هرچند اسراییلی ها بطور رسمی این طرح و جزییات آن را آشکار نکرده اند،
اما کارشناسان آگاه معقتقدند هنگامی که تل آویو از طرح جایگزین کانال
سوئز سخن می گوید منظورش این است که می خواهد خطی زمینی احداث کند تا از
طریق آن دو بندر "ایلات" در کنار دریای سرخ و "اشدود" در کنار دریای
مدیترانه و خط لوله نفت میان ایلات و عسقلان به یکدیگر متصل شوند.
آنان گفته اند که آمریکا قول تامین هزینه احداث خط زمینی میان بندرهای
ایلات و اشدود را به اسراییل داده است.
به عقیده کارشناسان، این اقدام به منزله اعلان جنک اقتصادی علیه مصر است
که با هماهنگی آمریکا و اسراییل در آینده آغاز خواهد شد.
برای پی بردن به پیامدهای طرح جایگزین رژیم صهیونیستی برای کانال سوئز،
باید گفت که این کانال تنها یک آبراه دریایی نیست که دو دریای سرخ و
مدیترانه را به یکدیگر متصل می کند بلکه از نظر راهبردی و اقتصادی برای
مصر بسیار با اهمیت است.
به طور مثال در سال 2003 میلادی درآمد اقتصادی مصر از کانال سوئز از دو
میلیارد دلار فراتر رفت زیرا 80 درصد تجارت جهانی از طریق این کانال انجام
می گیرد.
بنابراین، سخن از طرح جایگزین کانال سوئز که اسراییل بتازگی آن را مطرح
کرده دارای اهداف و ابعاد مختلفی است که مهم ترین آن اعمال فشار بر مصر
است که با بهبود مناسبات با ایران که موجودیت رژیم صهیونیستی را به رسمیت
نمی شناسد، موافقت کرده است.
هدف از اجرای طرح جایگزین کانال سوئز حداقل در مرحله و شرایط کنونی
اعمال فشار بر مصر برای منصرف کردن این کشور از بهبود مناسبات با ایران
است تا قاهره به روند عادی سازی روابط با تل آویو ادامه دهد.
هرچند طرح جایگزین کانال سوئز ابعاد اقتصادی دارد اما اکنون جنبه سیاسی
و تبلیغاتی آن قوی تر است از این رو مسوولان مصری باید با جدیت با این
مساله برخورد کنند بویژه که رژیم صهیونیستی با کمک دولت آمریکا برای به
دست گرفتن کنترل سیاست و اقتصاد جهان عرب برنامه ریزی کرده است.
در این برنامه ریزی هدف آن است که رژیم صهیونیستی در آینده بتواند نقش
محوری را در انتقال و توزیع کالا در بازار بزرک خاورمیانه داشته باشد و
نقش مصر و دیگر کشورهای عرب منطقه و درآمد اقتصادی آنان کاهش یابد.
با این همه، نامناسب بودن شرایط طبیعی مسیرها و اماکن مورد نظر برای
اجرای طرح یادشده و بالا بودن هزینه آن، روند عملی کردن طرح تازه اسراییل
را آسان نخواهد کرد.
همان گونه که گفته شد این طرح در زمان حاضر بیشتر جنبه تبلیغاتی دارد
زیرا 50 درصد کشتی ها از کانال سوئز عبور می کنند و کشتی های جنگی آمریکا
و انگلیس چه در جنک نفت و چه در زمان حمله به عراق از این کانال گذشتند.
با این همه عبور کشتی های جنگی آمریکایی و انگلیسی از کانال سوئز سبب
شده و خواهد شد که دولت مصر با اعتراض های مردمی رو به رو شود و این امر
ممکن است آمریکا و انگلیس را وادار کند تا از طرح اسراییل برای رقابت با
کانال سوئز حمایت کنند و چنانچه این دوکشور بخواهند در دراز مدت به اشغال
عراق ادامه دهند نیاز به طرح جایگزین دارند.
کانال سوئز 135 سال پیش یعنی در سال 1869 میلادی به طول 190 کیلومتر
احداث و افتتاح شد و مصر در این مدت درآمد هنگفتی از این کانال داشته
است.
1348
