لاغرهای خوشبخت در جوامع چاق !
..................................................
تهران ، خبرگزاری جمهوری اسلامی 89/03/29
علمی آموزشی.پزشکی.گزارش
زیبایی مقوله ای است که همیشه و در طول دوران مختلف تا امروز که فرهنگ به
طور هیجان آوری تغییر کرده به طور نسبی ارزیابی می شده و لاغری به الگوی
زیبایی تبدیل شده است.
اما تضاد در این است که اکثر مردم جهان و از جمله ما در جامعه ای زندگی
می کنیم که لاغری را دوست دارند و یا اینکه حداقل آن را به عنوان علامتی
برای سلامت می پذیرند، با این همه همچنان به چاق تر شدن ادامه می دهند.
عکس های معروف و زیبا بخش مهمی از مجلات و فیلم هایی را که در آن
افراد لاغر و زیبا ماهیچه های شکم خود را نشان می دهند و یا افراد مدلی
که شاید در نظر برخی از ما لاغر افراطی و یا حتی افراد مبتلا به سوء تغذیه
به نظر برسند به خود اختصاص داده است.
با این همه اگر شما در فرودگاه ، بازار، مترو و مکان های عمومی دیگر
بنشینید و به مردم نگاه کنید می بینید بیشتر مردم معمولی - حتی در
جوامعی مانند آمریکا که لاغری مورد پرستش همه است- افراد چاقی هستند که
شاید در آرزوی لاغر شدن باشند.
چاقی در اکثر جوامع و به خصوص در آمریکا به طور خطرناکی در حال افزایش
است. این در حالی است که چند هزار سال قبل، انسان ها انرژی فیزیکی عظیمی
را فقط برای تهیه غذا صرف می کردند، اما امروزه فراهم آوردن غذا برای
پاسخگویی به مساله گرسنگی و تلاش برای بقاء جدا شده است .
هم اکنون نه تنها برای زنده ماندن ،بلکه به دلایل زیادی غذا می خوریم .
علاوه بر آن مکان های ویژه ای نیز به عنوان محل کار ایجاد کردیم که
تحرکی در آن ها صورت نمی گیرد ،اغلب فعالیت ها به طور نشسته صورت می گیرد
و فعالیت های ورزشی را در برنامه خود نداریم .
اشتغال ذهنی ما برای لاغری در واقع ترغیب کننده بعضی مردم به چاقی است
دلیل آن این است که رژیم غذایی شدید یا ناگهانی سبب می شود که بدن از
گرسنگی بترسد. پاسخ طبیعی و فیزیولوژیک بدن به کمبود غذایی ناگهانی این
است که بیشتر بخورد و بیشتر کالری ذخیره کند و این همان دلیلی است که چرا
رژیم غذایی مانند یویو است.
به اعتقاد کارشناسان چنین حالتی نه تنها در پایین نگه داشتن وزن شکست می
خورد بلکه می تواند به افزایش وزن منتج شود.
* ارتباط ژنتیک و چاقی
برخی در توجیه چاقی خود ممکن است بگویند که چاقی آنها ارثی است و کاری
از دستشان بر نمی آید اما آیا می توان گفت به طور حتمی حجم بدن هر فردی
تابع شرایط وزنی مادربزرگ اوست و او مجبور به پیش روی کردن بر روی یک
الگوی ثابت فیزیکی است.؟
دکتر علی متولی زاده متخصص ژنتیک و عضو هیات علمی پژوهشگاه فناوری های
نوین پزشکی در خصوص ارتباط بین چاقی و ژنتیک در گفت و گو با خبرنگار علمی
ایرنا گفت: هر چند جدیدترین مطالعات نشان می دهد که ژن ها بیش از هر
عامل دیگر مهمترین عامل شرکت کننده در تعیین وزن بدن است و بهترین تخمین
این است که وزن بدن حدود 70 درصد ارث پذیر است اما قدرت اراده ، محیط و
تغذیه هنوز نقش دارد.
به گفته وی در مورد افراد چاق ژنتیکی تلاش فوق العاده ای نیاز است تا نقشه
اولیه بدن را بتوان تغییر داد.
عضو هیات علمی انستیتو ملی بهداشت آمریکا افزود: مطالعات خانواده ها در
طی نسل های متمادی نشان می دهد نه تنها چاقی، بلکه نوع و محل چاقی ارث
پذیر است اما وزن بدن می تواند تغییر کند و افراد به طور موفقیت آمیزی
می توانند با وجود غالب بودن ژن ها بر خلاف ژن های خود عمل کنند و یا
اینکه آنها را کنترل نمایند.
دکتر متولی زاده افزود: هیچ فرقی نمی کند که افراد چه نوع ژن هایی داشته
باشد؟ در صورتی که آنها بیش از آنچه که می سوزانند کالری مصرف کنند ،
چاق می شوند .
وی گفت : با وجود آنکه ژن ها مهم هستند، با این حال به محیط بستگی
دارند . فردی که ممکن است مانند بادکنک به یک چاقی زشت برسد در موقعیتی
متفاوت می تواند نسبتا لاغر بماند.
* ارتباط چاقی با بیماری و مرگ
چاقی در بروز طیف وسیعی از بیماری های مرگبار نقش دارد و امروزه می توان
با اطمینان بیشتری این گفته بنجامین فرانکلین (نویسنده و مخترع آمریکایی )
را - که افراد کمی هستند که بر اثر گرسنگی می میرند اما افراد بسیاری
هستند که بر اثر خوردن زیاد می میرند - باور کرد.
دکتر محمدرضا محمد حسنی دبیر انجمن اترواسکلروز ایران با اشاره به شیوع
رو به افزایش چاقی بر اثر کم تحرکی و تغذیه نامناسب در ایران گفت: چاقی
مفرط یکی از مهمترین عوامل زمینه ساز ابتلا به بیماری های همچون دیابت،
افزایش فشار خون و چربی خون و در نتیجه افزایش بیماری های قلبی و عروقی
است.
وی در گفت و گو با خبرنگار علمی ایرنا افزود: با توجه به اینکه کم تحرکی
، پر خوری و بدخوری زمینه ساز چاقی و ابتلا به بیماری های قلبی و عروقی
است ، کم کردن وزن مهمترین راهکار موثر و مناسب پیشگیری از بیماری های
قلبی و عروقی است.
دبیر علمی دوازدهمین کنگره تازه های قلب و عروق با اشاره به اینکه یک راه
موثر برای کم کردن وزن محدود کردن ورود کالری های اضافه به بدن به صورت
خودداری از پرخوری و بدخوری است گفت: برخی مواد غذایی همچون کربوهیدرات
ها شامل نان، برنج و انواع شیرینی از نظر ارزش غذایی کیفیت پایینی دارند
اما حجم زیادی کالری به بدن وارد می کنند.
محمد حسنی اضافه کرد: ضمن خوداری از مصرف زیاد کربوهیدرات ها افراد باید
مصرف انواع میوه و سبزیجات را در برنامه غذایی خود افزایش دهند تا ضمن
تامین مواد مورد نیاز بدن حجم کمی کالری اضافه به بدن وارد شود.
این متخصص قلب و عروق با اشاره به اینکه راه دیگر کم کردن وزن ، سوزاندن
کالری های وارده به بدن و پیشگیری از انباشته شدن آنها به صورت چربی در
بدن است گفت: فعالیت فیزیکی و ورزش به هر طریقی که برای فرد میسر باشد ،
مناسب ترین روش برای چربی سوزی و ممانعت از چاقی است.
محمد حسنی یادآور شد: فعالیت بدنی منظم و فعال به صورت انجام یک ورزش خاص
و یا فعالیت فیزیکی غیر فعال مثلا استفاده کمتر از آسانسور و اتومبیل و
در مقابل پیاده روی بیشتر، راهکارهای مناسبی برای کم کردن وزن به شمار
می رود.
* دیگر نیازی به حمل چربی ها در زیر پوست وجود ندارد
خوردن غذاهای مقوی و شیرین چنانچه بدن آنها را به چربی تبدیل نکند مشکل
چندانی ایجاد نمی نماید. ممکن است در برخی نقاط جهان ، چربی هنوز چیزی
باشد که به مردم در سختی ها و در زمستان کمک کند اما اکنون در زمانی به
سر می بریم که دیگر به حمل چربی ها در شکم نیازی نیست و بهتر است که
چربی ها در یخچال به شکل غذا نگهداری شوند.
ناهید شوقی کارشناس تغذیه و رژیم های درمانی انجمن تغذیه ایران در گفت و
گو با خبرنگار علمی ایرنا گفت: به طور کلی میزان مصرف چربی ها باید به
گونه ای باشد که 30 تا 35 درصد انرژی مورد نیاز بدن را تامین کند.یک گرم
چربی که به بدن برسد 9 کیلو کالری انرژی تولید می کند.
وی افزود: از طرفی چربی ها ممکن است به صورت نامرئی در تخم مرغ، لبنیات،
گوشت و دانه های روغنی گنجانده شوند و در بیشتر موارد هم مقداری چربی که
از این طریق به بدن وارد می کنند از جانب خود فرد، محاسبه نمی شود.
* پرخوری احساسی
برخی از غذا به عنوان یک عنصر حمایت کننده احساسی استفاده می کنند و هر
چه استرس در زندگی آنها افزایش می یابد مقدار شیرینی مصرفی آنان افزایش
می یابد. به عبارت دیگر، با آنکه از نظر فیزیکی نیازی به کالری بیشتر
ندارند با این حال باید یک گرسنگی احساسی کاذبی را که قابل سیر شدن هم
نیست همواره تغذیه کنند که نتیجه آن جز چاقی و صدها بیماری دیگر چیز
دیگری نیست .
شوقی در این زمینه گفت: این اختلال باعث می شود فرد از مواد غذایی بیشتری
استفاده کند. و از آنجا که نگران افزایش وزن خود نیز هست با روش های
خاصی مثل بالاآوردن غذا، استفاده از داروهای ملین و مدر اقدام به پیشگیری
از افزایش وزن می کنند.
وی با بیان اینکه بیشتر این افراد از وزن متعادل یا مختصری افزایش وزن
برخودار هستند گفت: به علت وسواس فکری این افراد متوسل به چنین کارهایی
می شوند در صورتی که مصرف ملین ها به صورت افراطی باعث کاهش آب بدن و
اختلالات گوارشی را به دنبال دارد.
به گفته وی، مشاوره های روانشناسی و تعذیه به چنین افرادی کمک موثری می
کند.
* بی اشتهایی عصبی (Nervosa Anorexia)
ترس شدید از خوردن ویژگی اصلی این حالت است. این حالت به طور اختصاصی در
زنان و به ویژه در دختران نوجوان دیده می شود. در طول سالیان متمادی دلایل
متفاوتی برای بی اشتهایی عصبی اعلام شده است از جمله انتظار غیر واقعی از
شکل بدن که توسط فرهنگ عمومی و رسانه ها تبلیغ می شود.
عضو انجمن تغذیه ایران در این زمینه گفت: این افراد ترس شدید از افزایش
وزن دارند به خصوص در نوجوانانی که دارای رژیم های کاهش وزن بودند برای
پیشگیری از بازگشتت چاقی خود، به صورت افراطی از خوردن مواد غذایی پرهیز
می کنند.
شوقی افزود: ادامه این روش و روند، به مرور زمان به بی اشتهایی و علایمی
همچون کاهش فشار خون، کاهش قند خون، افزایش ضربان قلب ، کم خونی و اختلالات
عصبی و مغزی می شود .
عضو انجمن تغذیه ایران یادآور شد: برای رفع این مشکل کار گروهی متخصصان
روانشناسی و کارشناسان تغذیه مورد نیاز است تا با تغییر الگوی غذایی و
چگونگی استفاده صحیح از مواد غذایی و با تجویز مکمل های غذایی و مصرف
مواد غذایی در دفعات بیشتر با حجم کمتر از عوارض کم خوری عصبی پیشگیری
کرد.
* ارتباط چاقی و قند خون
بیشتر مردم از خوردن شیرینی لذت می برند و در عین حال وجود مغازه های
شیرینی فروشی و دکه های بستنی فروشی در کنار خیابان ها به جای دکه های
فروش آب میوه و گریب فروت ، تمایل مردم به خوردن شیرینی ها را بیشتر می
کند.
به اعتقاد کارشناسان ، چاقی یکی از مهمترین عوامل محیطی است که در بروز
دیابت نقش دارد به طوری که 70 تا 80 درصد افراد مبتلا به دیابت سابقه چاقی
و یا اضافه وزن داشته اند.
رییس انجمن دیابت ایران در این خصوص در گفت و گو با خبرنگار علمی ایرنا
گفت: در افراد چاق مقاومت به انسولین در بدن ایجاد می شود،به این صورت که
در بدن این افراد به اندازه کافی انسولین ترشح می شود، اما موثر نیست.
رجب یادآور شد: حدود 90 درصد بیماران مبتلا به دیابت نوع 2، مقاومت به
انسولین دارند که از این بین حدود 70 تا 80 درصد دچار چاقی و یا اضافه
وزن هستند.
رییس انجمن دیابت ایران در خصوص افزایش میزان دیابت افزود: مهمترین و
شماره 062 ساعت 16:54 تمام
