نگاهی به علل ثبات بی سوادی در خراسان شمالی
#
بجنورد ، خبرگزاری جمهوری اسلامی 28/10/84
داخلی.اجتماعی.بی سوادی.
با وجود گذشت بیش از دو دهه از فعالیت نهضت سوادآموزی ، هنوز 16 درصد
جمعیت استان خراسان شمالی را بی سوادان تشکیل می دهند.
بی سوادان ساکن در روستاهای این استان در گفت و گو با خبرگزاری جمهوری
اسلامی فقر اقتصادی، محرومیت، کمی درآمد، بدی راههای روستایی و نبود امکان
رفت و آمد را از علل عمده بی رغبتی شان به سوادآموزی ذکر می کنند.
مسوولان نهضت سوادآموزی و برخی آموزشیاران خراسان شمالی هم با تایید این
مشکلات به عوامل دیگری از جمله نبود امنیت شغلی و روانی برای آموزشیاران،
ناهماهنگی و نبود حمایت از سوی دستگاههای استان در این خصوص اشاره دارند.
این عوامل در پژوهش انجام شده توسط نهضت سوادآموزی این استان نیز تایید
شده و در مجموع 21 عامل به عنوان موانع سوادآموزی بی سوادان و کم سوادان در
خراسان شمالی شناسایی شده است.
مدیر اجرایی نهضت سوادآموزی این استان به ایرنا گفت: این پژوهش امسال
به صورت نظرسنجی از دفاتر نهضت سوادآموزی، آموزشیاران و سوادآموزان انجام
شده است.
"محمود اسدی" گفت: دوری مناطق شمال خراسان از مرکز در استان سابق و کم
توجهی به مناطق محروم استان یکی از عوامل مهم موثر در وجود بی سوادی در
استان خراسان شمالی است.
وی افزود: کمبود اعتبار برای گسترش فعالیت نهضت سوادآموزی هم به عنوان
بزرگترین مانع ریشه کنی بی سوادی در خراسان شمالی شناخته شده است.
او تصریح کرد: بر این اساس ، وجود اقوام مختلف از جمله عشایر یکی دیگر
از عوامل ماندگاری بی سوادی در این استان محسوب می شود.
وی گفت: آموزشیاران در این پژوهش نظر داده اند که فقر فرهنگی و اقتصادی
حاکم در روستاهای استان موجب شده تا کسب سواد برای برخی روستاییان اهمیتی
نداشته باشد.
آنها معتقدند: به دلیل پراکندگی روستاها و وضع نامناسب معابر ، ارتباط
بین روستاها بسیار ضعیف است و به همین خاطر بسیاری از بی سوادان از کلاسهای
نهضت سوادآموزی استقبال نمی کنند.
آموزشیاران همچنین محتوای کتابهای آموزشی این سازمان را متناسب با سن
سوادآموزان ندانسته و اظهار داشته اند که سوادآموزان قادر به درک بسیاری
از مطالب این کتابها نیستند.
به گفته آنها، بسیاری از کلاسهای سوادآموزی در فضایی نامناسب، غیر آموزشی
و یا در منازل برگزار می شود.
این آموزشیاران همچنین خواستار اختصاص حقوق و مزایای خاص مناطق محروم
برای آموزشیاران شاغل در این مناطق شده و در این نظرسنجی نسبت به مفاد
آیین نامه های ابلاغ شده در این خصوص اعتراض کرده اند.
شماری از سوادآموزان سرپرست خانوار خراسان شمالی نیز در این نظرسنجی
گفته اند: اشتغال بی سوادان سرپرست خانوار، مشکل جدی آنها در سوادآموزی
است.
کارکنان نهضت سوادآموزی شرکت کننده در این پژوهش هم از کمبود حقوق و
نداشتن امنیت شغلی یاد کرده و این مشکل را عاملی برای کاهش انگیزه فعالیت
دانستند.
این کارکنان معتقدند: فعالیت و اختیارات در سطوح مختلف نهضت، متناسب با
مسوولیت ها نیست.
آنان معتقدند که برنامه هاو طرحهای این سازمان برای سوادآموزان غیر جذاب
است در حالی که باید جذابیت بیشتری داشته باشد.
مسوولان نهضت سوادآموزی این استان هم در نظرسنجی به حمایت نکردن سایر
دستگاههای استان از برنامه های این نهضت اشاره کرده و گفته اند: این مانع،
ریشه کنی بی سوادی را در این استان دچار مشکل کرده است.
این مسوولان معتقدند: سازمان آموزش و پرورش باید در پوشش کامل افراد
واجب التعلیم با نهضت سوادآموزی همکاری بیشتری داشته باشد.
آنان بیان کرده اند: طرحهای اجرا شده تاکنون غیرکاربردی و سنتی بوده
است.
به گفته آنها، ساختار اداری دفاتر نهضت سوادآموزی هم ناقص است و باید
اصلاح شود.
مسوولان دفاتر نهضتهای سوادآموزی در شهرستانهای فاروج و "مانه و سملقان"
و بخش "راز و جرگلان" نیز از استقلال نداشتن این دفاتر انتقاد کرده و
گفته اند که این امر موجب ناکارآمدی امور آنها شده است.
آنان همچنین کمبود نیروی انسانی را مانع جدی دیگری در سوادآموزی ذکر
کرده و تاکید دارند: کمبود نیروی انسانی این سازمان را در امر پاکسازی
بیسوادان مطلق ضعیف کرده است.
آنان مدعی اند: بسیاری از بی سوادان مطلق در روستاهای دور افتاده این
استان ساکن هستند و آموزشیاران تمایلی در رفتن به این مناطق محروم
ندارند.
مسوولان دفاتر نهضت سوادآموزی در خراسان شمالی بر این باورند که فقر و
محرومیت اهالی، موجب بی سوادی و بروز مشکلات فرهنگی در میان این قشر شده
است.
مدیرکل نهضت سوادآموزی خراسان شمالی نیز گفت: میزان بی سوادی در این
استان اکنون 31/15 درصد است در حالی که این رقم در برخی استانها مانند
یزد به صفر نزدیک شده است.
"حسین ناصری مقدم" افزود: اکنون بیش از 110 هزار نفر بی سواد در استان
خراسان شمالی وجود دارد که سوادآموزی به آنها با توجه به روند کنونی، هشت
سال زمان نیاز است.
وی تحقق این امر را منوط به تامین اعتبار مورد نیاز و تحت آموزش قرار
دادن افراد لازم التعلیم توسط سازمان آموزش و پرورش خراسان شمالی دانست.
این مسوول تصریح کرد: برای سواد دار شدن هر فرد بی سواد 700 تا 900 هزار
ریال اعتبار مورد نیاز است.
او در مورد میانگین سنی افراد بی سواد در خراسان شمالی گفت: 60 درصد از
بی سوادان استان 10 تا 29 ساله و 35 درصد نیز 29 تا 35 ساله اند.
وی افزود: 85 درصد بی سوادان استان خراسان شمالی را زنان و دختران تشکیل
می دهند.
او دلیل افزایش آمار بانوان بیسواد در استان خراسان شمالی را ناشی از
فقدان پوشش تحصیلی در مناطق محروم و دورافتاده استان توسط آموزش و پرورش
اعلام کرد.
استان خراسان شمالی 840 هزار نفر جمعیت دارد.
ا/2738/626/659
