ایران بهترین مسیر برای صادرات گاز به شرق و غرب
#
خبرگزاری جمهوری اسلامی 88/12/02
اقتصاد.وزارت نفت.نفت و گاز
تهران - جمهوری اسلامی ایران بدلیل قرار گرفتن در نقطه اتصال بین شرق و
غرب و شمال و جنوب و با در اختیار داشتن پهنه عظیم جغرافیایی بهترین مسیر
برای صادرات گاز است.
به گزارش روز یکشنبه خبرنگار اقتصادی ایرنا، از یک سو کشورهای واقع در
شرق از جمله هند، پاکستان، افغانستان و چین در آینده نیاز بیشتری به
واردات گاز خواهند داشت و از سوی
دیگر اروپا بدنبال خروج از انحصار واردات انرژی است و با توجه به سابقه
قطع گاز در گذشته از سوی روسیه به منابع گاز کشورهای واقع در ساحل دریای
خزر و آسیای مرکزی توجه دارد.
برهمین اساس مسیرهای فعلی انتقال انرژی پاسخگوی نیازهای جدید نیستند و
همانگونه که اروپا بدنبال احداث خطوط لوله جدید است کشورهای واقع در شرق
نیز در پی راههایی برای
دریافت منابع انرژی بویژه سوخت پاک و کم هزینه گاز هستند.
در این میان موقعیت استراتژیک و بی نظیر ایران، دارا بودن ذخایر عظیم
گازی تثبیت شده حدود 30 تریلیون مترمکعبی و داشتن زیرساخت های عظیم
انتقال، این امکان را فراهم می کند که صادرات گاز به شکل بلندمدت و با
اطمینان بیشتری صورت گیرد و این موضوع از نظر اقتصادی مورد توجه همه
کشورهای واردکننده بوده و است.
از سوی دیگر به جز توان صادرات گاز تولیدی در ایران، کشور ما قادر است
گاز کشورهای منطقه از جمله ترکمنستان را به بازارهای جهانی و مشتریان
این کشورها انتقال دهد که نمونه آن بهره برداری از خط دوم انتقال گاز
ترکمنستان به ایران است.
برای ترکمنستان نیز که به فکر انتقال گاز به ترکیه و هند است هیچ
مسیری اقتصادی تر و مطمئن تر از مسیر ایران مطرح نخواهد بود زیرا در غیر
این صورت ترکمن ها باید توافق جمهوری های آذریایجان و ارمنستان و کشور
ترکیه در سمت شمال و شرق ازبکستان و از جنوب شرق افغانستان را بدست آورند
و این موضوع نیازمند صرف وقت، سرمایه گذاری و هزینه های هنگفت است.
در زمان حاضر شبکه فشار قوی سراسری گاز ایران از شش نقطه به کشور
ترکیه، جمهوری
های آذربایجان، ترکمنستان و نخجوان متصل بوده و صادرات گاز طبیعی به
ترکیه و ارمنستان و واردات از ترکمنستان و سواپ گازی از جمهوری آذربایجان
به نخجوان با آن انجام می شود.
این خط لوله می تواند گاز ایران و یا کشورهای واقع در شمال کشورمان را
به پاکستان، عراق، کویت، امارات متحده عربی و دیگر نقاط قابل دسترس
برساند.
از سوی دیگر احداث خطوط لوله از شرق به غرب از طریق دریای خزر نیز
بسیار هزینه بر بوده و خطرات زیست محیطی دارد زیرا این مسیر زلزله خیز
است و در صورت وقوع هر نوع حادثه طبیعی در مسیر این خط، آلودگی های زیست
محیطی فراوانی موجودات دریایی و اکوسیستم
و حاشیه نشینان بزرک ترین دریاچه جهان را تهدید خواهد کرد.
به جز مسایل زیست محیطی احداث چنین خط لوله ای در زمان حاضر که تدوین
رژیم حقوقی دریای خزر به پایان نرسیده، مستلزم توافق هر پنج کشور ساحلی
آن است که چنین توافقی نیز وجود ندارد.
براساس اعلام مقام های رسمی، کشورمان به دلایل زیست محیطی، حقوقی و
دیگر ملاحظات با احداث این خطوط بشدت مخالف بوده و روسیه نیز موضع مشابهی
دارد.
اکنون قراردادهایی توسط شرکت ملی صادرات گاز برای افزایش واردات گاز
از ترکمنستان تا سقف 14 میلیارد مترمکعب، واردات گاز از جمهوری آذربایجان
، سوآپ گاز به جمهوری نخجوان، صادرات گاز به ترکیه، سوئیس، ارمنستان و
پاکستان نهایی شده و کشورمان آماده صدور گاز طبیعی به سوئیس است و
مذاکراتی نیز بین این کشور و ترکیه برای انتقال گاز ایران در حال انجام
است.
ایران قرار است تا سال 2012 در مرحله اول سالانه یک میلیارد و 500
میلیون مترمکعب و در مرحله دوم چهار میلیارد مترمکعب گاز به سوئیس صادر
کند.
در همین زمینه مذاکراتی نیز با کشورهای مختلف اروپایی و آسیایی برای
صادرات گاز در حال انجام است.
در همین پیوند باید اشاره کرد هرچند سهم جهانی صادراتی ایران در زمان
حاضر به دلیل مصرف بالای داخلی، استاندارد نبودن وسایل گازسوز و پایین
بودن کارآیی نیروگاهها و صنایع حدود دو درصد است اما کارشناسان انرژی
معتقدند با اجرای طرح هدفمند کردن یارانه ها، طرحهای جمع آوری گازهای
همراه نفت و جلوگیری از سوختن آنها، اصلاح الگوهای مصرف، روزآمد کردن
تجهیزات و فناوری ها در صنایع و نیروگاهها و فعال شدن در انتقال گاز دیگر
کشورها به بازاهای مصرف و سوآپ (مبادله پایاپای ) این مقدار تا 10 درصد
افزایش خواهد یافت.
براساس اعلام مسوولان شرکت ملی گاز ایران در مجموع با اکتشافات جدید حجم
ذخایر گاز طبیعی ایران در زمان حاضر به نزدیک 30 تریلیون مترمکعب رسیده
که حدود 50 درصد از این ذخایر در میادین پارس جنوبی است.
توسعه طرحهای صادرات گاز از طریق خط لوله و پروژه های ال.ان.جی حدود
70 میلیارد دلار سرمایه گذاری نیاز دارد.
توان تولید انواع گاز ترش و شیرین ایران در زمان حاضر به 630 میلیون
مترمکعب در روز رسیده
و روزانه حدود 540 میلیون مترمکعب گاز طبیعی در 13 پالایشگاه گاز کشور
فرآورش می شود.
وزارت نفت در برنامه پنجم توسعه دسترسی به افزایش تولید گاز از 600
میلیون مترمکعب به یک میلیارد و 111 میلیون مترمکعب را هدف گذاری کرده
است.
در یک نگاه کلی می توان گفت سهم گاز در سبد انرژی کشور به حدود 63
درصد رسیده است، مجموع خطوط انتقال فشار قوی گاز موجود و احداث شده در
کشور نیز از آغاز فعالیت شرکت ملی گاز ایران تا سال 57، معادل دو هزار و
900 کیلومتر بود که این میزان هم اکنون بالغ بر 30 هزار کیلومتر شده که
نشانگر بیش از 10 برابر شدن ظرفیت انتقال گاز در سراسر کشور است.
در برنامه پنجم توسعه کشور، احداث پنج تا شش هزار کیلومتر خط انتقال
گاز فشار قوی و 20 تا 22 ایستگاه تقویت فشار گاز پیش بینی شده است که این
طرحها با اعتباری نزدیک به 9هزار میلیارد تومان انجام خواهد شد و می
تواند بر توان صادراتی کشور بیافزاید.
از: حسن فتحعلی
اقتصام ** 1568 ** 1558
