گزارش بی.بی.سی درباره مشکلات صندوق بازنشستگی کشور
#
تهران، خبرگزاری جمهوری اسلامی 21/08/84
خارجی.اجتماعی.بی بی سی.بازنشستگی.ایران.
پایگاه اینترنتی بی.بی.سی شنبه شب در گزارشی به بررسی مشکلات صندوق
بازنشستگی کشور پرداخت و نوشت: بدهیهای تامین نشده صندوقهای بازنشستگی در
طی سالهای 2002 تا 2007 میلادی به بیش دو برابر تولید ناخالص داخلی ایران
خواهد رسید.
بی.بی.سی به سن بازنشتگی اشاره کرد و نوشت: در ایران به طور متوسط
افراد در سن 51 سالگی بازنشسته می شوند، در حالی که سن متوسط بازنشستگی در
سال 1357 شمسی حدود 57 سال بوده است.
به گزارش بی.بی.سی، دولت لایحه ای برای افزایش سن بازنشستگی به مجلس
فرستاده که در صورت تصویب آن کارکنان رسمی به جای 30 سال بعد از 35 سال
فعالیت، بازنشسته خواهند شد و این لایحه در حالی تهیه شده است که صندوق
بازنشستگی کشوری با بحران مالی مواجه است و هر ساله در ماه های پایانی سال
برای پرداخت حقوق بازنشستگان مشکل کسری بودجه دارد و در تنگنای شدید مالی
سال را به پایان می رساند.
هدف از ارائه این لایحه غلبه بر مشکل فعلی صندوق های بازنشستگی است که هر
ساله از تعداد مشترکان شاغل کاسته و بر شمار بازنشستگان و مستمری بگیران
افزوده می شود.
برخی مقامات دولتی معتقدند بازنشستگان از افزایش زمان خدمت راضی هستند
چون بسیاری از این افراد در حالی که از صندوق بازنشستگی حقوق می گیرند
شغلی نیز برای خود دست و پا می کنند.
حداقل حقوق بازنشستگی ماهانه 106 هزارتومان و متوسط آن 160 هزارتومان
است و این حقوق با تورم 16 درصدی موجود بسیار کم است و به گفته بسیاری از
بازنشستگان، دریافتی آنها به جایی نمی رسد و آنها مجبورند سر پیری "با هر
سختی و جان کندنی" کار دومی بیابند تا بتوانند آبرومندانه زندگی کنند.
این اتفاق برای ایران که بیش از سه میلیون بیکار دارد و سالانه نیز بیش
از 700 هزار نفر به خیل بیکارانش افزوده می شود، فرصتی مغتنم است، اما در
عین حال استفاده طولانی تر از مستخدمان فعلی، راه را بر استخدام نیروی رسمی
جدید خواهد بست که صندوق بازنشستگی بشدت نیازمند آن است.
با افزایش سن امید به زندگی، مقررات باید بگونه ای اصلاح شود که سن
بازنشستگی نیز افزایش یابد تا کسورات بیشتری دریافت شده در نتیجه خدمات
صندوق ها نیز افزایش یابد.
جزئیات بیشتری از این لایحه منتشر نشده است و معلوم نیست کارکنان براساس
چه ملاکی بازنشسته می شوند و سن در سابقه بازنشستگی چه نقشی دارد.
بحران مالی صندوق بازنشستگی از سال ها پیش شروع شده و به نظر می رسد این
بحران اکنون وارد مرحله تازه ای شده است.
بخشی عمده ای از کسری بودجه صندوق بازنشستگی به عدم پرداخت سهم دولت به
عنوان کارفرما برمی گردد و بخشی نیز از افزایش حقوق سالانه ومحدودیت سازمان
بازنشستگی کشوری دو هزار میلیارد تومان از دولت طلبکار است، ولی پرداخت
نقدی این حجم عظیم برای دولت امکان پذیر نیست و از همین رو در سال های
گذشته دولت سعی کرده به جای پرداخت نقدی، بخشی از سهام شرکت های دولتی را
به سازمان بازنشستگی واگذار کند.
اولین قانون بازنشستگی در ایران در آذر 1301 شمسی تصویب شد و در قانون
مذکور کارمند با داشتن 55 سال سن و 25 سال سابقه خدمت می توانست بازنشسته
شود، در سال 1309 شمسی شرط سنی حذف شد و کارمند می توانست با داشتن 20 سال
سابقه خدمت متوالی و یا 25 سال خدمت متناوب مشروط به این که 20 سال آن را
متصدی باشد، بدون توجه به سن بازنشسته شود در تاریخ 31/3/1345 قانون
استخدام کشوری فعلی جایگزین قانون گذشته شد از اول سال 1354 صندوق
بازنشستگی کشوری به صورت موسسه ای مستقل وابسته به سازمان امور اداری و
استخدامی کشور اداره می شود.
در هشت سال گذشته دولت 1200 میلیارد تومان از بدهی های خود را به صورت
واگذاری شرکت های دولتی به سازمان بازنشستگی پرداخت کرده است، اما هنوز
مبالغی زیادی هم به این سازمان بدهکار است.
مشکل دیگرسازمان بازنشستگی این است که محدویت های استخدام باعث شده تا
تعداد شاغلان کمتر شده و در عین حال بر تعداد بازنشستگان افزوده شود.
آنچه وضع سازمان بازنشستگی را بغرنج کرده این است که تقریبا تمام 750
میلیارد تومانی که هر سال از مشترکان شاغل خود می گیرد، بابت حقوق
بازنشستگی همان سال می پردازد و اگر این روند ادامه یابد، شاغلان فعلی عضو
سازمان بعد از بازنشسته شدن ذخیره ای در صندوق نخواهند داشت.
پرداخت های سالیانه سازمان بازنشستگی به عنوان حقوق ومزایا 1100 میلیارد
تومان است که 580 میلیارد تومان آن سود حاصل از فعالیت های اقتصادی سازمان
بازنشستگی و بقیه از طریق پرداخت های شاغلان عضو سازمان بازنشستگی تامین
می شود.
صندوق بازنشستگی دو میلیون و 200 هزار نفر عضو شاغل و بازنشسته دارد و
نزدیک به 700 هزار نفر بازنشسته از این صندوق حقوق و مستمری بازنشستگی
می گیرند.
مشکل صندوق بازنشستگی بحدی است که نمایندگان بانک جهانی دو سال پیش پس
از بازدید و بررسی صندوق بازنشستگی و ارائه گزارشی به مسئولان ایرانی
هشداردادند که این صندوق تا 10 سال دیگر زیانده و موازنه مالی آن منفی
خواهد شد.
هیات اعزامی بانک جهانی که به منظور بررسی اصلاح سیستم فعلی صندوق
بازنشستگی کشوری به ایران سفر کرده بودند، سیستم کنونی صندوق بازنشستگی
در ایران را فاقد پویایی لازم دانستند که در آن انگیزه های فراوانی برای
گریز از پرداخت حق بیمه وجود دارد و به عقیده کارشناسان بانک جهانی،
سیستم فعلی دارای مکانیزمی است که در نهایت به بازتوزیع درآمد به نفع
ثروتمندان و به ضرر فقرا تمام می شود.
برآورد بانک جهانی نشان می دهد که بدهیهای تامین نشده صندوقهای بازنشستگی
در طی سالهای 2002 تا 2007 میلادی به بیش دو برابر تولید ناخالص داخلی
ایران خواهد رسید.
در گزارش بانک جهانی با اشاره به نرخ بازنشستگی در ایران آمده است: روند
رشد بازنشستگی در ایران 9 درصد در سال است، در حالی که نرخ افزایش شاغلین
تنها به 4 درصد رسیده است و به این ترتیب منابعی که به صندوق ها داده
می شود کمتر از هزینه ها است و تعداد مستمری بگیران از صندوق های بازنشستگی
در حال افزایش است.
صویر/ م/1566/
