ذخایر عظیم گاز در خاورمیانه شاخصی برای توسعه (بخش دوم- پایانی )
#
دبی ، خبرگزاری جمهوری اسلامی 26/12/83
خارجی.اقتصادی.امارات.شورای همکاری.گاز.
تقاضای گاز در کشورهای عضو شورای همکاری خلیج فارس سالانه حدود شش الی
هفت درصد افزایش دارد که علت اصلی آن رشد 14 درصدی تقاضای گاز در بخشهای
آب و برق است.
از سوی دیگر همزمان با تکمیل نخستین مرحله از پروژه گاز دلفین ، از
ژانویه سال 2005 صدور گاز ازعمان به فجیره امارات جریان یافت .
برای این منظور لوله کشی گاز میان عمان و فجیره امارات تا پایان ماه
دسامبر سال 2004 اجرا شد .
امارات و سلطان نشین عمان درسال 1378 یادداشت تفاهمی مبنی بر مشارکت
عمان در طرح تاسیس شبکه گاز مشترک میان امارات ، قطر و مرتبط کردن آن به
عمان امضا کردند.
به موجب این یادداشت تفاهم عمان بوسیله یک یا چند خط لوله به شبکه
گاز موسوم به " دلفین" مرتبط خواهد شد .
امارات و قطر نیز درسال 1377 نیز موافقتنامه ای برای ایجاد شبکه
مشترک گاز میان این دو کشور موسوم به دلفین و نیز مرتبط کردن آن به عمان
امضا کردند.
طرح دلفین یکی از بزرگترین طرحهای بهره برداری از ذخایر گاز جهان
به شمار می رود به نحوی که حجم سرمایه گذاری لازم برای اجرای این طرح از
سال 77 تاکنون حدود هشت تا 10 میلیارد دلار برآورد شده است.
گاز مورد نیاز این شبکه بوسیله قطر که دارای سومین ذخایرگاز جهان
است تامین می شود. این طرح بخشی از شبکه گاز مشترک کشورهای شورای خلیج
فارس را تشکیل می دهد.
گفته می شود حدود 30 تا 40 شرکت بین المللی فعال در زمینه اکتشاف و
توسعه صنایع نفت وگاز در طرح دلفین مشارکت دارند.
براساس پژوهش های به عمل آمده کشورهای شورای همکاری خلیج فارس از
اوایل سال 2005 با 5/4 میلیارد فوت مکعب در سال 2010 با 6 میلیارد فوت
مکعب در روز با کمبود گاز طبیعی برای تامین انرژی خود مواجه خواهند شد.
مجریان این طرح پیش بینی کردند که انتقال گاز از قطر به امارات در
اوایل سال 2005 به مرحله بهره برداری برسد.
شرکت دلفین با همکاری عمان به امارت فجیره گاز طبیعی صادر می کند.
براساس آمار51 درصد سهام طرح عظیم شبکه گاز دلفین متعلق به دفتر
مبادله افست " امارات" 5/24 درصد ازآن شرکت توتال فرانسه و 5/24 درصد
متعلق به شرکت چند ملیتی اکسیدنتال پترولیوم است.
برآوردها حاکی است درمرحله این طرح که قرار است در سال 2005 به بهره
برداری رسد، روزانه حدود دو میلیارد فوت مکعب گاز از قطر به امیرنشین های
ابوظبی ودبی انتقال خواهد یافت.
در زمان حاضر تولید گاز جهان به 21/3 تریلیون متر مکعب می رسد که
سهم کشورهای عضو شورای همکاری خلیج فارس از 5/6 درصد تجاوز نمی کند درحالی
که سهم روسیه 9/18 درصد و ایران 8/3 درصد از کل تولید گاز جهان را دارد.
تولید گاز کشورهای عضو شورای همکاری در سال 2003 به 4/207 میلیارد
متر مکعب رسید که سهم امارات از آن 8/63 میلیارد متر مکعب با میانگین 31
درصد از تولید کشورهای عضو بود .
درعین حال صادرات گاز کشورهای قطر ،امارات و عمان حدود 7/35 میلیارد
متر مکعب حدود 30 میلیون که 7/5 درصد صادرات جهان را تشکیل می دهد.
در دوره مذکور روسیه 1/21 درصد کل گاز جهان را صادر کرد و کشورهای
عربی تولیدکننده گاز مانند مصر ،الجزایر و لیبی 10 درصد صادرات گاز جهان
را به خود اختصاص دادند .
کل گاز صادراتی جهان در سال 2003 به رقم 624 میلیارد متر مکعب رسید و
عربستان تمام تولیدات گاز خود را در طرحهای داخلی تولید برق و صنایع
پتروشیمی مصرف کرد .
کارشناسان براین اعتقاد هستند که فرصتهای سرمایه گذاری مستقیم خارجی
در طرحهای گاز کشورهای منطقه خاورمیانه تقریبا ناچیز است ،زیرااین کشورها
موانع و قیدهای سیاسی و امنیتی برای سرمایه گذاری قایل می شوند .
آنها براین امر تاکید دارند ، توسعه بهره برداری ازمنابع گاز کشورهای
خاورمیانه تقش بسزایی در رشد و تحولات این منطقه درپی خواهد داشت .
خاورم /300
