کارشناسان : طبیعت سبز مازندران بامرک تدریجی مواجه است
#
ساری ، خبرگزاری جمهوری اسلامی 13/4/79
جمعی از کارشناسان منابع طبیعی می گویند بهره برداری بی رویه از جنگل و
مرتع،قاچاق چوب، حضور بیش از حد دام ، تبدیل جنگل به اراضی کشاورزی و
مسکونی از عوامل اثرگذار در تخریب جنگلهای مازندران بشمار می آیند.
به اعتقاد این کارشناسان درتخریب منابع طبیعی عوامل انسانی به صورتهای
عمدی و غیرعمدی دخیل هستند چرا که حضورانسان همراه دام و نیزجنگل نشینان
و حاشیه نشینان جنگل می توانند به صورت متفاوت درتخریب جنگل موثرباشند.
ابوالحسن سینه سپهر کارشناس جنگل اداره کل منابع طبیعی مازندران منطقه
ساری در گفت وگو باخبرنگار خبرگزاری جمهوری اسلامی درزمینه علل کاهش جتگل
افزود :تبدیل اراضی جنگلی به کشاورزی ، حضوردام و کاهش موجودی در هرهکتار
از جنگل ، کوبیدگی خاک ناشی از حرکت دام در عرصه جنگل و قطع درختان جنگلی
توسط دامداران یا سرشاخه زنی آنها توسط جنگل نشینان دلایل کاهش جنگل
هستند.
به گفته وی رشد جمعیت وبیکاری درجامعه ، توسعه نیافتگی سیستم دامداری
صنعتی ، عدم تولید علوفه و عدم جایگزینی سوخت فسیلی که در کشورما به
فراوانی وبا قیمت ارزان وجود دارد می تواند در تخریب جنگل ومرتع دخیل
باشد.
وی عدم حفاظت از جنگل ، ناتوانی مدیریت سازمان جنگلها در بکارگیری
نیروهای فعال ومتخصص درتشکیلات آن ، نامشخص بودن مرز جنگل با سایراراضی ،
عدم حضورفرهنک باتعصب و عرق جنگلبانی در نزد مسوولین و بکارگیری روشها
و شیوه های نامناسب باجنگلهای کشور ازدیگر عوامل مهم درکاهش جنگل دانست.
سینه سپهر جهت حفظ احیا و بهره برداری از جنگلها تعیین مرز واقعی جنگل
و اراضی زراعی طبق نقشه ، تصویب قوانین لازم وکافی و تعیین مراجع قانونی
ویژه برای پیگیری و اجرای قانون در مورد متخلفین ، تامین نیازهای جنگل
نشینان در زمینه تامین انرژی ، ساخت ساختمان از مصالح غیرچوبی و تبدیل
تدریجی دامداری صنعتی به دامداری سنتی را پیشنهاد کرد.
بنابرآمارهای رسمی اکنون سطح جنگلهای شمال کشور یک میلیون و 900 هزار
هکتار می باشد که از این میزان 600 هزار هکتار آن مخروبه و یک میلیون
و300 هزار هکتار آن را جنگلهای تولیدی و صنعتی تشکیل می دهد.
این درحالیست که بنابر امار سازمان جنگلها میزان کل جنگلهای شمال کشور
در سال 1320 معادل سه میلیون و400 هکتار برآورد شده بود .
همچنین استان مازندران دارای یک میلیون و 37 هزارو 793 هکتار جنگل
و یک میلیون و 237 هزار و 602 هکتار مرتع می باشد که به ترتیب 6/8 درصد
کل مساحت جنگلها و 4/1 درصد مراتع کشور را به خود اختصاص داده است.
جنگلهای استان مازندران نیز دارای انواع درختان خوب وتجاری صنعتی است
بطوریکه حدود 75 درصد درختان آن را تجاری صنعتی تشکیل می دهد.
مدیرکل منابع طبیعی مازندران منطقه ساری در گفت وگوبا خبرگزاری جمهوری
اسلامی گفت : جنگلهای این استان یکی از با ارزش ترین جنگلها بوده و چنانچه
بر اثر بی توجهی و بهره برداری بی رویه تخریب شود خسارت جبران ناپذیر ی به
بخش کشاورزی وارد می شود.
رمضانعلی اصغری افزود: بزرگترین کارخانجات صنایع چوبی کشور اعم از صنایع
سلولزی ، تخته خرده چوب و تخته چند لا درشمال کشور مستقر بوده و حدود یک
هزار و 800 واحد صنایع چوبی کوچک ازطریق مدیریت صنایع روستایی سازمان
جهادسازندگی واداره کل صنایع استان دارای موافقت اصولی هستند.
وی ادامه داد : همه این کارخانجات جهت تامین مواد اولیه وابسته به جنگل
هستند که درصورت بی توجهی به جنگل ، تخریب و تجاوز و قاچاق چوب صدمات
زیادی به این بخش از صنایع وارد خواهد شد و درنهایت بیکارشدن افراد دراین
صنایع را درپی خواهد داشت.
وی اظهار داشت: حضور دامداران و دام در داخل جنگلها وبرداشت غیرمجاز و
قاچاق چوب به تخریب کیفی جنگل منجر شده است و برای جلوگیری ازتخریب کمی
نقش نیروهای حفاظتی و مجریان طرحهای جنگل داری بسیار موثراست.
اصغری گفت : با اجرای طرح خروج دام از جنگل از سال 68 تا سال 78 تعداد
205 هزار واحد دامی از جنگل خارج شد و با توجه به میزان سطح مرتع در این
استان حدود یک میلیون و 700 هزار واحد دامی مجاز به تعلیف از این مرتع
هستند که اکنون 5/2 برابر ظرفیت مراتع دام چرا می کند.
وی مجموع اعتبارات استانی و ملی برای خروج دام در منطقه را 12
میلیارد ریال در سالجاری اعلام کر .
به گفته وی اعتبار تخصیصی صرف احیا ، فنی مهندسی مطالعات ، جنگلداری
، مرتعداری و بهره برداری می شود.
وی ادامه داد: 300 هزار هکتار تهیه طرح مرتعداری صورت گرفته است که از
این میزان اسناد 160 هزارهکتار درقالب طرح مرتعداری به مجریان واجد شرایط
واگذار شده است.
بنا بر گزارشهای غیررسمی حدود 20 هزار دامدار در مازندران وجود دارند
وسالانه حدود 300 هزارمترمکعب چوب ازجنگل به صورت غیرمجاز برداشت می کنند.
رسول ملاقلی پور یکی از کارشناسان اجرای طرح ساماندهی خروج دام در ساری
می گوید : وجود دامها در سطح جنگلها موجب تخریب خاک وکاهش فرآوری گیاهان
صنعتی ، بد فرم شدن ونابودی نهالهای جوان می شود.
وی می افزاید : دامداران مستقر درجنگلها برای تعلیف دامها اقدام به قطع
درختان صنعتی می کنند که علاوه بر تخریب جنگل و نهالهای جوان موجب رویش
علفهای هرز می شود.
رییس روابط عمومی منابع طبیعی مازندران منطقه ساری به خبرگزاری جمهوری
اسلامی گفت : براساس آمار سال 1372 درعرصه جنگلهای شمال کشور 33 هزار و107
واحد دامداری سنتی چهار میلیون و 370 هزار واحد دامی در اختیار داشتند.
محمد حسین فلاح بیان داشت : علاوه برآن یک میلیون و427 هزار واحد دامی
آبادیها و روستاهای مجاور درعرصه های جنگلی از جنگل تعلیف می کنند که در
مجموع بیش از پنج میلیون و 700 هزار واحد دامی هر روز هزاران نهال نو
رسته را خورده و از بین می برند.
اکنون میزان بهره برداری سالانه از جنگلهای شمال دو میلیون متر مکعب و
میزان رویش جنگلهای شمال در صورتی که کل این سطح تحت پوشش طرح جنگلداری
قرار گیرد چهارمیلیون مترمکعب درسال می باشد حال آنکه فقط دو سوم عرصه
این جنگلها تحت پوشش طرحهای اجرایی است.
درهمین حال کارشناسان معتقدند برای حفظ جنگلها باید نظارت دقیق تری بر
فعالیت بهره برداران خصوصی انجام گیرد.
رضا پور کارشناس یکی از واحدهای عمده بهره برداری خصوصی از جنگلهای
مازندران در منطقه ساری گفت : مشارکت بعضی از واحدها در امر بهره برداری
واحیا جنگلها بدون داشتن هیچگونه تخصصی در امر جنگلداری بدون شک در امر
تخریب موثربوده است.
این کارشناس مهمترین عامل عدم بهره برداری اصولی از جنگلها توسط بهره
برداران را عدم نظارت کارشناسان سازمان جنگلها عنوان کرد و گفت : اگر
کارشناسان سازمان مذکور وظیفه محوله را به دقت انجام دهند به راحتی
می توان از بهره برداران متخلف خلع ید کرد.
به هر حال آنچه مسلم است می بایست درامر بهره برداری و احیا جنگل بیش
از آنکه کشوراز وجود جنگل برهنه شود اقدامات اساسی بعمل آورد و این همان
موضوعی است که باید مورد توجه جدی همه باشد.
برخی از کارشناسان منابع طبیعی مازندران معتقدند : متناسب نمودن ساختار
اداری ، توجه به اصل حفظ سرمایه و بهره برداری مستمر با عنایت به توسعه
پایدار ، جایگزین نمودن سایر استعدادهای جنگل بجای بهره برداری صرف چوب
از جنگل وتوجه به استعداد صنعت اکوتوریسم در منابع طبیعی باتوسعه پارکها
وتفرجگاههای جنگلی جهت حفظ واحیا منابع طبیعی بسیار موثراست.
به اعتقاد این کارشناسان لزوم مشارکت مردمی درحفظ واحیا و توسعه منابع
طبیعی ، توجه به صنعت تیمار چوب و صنایع بالابرنده عمر مفید چوب ، خارج
نمودن تمامی دامها از جنگل ، بهره گیری بیشتر از تسهیلات بانکی جهت حمایت
مجریان طرحهای منابع طبیعی وتوسعه وترویج زراعت چوب در استان باتوجه به
استعداد فراوان آن در احیا جنگل و مرتع اثرگذار هستند.
