گریزی به وضعیت کهن ترین صنعت دستی کشور/
رونق نمدمالی در گرو حمایت مسئولان
..................................................
خبرگزاری جمهوری اسلامی 90/03/05
فرهنگی.همایش ملی نمد.نمدمالی.صنعت درآمدزا
شهرکرد-صنعت نمدمالی و تولیدات وابسته به آن به عنوان کهن ترین صنعت دستی
کشور از درآمدزاترین صنایع دستی کشور به شمار می رود.
از همین رو ، کارشناسان ،حمایت و گسترش اشتغال در این عرصه در سال جهاد
اقتصادی و نهضت اشتغال را ضروری می دانند.
به گزارش خبرنگار ایرنا، نمد در لغت به معنای پارچه ای کلفت است که از
پشم یا کرک مالیده ساخته می شود و از آن فرش ،کلاه و جامه درست می کنند و
نمدمال ،کسی است که پشم و کرک را بمالد و نمد تولید کند.
نمد نوعی بافته سنتی زیراندازی است که با پشم تولید می شود ودر فرانسه به
آن فوتر می گویند.
برای تهیه این محصول عمل بافتن انجام نمی شود بلکه با ایجاد فشار و رطوبت
و حرارت، موجب درهم رفتن الیاف پشمی می شوند و دو خاصیت جعدیابی و پوسته
ای شدن، پشم امکان تولید نمد را فراهم می کنند.
ماده اولیه نمد، پشم بهاره گوسفند با الیاف بلند است و مقدار آن برای
تولید نمد با مقدار پشم لازم برای تولید قالی برابر است اما چون زمان
تولید نمد بسیار کوتاهتر است، قیمت آن نیز پایین تر است.
نمدگر ،نمدمالی و نمدگری از عمده مشاغل وابسته به این صنعت به شمار می
رود.
*پیشینه نمدمالی در دنیا
از اینکه نخستین بار نمد در کجا درست شد اطلاعی در دست نیست جز اینکه از
دوره نوسنگی مردمی که با پشم سروکار داشتند؟ نمد را می شناختند .
اسناد و مدارک چینی 2300 سال پیش از میلاد درباره پادری ؟زره و سپر نمدی
خبر می دهد و در گورهای عصر مفرغ؟ در آلمان نمدهایی پیدا شده است که
تاریخ آن به 1400 پیش از میلاد می رسد .
نویسندگان کلاسیک ؟ از هومر به این طرف ؟ درباره نمد سخن گفته اند و
تولید آن را بطور عمده به ایران نسبت داده اند .
در گور سکاهای سده پنجم پیش از میلاد که در قسمت های پوشیده از برف ویخ
روسیه مرکزی پیدا شده ، اشیاء نمدی از قبیل پرده ؟ قالی ؟ عرقچین ؟ و
پتو به دست آمده است .
قبایل ترک که از این نواحی مهاجرت کرده اند و چادرنشینهای ایرانی تا به
امروز استادان مسلم هنر نمدسازی به شمار می روند.
براساس یافته ی محققان،قدیمی ترین نمد موجود در گنجینه سلطنتیشو سو ییندر
نارا در کشور ژاپن متعلق به قرن هشتم پیش از میلاد است که این نمد ها
را از راه دادو ستد یا به عنوان هدیه به ژاپن می آوردند .
پیشینه نمدمالی در ایران
شیوه نمد مالی و تهیه نمد از زمانهای گذشته تا کنون تغییری نکرده و در
نقاط مختلف تقریبا یکسان است اما موادی که به پشم می افزایند گوناگون است
مازندرانی ها از آب خال و باخترانی ها و مردم فارس از صابون را برای
این منظور استفاده می کنند.
در نواحی دشت گرگان تا بابل و آمل و رامسر و کلاردشت نمد مالی انجام می
گیرد. ایلات ترکمن نیز نمد را برای پوشش سقف و اسکلت چوبی کلبه خود
استفاده می کنند
و نوعی نمد مرغوب نیز با نقش های گوناگون برای زیر انداز کف کلبه فراهم
می سازند . البته نمدمالی در اصفهان ، بروجن شهرکرد و مناطق بختیاری از
دیرباز رایج بوده و در شهرهای قصرشیرین ؟ سر پل ذهاب ؟ اسلام آباد غرب و
کرندنیز نمد مالی متداول است .
صنعت نمدمالی در روایات داستانی
در کتاب سیری در صنایع دستی ایران ؟ تالیف جی کلاگ از نمد مالی در روایات
به این مضمون استفاده شده است:پسر سلیمان پیامبر چوپانی بود که می خواست
از پشم گوسفند برای بافتن پارچه استفاده کند پس ازآن که چندین بار در این
آرزو ناکام شد دست ازکوشش برداشت و ازروی ناامیدی پشم را مشت کوبید و
اشک اندوه برآن ریخت، اشکها به درون الیاف پشم راه یافت وآنها را به هم
چسباند و با این شیوه دریافت که از خیساندن و مالیدن پشم ؟پارچه ای
برایش ساخته شده است بدینسان نخستین نمد اختراع شد.
بواقع این افسانه درباره نمد گواه آن است که نمد مالی کهن ترین شیوه
شناخته شده در بافت است و این صنعت کهن ترین شکل کفپوش دستباف به شمار می
رود.
*صنعت نمدمالی در چهارمحال و بختیاری *
شهرکرد مهمترین مرکز ساخت نمد است و در مناطق دیگر چهارمحال و بختیاری از
جمله فارسان و لردگان نیز نمد تولید می شود.
نمد در ایالات ، عشایر، روستاها و حتی در شهر مصرف دارد و از نقش ها و
رنگهای زیبایی برای نقش دار کردن آن استفاده می شود.
پوشش چوپانان این خطه کپنک نام دارد که آنان را از گزند حشرات و
جوندگان مصون نگه می دارد.
زیراندز، جلیقه، شنل، زیرمنقلی و پوشش اسب و قاطر از کاربردهای این
صنعت است.
* ضرورت ابداع شیوه های جدید تولید نمد
بابک زمانی پور محقق چهارمحال و بختیاری معتقد است: صنعت نمدمالی در این
استان پیشینه زیادی دارد و با توجه به وفور مواد اولیه درچهارمحال و
بختیاری باید در رونق تولیدات فعالان این عرصه کوشید.
وی افزود:باید به بازتعریف تولیدات نمدی در استان و کشور اقدام کرد و
تولیدکنندگان را برای تولید صادراتی و تجاری آموزش داد.
زمانی پور تاکید کرد:این صنعت یادگار گذشتگان ماست و در راستای افزایش
اشتغال در کشور باید از فعالان این عرصه حمایت کرد.
* نیاز محصولات نمدمالی چهارمحال و بختیاری به بازار جهانی *
مهدی غفاریهنرمند نمدمال چهارمحال و بختیاری در گفت و گو با خبرنگار
ایرنا با اشاره به صادرات150 میلیون دلاری نمد و فراورده های آن به آمریکا
دردوسال گذشته اظهار داشت : باید با شناسایی بازارهای جدید در اروپا و
آسیا با تحریمها مقابله کرد و به فعالان این عرصه برای رونق این صنعت
کمک نمود.
این هنرمند تاکید کرد:بیشتر صادرات نمد کشور به صورت چمدانی به کشورهای
حاشیه خلیج فارس صورت می گیرد و بقیه بیشتر به صورت سفارشی برای داخل
استان به شکل زیرانداز، کیف زنانه ، کلاه و جلیقه تولید می شود.
غفاری،تغییرکاربری تولیدات نمدی،فرهنگ سازی و قرارگرفتن تولیدات نمدی در
سبد کالای خانوار،تغییر نگرش مردم نسبت به تولیدات نمدی، شناسایی،حمایت و
صدور مجوز فعالیت برای افراد شاغل در این صنعت، و اعطای تسهیلات ارزان
قیمت به فعالان در این عرصه را از راهکارهای بهبود این صنعت در چهارمحال
وبختیاری عنوان کرد.
* ضرورت گسترش فرهنگ استفاده از صنایع دستی در جامعه *
علی اصغر عنابستانی استاندار چهارمحال و بختیاری نیز به خبرنگار ایرنا
گفت: ایجاد زمینه حضور صنعتگران این عرصه در نمایشگاه های داخلی و خارجی
در سالجاری با جدیت پیگیری می شود.
وی ماندگاری هنر صنایع دستی را در کاربردی کردن آن عنوان کرد.
عنابستانی تصریح کرد:ایجاد مجموعه های بازاریابی و تولیدی در این صنعت،
لازمه گسترش اشتغال و رونق هر چه بیشتر صنعت نمدمالی است.
استاندار چهارمحال و بختیاری گفت:باید فرهنگ استفاده از کالاهای ایرانی در
میان خانواده ها تبلیغ شود تا بتوان برای فعالان این بخش، بازار فروش
مناسب ایجاد کرد.
وی بومی سازی این صنعت و ورود تولیدات آن به زندگی مردم را شرط دوام کار
صنعتگران نمدمال دانست.
عنابستانی تاکید کرد:دست اندرکاران این بخش می توانند با گسترش آموزش به
فعالان و استفاده از نمد به عنواندمپایی، کیسه خواب، پادری، گل سر، گیره
سر، پیشانی بند در جهت رونق فروش محصولات نمدی اقدام کنند.
*بیمه صنعتگران نمدمال *
در این حال ، معاون صنایع دستی اداره کل میراث فرهنگی صنایع دستی و
گردشگری چهارمحال و بختیاری اعلام کرد: برای تجهیز کارگاه های نمدمالی و
حمایت از نمدمالان در این استان تاکنون 300 میلیون ریال کمک بلاعوض به
فعالان این بخش اعطا شده است.
فیروزه هیبتیان افزود:اکثر فعالان این حرفه بیش از 50 سال سن دارند که از
نظر قانون بیمه تامین اجتماعی امکان بهره مندی از خدمات بیمه ای برای
آنان وجود ندارد .
وی تصریح کرد:اقدامات لازم برای بیمه صنعتگرانی که بتازگی در این حرفه
مشغول به کار می شوند صورت می گیرد.
هیبتیان گفت: آموزش در این حرفه ، کارگاهی و غیرکلاسیک است و علاقه مندان
به یادگیری این حرفه از طریق معاونت صنایع دستی به استادکاران نمدمالی
معرفی می شوند .
به گزارش ایرنا، اولین 'همایش ملی نمد' با همکاری معاونت صنایع دستی
سازمان میراث فرهنگی و صنایع دستی و گردشگری ، دانشکده هنر دانشگاه
شهرکرد، معاونت پژوهشی فرهنگستان هنر و مرکز هنرهای پرورشی نقش جهان در
مجتمع تفریحی فرهنگی آفتاب چغاخور استان چهارمحال و بختیاری برگزار شد.
547/7362
شماره 016 ساعت 08:32 تمام
