نگاهی به آیین فرهنگی رغایب در شهر کلور استان اردبیل
#
خبرگزاری جمهوری اسلامی 88/04/14
فرهنگی.گردشگری.رغایب
اردبیل- چهارمین جشنواره فرهنگی و گردشگری رغایب با یک هفته تاخیر روز
جمعه (دیروز) به مناسبت گرامیداشت روز رغبه و نخستین جمعه ماه رجب در محل
امامزاده عبدالله شهر کلور از توابع استان اردبیل برگزار شد.
این جشنواره فرهنگی و آیینی که همه ساله پس از آیینهای شب رغبه و از
صبحگاه اولین جمعه ماه رجب برگزار می شود، دارای مراسم و آداب و رسوم
خاصی است.
آیین رغایب که به جشن آرزوها نیز موسوم است، در سایر مناطق آذربایجان نیز
رواج دارد و به اسم رغییب و یا اولوللر بایرامی یا جشن مردگان نامیده
می شود.
این آیین ویژه همه ساله از نخستین ساعات شامگاه پنجشنبه اول ماه رجب و با
حضور بستگان بر سر مزار نزدیکان و با خیرات کردن خرما و حلوای مخصوص
آمرزش درگذشتگان آغاز می شود.
جمعه هفته پیش و همچنین دیروز نیز مردم این محل و آبادی های اطراف به
منظور برآورده شدن آرزوهای خود در محل امامزاده عبدالله شهر کلور و در
دامن باغها و چمنزارهای دل انگیز محل گرد هم آمدند و آیینهای رغایب
سالهای دور را به صورت نمادین به نمایش گذاشتند.
این آیین بنا به اقوال افراد کهنسال، از سالهای دور و از زمان قاجاریه و
یا شاید سالهای دورتر در منطقه رواج داشته و کمااینکه در کتاب تاریخ و
جغرافی دارالسلطنه تبریز نوشته شاهزاده نادر میرزا - ص 308 نیز به آن
اشاره شده و آمده است: چون پنج شنبه اول رجب رسد ، لیله الرغایب باشد.
بومیان حلوا پزند. از عسل یا دوشاب ، به گورستان برند و به خانه های
دوستان فرستند. این حلوا نیز به ناچار به خانه نامزد بباید فرستادن.
سنت پخت حلوا در این روز خاص همچون گذشته انجام می پذیرد و هر چند که در
شیوه پخت تغییراتی حاصل شده ولی سنت زیارت اهل قبور و پخش حلوای طبخ شده
بر سر مزار افراد از دیگر جنبه های برجسته این سنت محسوب می شود که
کماکان مانند گذشته مرسوم است.
در جشن رغایب مانند بسیاری دیگر از سنتهای منطقه آذربایجان، نامزدها نیز
همدیگر را فراموش نمی کنند و فرستادن حلوا در این روز به خانه نامزدها از
ضروری ترین امور محسوب می شود.
این آیین مذهبی و محلی درشهر کلور از توابع شهرستان خلخال نسبت به سایر
مناطق خطه آذربایجان پررنک تر است و همه ساله با محوریت زنان و با اجرای
مراسم خاص برگزار می شود.
جمعه گذشته (دیروز) نیز زنان برگزارکننده، در این آیین با اجرای حرکات
موزون دسته جمعی و با خواندن آواهایی از موسیقی محلی به زبان تاتی که
گویش غالب اهالی است، به مشاعره و بیان احساسات خود پرداختند.
در این رویداد فرهنگی همچنین زنان منطقه با پرکردن کاسه ای آب از چشمه
زلال کنار امامزاده عبدالله و به نیت برآورده شدن آرزوهای جوانان دم بخت،
دو عدد سوزن و یا سنجاق را در قطعه چوبی کوچک فرو کرده و در داخل آب کاسه
می اندازند.
با نزدیک شدن این دو قطعه چوب سوزن دار به هم به نشانه ازدواج زوجهای نیت
کرده، فال اول جوانان را خوش یمن تلقی کرده و با کف زدن و شعرخوانی
خواستار تدارک عروسی و ازدواج آنها توسط خانواده هایشان می شوند.
در این آیین فرهنگی همچنین زنان، دختران، مردان و جوانان منطقه و برخی از
میهمانان با پوشیدن لباسهای نو و رنگارنک ، جلوه هایی از نشاط ، شادمانی
و گوشه هایی از آیین زندگی مردمان این خطه سرسبز ایران زمین را به نمایش
گذاشتند.
در حاشیه این جشنواره نمایشگاهی از آثار و صنایع دستی منطقه نظیر وسایل
سفالی ، گلیم ، فرش ، جاجیم ، جوراب های پشمی دستباف ، نان و غذاهای محلی
نیز بر پا شد.
عده ای از اهالی محل در حاشیه این جشنواره بر اساس نذر و نیاز با پخت و
توزیع آش ، حلوا و غذاهای محلی در حق اموات خود خیرات کرده و از شرکت
کنندگان طلب دعا بر درگذشتگان خود و از خدای متعال طلب آمرزش کردند.
شرکت کنندگان در این جشنواره متنوع فرهنگی و گردشگری که به مدت یک روز
کامل و همراه با اجرای موسیقی و نمایش محلی برگزار شد ، روز آدینه شادی
را در دامن طبیعت و باغهای سرسبز خطه کلور خلخال سپری کردند.
حضور خبرنگاران خبرگزاری ها و رسانه های جمعی ایران و خارج از کشور از
جمله خبرنگار شبکه المنار لبنان و افزایش 50 درصد میهمانان نسبت به سال
های گذشته از دیگر ویژگیهای جشنواره امسال رغایب خلخال بود.
معاون گردشگری میرات فرهنگی ، صنایع دستی و گردشگری استان اردبیل در آیین
گشایش این جشنواره گفت: جشنواره رغایب به منظور بهره گیری از ظرفیت های
فرهنگی منطقه برای جذب گردشگر برگزار شده و خوشبختانه در چهارمین سال
برگزاری موجب حضور بیشتر مردم و گردشگران در این خطه شده است.
یحیی نقی زاده افزود: برگزاری این جشنواره موجب تقویت مدیریت منطقه در
زمینه پذیرایی و ارایه خدمات به گردشگران، و موجب عملی شدن سیاست راهبردی
همه مکانی شدن گردشگری در کشور می شود.
وی آیین رغایب را نمادی از ظرفیتهای بالقوه و شناخته نشده فرهنگی مناطق
مختلف ایران برای توسعه گردشگری ذکر و بیان کرد: با تدارک و پیش بینی
برگزاری جشنواره گردشگری در استان اردبیل ، معرفی جاذبه ها و قابلیتهای
گردشگری استان شتاب بیشتری گرفته است.
وی اضافه کرد: رغایب یک سنت مذهبی اسلامی است و برپایی آن توسط مردم خطه
آذربایجان نشان دهنده عمق اعتقادات دینی و مذهبی آنها بوده و به عنوان
سنتی اسلامی بسیاری از فضیلت های نیک اسلامی را در خود جای داده است.
535 / 618/587/ 1645
