به گزارش خبرنگار ایرنا ، "رغائب" یا رغایب در لغتنامه دهخدا، جمع رغیبه و به معنی چیزهای مرغوب معنی است و لَیلَةُ الرَّغائِب به نخستین شب جمعه ماه رجب گفته می‌شود و همچنین به شب آرزوها نیز شهرت یافته است.
مطابق روایتی از پیامبر اسلام (ص) فرشتگان در این شب نورانی به کعبه فرود می‌آیند و از حضرت حق، بخشش روزه‌داران ماه رجب را تقاضا می‌کنند و اقامه ۱۲ رکعت نماز پس از نماز عشاء تا قبل از نیمه شب از اعمال شام زیبای رغائب است و اقامه آن، ترتیبی خاص دارد.
اهمیت این شب، سید ابن طاووس در کتاب اقبال الاعمال از زبان پیامبر اکرم (ص) نقل کرده که حضرت فرمود: از نخستین شب جمعه ماه رجب غافل نشوید زیرا این شب را ملائکه، لیلة الرغائب نامیده‌اند و وقتی که یک‌سوم از زمان شب بگذرد، موعد عرض نیاز و استجابت حاجات است.
درباره مستند بودن مطالب مربوط به شب رغائب و نماز آن، در منابع شیعه و سنی، ضعف سند وجود دارد اما دلیل بر تکذیب اصل موضوع و فرمایش پیامبر خدا (ص) درباره شب رغائب و اهمیت آن نیست و به اصطلاح اهل فن، روایات مربوطه مشمول "ادله تسامح سنن" است.
ادله تسامح سنن به روایاتی گفته می‌شود که بر اساس آن، اگر کسی هر عبادت مستحبی که از ناحیه رسول خدا (ص) سفارش شده باشد را بجا آورد، امید به دست یافتن ثواب‌های مشمول آن عبادت بسیار است.
در شب رغائب در حرم حضرت امام رضا (ع) و آستان مقدس حضرت عبدالعظیم حسنی (ع) همه ساله آئین‌های معنوی و فرهنگی خاص این شب روشنایی بخش می‌شود و در بسیاری از مساجد و اماکن مقدسه و بقاع متبرکه استان‌ها نیز برنامه‌های مشابهی با مشارکت مردم اجرا می‌گردد.
لیله الرغائب در شهر کلور شهرستان خلخال
شب آرزوها در استان‌های تُرک نشین، با نام‌هایی مثل "رغییب" یا "اولولر بایرامی" به معنی جشن مردگان و با آداب و رسوم محلی گرامی داشته می‌شود و در شهر کلور بخش شاهرود شهرستان خلخال استان اردبیل، هر سال علاوه بر آئین‌های شب رغائب، از صبحگاه اولین جمعه ماه رجب در امامزاده عبدالله کلور جشنواره فرهنگی و مذهبی برگزار می‌شود.
مردم شهر کلور در این روز بر سر مزار نزدیکان خود حضور یافته و با خیرات خرما و حلوا آمرزش درگذشتگان را طلب می‌کنند و به منظور برآورده شدن آرزوها در امامزاده و با لحاظ شرایط جوی در دامن باغ‌ها و چمنزارها گرد هم می‌آیند و گفته می‌شود این آئین‌ها از سال‌های دور و از زمان قاجار یا قبل از آن رواج دارد.
در کتاب "تاریخ و جغرافی دارالسلطنه تبریز" آمده است که " چون پنجشنبه اول رجب رسد ، لیله الرغایب باشد. بومیان حلوا پزند. از عسل یا دوشاب به گورستان برند و به خانه‌های دوستان فرستند. این حلوا نیز به ناچار به خانه نامزد بباید فرستادن."
دختر و پسرهای نامزد هم در شب رغائب، همدیگر را فراموش نمی‌کنند و فرستادن حلوا در این روز به خانه نامزدها مرسوم است و این آیین در شهر کلور با محوریت زنان و با اجرای مراسم خاص برگزار می‌شود و مشاعره با آواهای محلی به زبان تاتی رایج است و زنان با پرکردن کاسه آب از چشمه زلال کنار امامزاده عبدالله و به نیت برآورده شدن آرزوهای جوانان دم بخت، دو عدد سوزن یا سنجاق را در قطعه چوبی کوچک فرو کرده و در داخل آب کاسه می‌اندازند.
با نزدیک شدن این دو قطعه چوب سوزن‌دار به هم به نشانه ازدواج زوج‌های نیت کرده، بخت جوانان را خوش یمن تلقی می‌کنند و با کف زدن و شعرخوانی، خواستار تدارک عروسی و ازدواج آنها توسط خانواده‌هایشان می‌شوند.
اداره کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی استان اردبیل آمادگی خود را برای برگزاری جشنواره رغایب در نخستین هفته ماه رجب در بخش شاهرود شهرستان خلخال اعلام کرده است.
ابتدا نیت و سپس آرزو
لیله رغائب به مفهوم شب رغبت و تمناست و هر چه دلت تنگتان می‌خواهد و هر حاجت شرعی که به آن رغبت دارید را می‌توانید در این شب از آفریدگار بی‌همتا بخواهید و همه آئین‌های این شب امیدبخش که طلیعه ماه پرفضیلت رجب است، به تناسب هر منطقه و محل، دستاویزی برای وصال آمال و آرزوهاست و امیدواریم دست حاجت هیچ بنده‌ای از آسمان بیکران بخشش الهی بی‌ستاره نماند.
منم ای نگار و چشمی که در انتظار رویت / همه شب نخفت مسکین و بخفت مرغ و ماهی
و گر این شب درازم بکشد در آرزویت / نه عجب که زنده گردم به نسیم صبحگاهی
منابع:
کتاب "تاریخ و جغرافی دارالسلطنه تبریز" نوشته شاهزاده نادر میرزا - ص ۳۰۸
مقاله "بررسی اعتبار روایت لیله الرغائب و تحقیق در معنای آن"
سایت ویکی شیعه
نظر شما