همایش خوشنویسی مکتب شیراز با ارائه مقاله های صاحب نظران برگزار شد
..................................................
خبرگزاری جمهوری اسلامی 87/09/18
فرهنگی.مکتب شیراز.خوشنویسی
شیراز - در دومین روز از برگزاری گردهمایی مکتب شیراز، صاحب نظران در
همایش خوشنویسی به ارائه مقاله های خود در دو نوبت صبح و عصر یکشنبه در
تالار دکتر حسینی دانشکده علوم تربیتی شیراز پرداختند.
به گزارش خبرنگار ایرنا ، در مقاله ای با عنوان کلمه و تصویر در نسخ خطی
شیرازکه توسط سپیده نورمحمد منش ارائه شد، آمده است: تقابل کلمه و تصویر
همچون تقابل بین ذهن- بدن، تقابلی دیرینه است. در فرایندی که گفتار به
نوشتار تبدیل می شود، جسمیت پیدا می کند ، بدنمند می شود، مخاطب آن از
شنونده به بیننده تبدیل می شود ، به نوعی از ارزش آن کاسته می شود ودر
این راستا ویژگی بصری آن اهمیت می یابد.
در ادامه این مقاله چنین آمده است: .نوع رابطه ی بین کلمه و تصویر یا بخش
های مربوط به خوشنویسی و نگارگری، در نسخ خطی هر دوره ای تا حدی متمایز
است . در آثار این سه سده ی شیراز، محدوده ی کلمه و تصویر تا حد زیادی
مشخص است.متن بیش از آنکه بخواهد وارد تصویر شود، تصویر را قاب می گیرد و
قرارگیری متن بیرون از تصویر باعث می شود که صرف ظر از ویژگی های بصری،
خوشنویسی کم تر ویژگی بصری بیابد .
در مقاله ی تصحیح رساله ی -کشف الحروف < عنایت الله شوشتری که توسط احسان
الله شکراللهی ارائه شد، چنین آمده است: زمانی که جمال خط به دلربایی از
اهل ذوق می پردازد، کشف رمز و راز نهفته در پیچ وخم حروف شوقی است که
دست از سر ایشان برنمی دارد، تا علاوه بر شناخت این اسرار به فراخور
استعداد بتوانند به خلق آن جمال بپردازند و در وادی خوشنویسی در کنار
هنرسنجی به هنرمندی برسند.
در ادامه این مقاله بیان شده است: عنایت الله حسینی یکی از این چهره های
رمزگشای خط در خطه ی شوشتر است که در پاسخ به درخواست عده ای از علاقه
مندان، آن چه را در سیر و سلوک این وادی از استاد و دایی خود، معزالدین
محمد حسینی شوشتری خطاط معروف حوزه تمدنی فارس، آموخته بود در قالب رساله
ای موسوم به -کشف الحروف < جمع آورد.
عبدالرضا چارئی در مقاله ای با عنوان کتیبه ی معرق سنگ خدایخانه ی
شیرازچنین آورده است: مسجد جامع عتیق شیراز کهن ترین مسجد ارزشمندی است
که در فارس بنا شده ، قریب هزار و 150 سال از تاریخ بنای آن می گذرد . در
میان مساجد مشهور شیرازمسجد جامع عتیق مقام خاصی دارد و در طول تاریخ
بزرگان، علما ، مجتهدین ، عرفا و خطبای برجسته ای در آن منبر ومحراب
داشته اند. دستور ساخت آن در عهد سلطنت خلیفه ی بنی عباس به شکرانه ی
پیروزی بر خلیفه ی عباسی صورت می پذیرد و در سال 281 ه بنای این مسجد بی
نظیر به اتمام می رسد.
در ادامه این گزارش چنین آمده است: مسجد جامع عتیق در نوع خود از معدود
بناهای تاریخی - مذهبی است که به خدای خانه نیز شهرت دارد . نقشه این
بنا که به دارالمصحف نیز شهرت دارد ، همانند خانه کعبه چهارگوش است.
ازاره ی بالای عمارت در چهار طرف با کتیبه ای به زبان عربی و خط محقق
آراسته شده است. این کتیبه که به یحیی جمالی صوفی منسوب است با روش معرق
سنگ اجرا شده است
در مقاله ای با عنوان جایگاه خوشنویسی در نسخه های مکتب شیراز که مهگان
فرهنگ آن را ارائه کرد، چنین آمده:خط یکی از مواردی است که در دنیای
ارتباطات امروز، نقش مهمی را ایفا می کند و از گذشته تا حال، نوشته و خط
سبب به وجود آمدن اسناد و میراث مکتوب و انتقال فرهنگ و تمدن به حساب می
آید. نوشتار حاضر، به مقوله ی خوشنویسی و جایگاه آن در شکوفایی هنر در
شیراز می پردازد و در حین تورق برخی از نسخه های این مکتب، به تقابل و
کارکرد این هنر در صفحه آرایی کتاب ها، خواهد پرداخت.
همچنین درمقاله ای با عنوان اصطلاحات نسخهپردازی و هنرهای وابسته در دیوان
سعدی هندوستان که عصر یکشنبه توسط حمید رضا قلیچ خانی در این همایش
ارائه شد، آمده است: حسن دهلوی سجزی (738-652 ق ) ملقب به -سعدی هندوستان <
از قلههای غزل فارسی به شمار میرود. وی از نخستین نسل سخنسرایان فارسی
زبان دیار هندوستان است. از حسن علاوه بر دیوان شعر، اثر منثوری نیز با
نام -فوائد الفواد< در دست است که بارها در هند و ایران به چاپ رسیده است
.در مقاله ی علیرضا هاشمی نژاد که با عنوان جایگاه عرفان درشکل گیری
مبانی زیبایی شناسی خوشنویسی در قرن های هفت تا 9 ه . ق.ارائه شد، چنین
آمده است:قرن های هفت ،هشت و9 هجری قمری در تاریخ خوشنویسی ایران از دو
منظر جایگاه بسیار ویژه ای دارد .منظر اول ،اوج تکامل اقلام سته در همین
قرن هاست و همچنین شکل گیری خطوط منسوب به ایران تعلیق ،ونستعلیق.منظر
دوم ،انشا یا تدوین مبانی نظری خوشنویسی . البته نه مبانی شکلی بلکه
مبانی نظری و زیبایی شناسی خوشنویسی نیز درهمین دوره انجام می پذیرد .
در مقاله ای دیگر با عنوان معرفی کتیبه ای یگانه در ایوان جنوبی مسجد
جامع عتیق شیراز که توسط محمدصادق میرزاابوالقاسمی ارائه شد، چنین آمده
است: قدیمی ترین ایوان مسجد جامع عتیق شیراز، ایوان جنوبی است. این ایوان
، آجری و بخشی از تزئیناتش کاشی معرق است. تاریخ احداث ایوان مشخص نیست
اما پوشش تزئینی کاشی معرق آن در عهد شاه تهماسب انجام یافته است. دو
کتیبه ی کاشی معرق ناقص داخل ایوان نیز از همین دوران است. کتیبه ای را
نیز به شیوه ی نقاشی بر گچ زیر تویزه ی ایوان نوشته اند.
در مقاله ی محمد رضا عموزاد با عنوان کتابت و صفحه آرایی شاهنامه فردوسی،
نسخه ی 796 دارالکتب قاهره آمده است: پس از سرایش حماسه ی سترگ ملی، میل
به جاودانگی و پاسداری از این شاهکار ادبی، آن را به دست صانعان هنر
سپرد و زیر کلک سحرانگیز کاتبان و نگارگران، نسخ فراوانی موجودیت یافتند
که نگاهبان اصلی نام ؟ نامور در تلاطم امواج قرون و روزگاران گشتند.
در ادامه این مقاله چنین آمده: از اولین مراکز مهم تولید شاهنامه، شهر
هنرپرور شیراز بوده است در عرصه ی شاهنامه نگاری در شیراز، 19 نسخه ی (
سده های 7 ، 8 و 9 ق ) آن فهرست شده و از میان آن ها شاهنامه ی 796 قاهره
که در دارالملک شیراز، به قلم لطف الله بن یحیی بن محمد کتابت یافته، به
لحاظ کتابت و صفحه آرایی مورد تجسس و بررسی قرار گرفته است. از کنار هم
قرار گرفتن بخش های مختلف کندوکاو در شاهنامه ی مذکور، نتایجی حاصل آمده
که در این مقاله بدان می پردازیم.
همایش بین المللی مکتب شیرازدر برگیرنده هشت همایش زیرگروه در موضوعهای
نگارگری، خوشنویسی، هنرهای صناعی، موسیقی، معماری و شهرسازی، حکمت و
عرفان هنری ، ادبیات و زبانشناسی و نسخه شناسی است می کوشد تا درهای
درهای جدید از حوزه اندیشه در این موضوعها با بهره گیری از حضور
اندیشمندان بگشاید.
این همایش که طی روزهای 16 و 17 آذرماه در شیراز برگزارشد فصل جدید در
چشم انداز توسعه فرهنگ فارس و فرصتی برای تبیین توانمندی ها و قابلیت های
تاریخ و تمدن این سرزمین است
7380/677
شماره 302 ساعت 14:24 تمام
