مسجد جامع فرومد شاهکار معماری ایرانی - اسلامی
...............................................
شاهرود ، خبرگزاری جمهوری اسلامی 29/11/86
داخلی.فرهنگی.میراث فرهنگی.
مسجدجامع فرومد یکی از آثار ارزشمند معماری دوره خوارزمشاهیان در 200
کیلومتری شرق شهرستان شاهرود واقع است و به عنوان شاهکار معماری ایرانی -
اسلامی محسوب می شود.
این بنا درمساحتی حدود 820 متر مربع بانقشه دو ایوانی ساخته شده و
متشکل از دو ایوان شمالی و جنوبی ،دو ایوانچه در طرفین ایوان ها، شبستانی
در ایوان جنوبی و شبستانی به قرینه آن درضلغ غربی این مسجد است.
همچنین دو رشته رواق در طرفین صحن، اتاق گنبددار چهارگوش در ضلع غربی
ایوان شمالی و سردرآن با گچبری، آجرکاری و کتیبه تزیین شده است.
در طرفین این ستون نماها نیز تزئینات آجری تراش به شکل هشت ضلغی منظم
که درفضاهای خالی داخل شعاعهای آنها سفال مهری با نقش گیاهی نشانده اند و
گچبری هایی با نقوش هندسی به چشم می خورد.
دیوارهای داخلی سردر نیز با تزئینات گچبری به شکل مربع های کوچک و پوشش
طاقی سردر باگچبری ومقرنس تزیین شده است.
در پاکار طاق سردر کتیبه ای سرتاسری به خط نسخ گچبری شده است که آیاتی
از قرآن کریم برروی آن نوشته شده که به شدت آسیب دیده است.
پس از سردر دالانی به عرض 5/2 در شش متر قراردارد که از طریق آن می توان
به صحن و شبستان جانبی مسجد راه یافت.
صحن مسجد به شکل مربع مستطیل درجنوب و شمال با دو ایوان بزرگ و در غرب
و شرق با بقایای رواقهای جانبی محدود می شود.
ایوان های بزگ و جنوبی مسجد به عرض 62/6 متر و عمق 25/11 متر از ایوان
مقابل بزرگتر و مرتفع تر است و این ایوان با قوسهاو طاق گهواره ای عرضی و
نیم گنبد انتهایی پوشش یافته است.
بر دیوار شرقی ایوان محراب گچبری بانقوش هندسی ،گیاهی و زنجیره ای شکل و
کتیبه کوفی قراردارد که متن کتیبه آن سوره اخلاص است.
بخش فوقانی ضلع جنوبی ایوان وانتهای پوشش نیم گنبد آن با مقرنس کاری
زیبایی گچبری شده و با نقوش اسلیمی ،گیاهی و هندسی تزیین شده است .
در پاکار طاق رواق ها کتیبه هایی به خط نسخ متمایل به ثلث مشاهده می شود
که مضمون آنها احادیث و شعائر اسلامی است.
رییس اداره میراث فرهنگی ،صنایع دستی و گردشگری شاهرود گفت که مسجد
فرومد فاقد هرگونه کتیبه تاریخی و مدارک مستند تاریخی است ولی باتوجه به
شیوه معماری - نقشه دو ایوانی و پوشش ایوان ها و تزئینات بنا کاربرد وسیع
آجرتراش باتلفیق کاشی فیروزه ای و لاجوردی و مقایسه آن با دو بنای تاریخ دار
دوره خوارزمشاهیان یعنی مسجد جامع گناباد و مسجد ملک زوزن می توان آن را
از آثار اوایل قرن هفتم هجری دانست.
"علیرضا کریمی" افزود:این بنا در دوره اخیر تعمیر و مرمت شده و به ثبت
آثارتاریخی رسیده است. ک/4
1600/508
شماره 224 ساعت 13:30 تمام
