ناتوانی آمریکا در حل معمای افغانستان
..................................................
خبرگزاری جمهوری اسلامی 89/04/09
سیاسی.افغانستان.آمریکا.مک کریستال
تهران - آمریکا پس از گذشت یک دهه از حضور نظامی در افغانستان، هنوز
نتوانسته است معمای بحران این کشور را به نفع خود تغییر دهد. برکناری
ژنرال استنلی مک کریستال فرمانده سابق آمریکا در افغانستان در واقع آخرین
تلاش های واشنگتن برای رهایی از مشکلات روزافزون این کشور است.
هر چند علت برکناری مک کریستال به انتقادهای او از سیاست های اوباما و
تیم همراه وی نسبت داده می شود، اما بنظر می رسد ناتوانی آمریکا در حل
مساله القاعده و طالبان در افغانستان، از دلایل عمده بی ثباتی تیم نظامی و
سیاست های واشنگتن در افغانستان باشد.
افغانستان هنوز پس از گذشت حدود یک دهه از حضور آمریکا در این کشور،
ناآرام و بی ثبات است. گروه القاعده و طالبان هنوز در این کشور فعال
هستند و هر وقت که اراده کنند قادر خواهند بود ماشین نظامی آمریکا و ناتو
را به چالش بکشند.
کشتار نظامیان آمریکا و ناتو توسط طالبان ، هنوز در صدر اخبار افغانستان
قرار دارد. خانواده های این نظامیان روزی نیست که خبر کشته شدن فرزندان
خود را نشنوند. سربازان آمریکایی در افغانستان با مشکلات روانی دسته و
پنجه نرم می کنند. اعتراض های مردمی در داخل این کشورها رو به افزایش است
و این موضوع بر نگرانی های سیاستمداران آمریکایی و ناتو افزوده است.
دولت اوباما اکنون در شرایط دشواری قرار گرفته است. از یک سو هنوز مساله
افغانستان پس از گذشت سال های متمادی، حل نشده و از سوی دیگر، وضعیت جنگ
در کوه های افغانستان به نقطه قابل قبول نرسیده است.
واشنگتن هر چند تابستان سال آینده (2011) را برای خروج سربازان این کشور
از افغانستان اعلام کرده ، اما شرایط جنگ در این کشور، زمان خروج را با
تردیدهای جدی روبرو کرده است.
ژنرال دیوید پتریوس فرمانده جدید آمریکا در افغانستان در نشست سنای این
کشور گفته است چنانچه نتواند جنگ افغانستان را از بن بست خارج کند، ممکن
است از باراک اوباما بخواهد تا خروج سربازان آمریکایی از آن کشور را به
تعویق بیاندازد.
پتریوس که هفته گذشته بلافاصله پس از برکناری ژنرال استنلی مک کریستال به
عنوان فرمانده ارشد نیروهای ناتو و آمریکا در افغانستان تعیین شد، در
نشست تایید صلاحیتش در سنا، آشکارا از طولانی شدن اشغال افغانستان سخن گفت.
پتریوس گفت: رییس جمهور آمریکا اخیرا باز هم یادآوری کرد که در ژوییه سال
2011 روند خروج نیروها از افغانستان آغاز می شود ، ولی این بدان معنا
نیست که آمریکا از در خارج شده و چراغها را نیز پشت سرش خاموش می کند.
پتریوس با صراحت بر این نکته تاکید کرد که احساس من این است که در حقیقت
نبرد سخت و سنگینی در جریان خواهد بود و در چند ماه آینده ممکن است هر
لحظه شدت بیشتری پیدا کند.
آمریکا اکنون خود را برای یک نبرد سنگین در قندهار به عنوان پایگاه اصلی
طالبان آماده می کند.در ماه های اخیر واشنگتن 30 هزار نظامی تازه نفس به
افغانستان گسیل داشته است. با اعزام این نیروها، مجموع نیروهای آمریکایی
به بیش از 100 هزار نفر در افغانستان رسیده است.این تعداد نیروها غیر از
بیش از 50 هزار نیروی نظامی ناتو در افغانستان است.
راهبرد افزایش نیروهای آمریکایی و ناتو در افغانستان، تاکنون بر شدت
تحرکات طالبان افزوده است. هر چند عملیات آمریکا در افغانستان از سوی
پایگاه های نظامی واشنگتن در برخی از کشورهای آسیای مرکزی ازجمله
قرقیزستان پشتیبیانی می شود اما باوجود همه این حمایت ها، تاکنون روند
جنگ در افغانستان، خارج از اراده و توان آمریکا پیش رفته است.
واشنگتن در عملیات نظامی در افغانستان با چندین مشکل روبرو است. دوری
مسافت آمریکا با افغانستان، تدارکات لجستیکی این کشور را با مشکل مواجه
کرده است. اگر چه واشنگتن در برخی از کشورهای آسیای مرکزی، پایگاه نظامی
دارد، اما پشتیبانی و حمایت این پایگاه ها از عملیات نظامی در افغانستان
با محدودیت روبرو است.
موقعیت جغرافیایی، صعب العبور بودن مناطق عملیاتی و ناآشنایی سربازان
آمریکایی با این مسیرها، شرایط دشواری برای نظامیان آمریکایی در
افغانستان بوجود آورده است. هر چند واشنگتن سلاحهای پیشرفته تری از
طالبان در افغانستان در اختیار دارد ، اما پیروی این گروه شورشی از جنگ
های نامنظم ، میزان تلفات نظامیان آمریکا و ناتو را بالا برده است.
طولانی شدن جنگ در افغانستان و افزایش نیروهای نظامی آمریکا و ناتو در این
کشور، تاکنون روند پیشرفت جنگ را به نفع متحدین تغییر نداده و این
طالبان بوده که تحرکاتی علیه نظامیان کشورهای خارجی سامان داده است.
هر چند آمریکا تابستان سال آینده را زمان خروج نیروهای این کشور از
افغانستان اعلام کرده ، اما چنانچه روند جنگ در این کشور به همین روال
ادامه یابد، بعید بنظر می رسد که این نیروها در موعد مقرر از خاک
افغانستان خارج شوند.
طالبان در جنوب افغانستان و در یک وضعیت تقریبا نیمه محاصره قرار دارد.
عملیات نظامی پاکستان علیه طالبان در جنوب این کشور، طالبان را در وضعیت
دشواری قرار داده است. نیروهای نظامی آمریکا و ناتو نیز از داخل
افغانستان به طالبان فشار می آورند. با این وجود تحرکات شبه نظامیان
طالبان، نیروهای آمریکایی و ناتو را در افغانستان زمین گیر کرده است.
دولت افغانستان هنوز بر بخشی از افغانستان تسلط ندارد. طالبان در غیبت
دولت مرکزی، در این مناطق حضور دارد و در پناه این گروه، کشت خشخاش با
قوت زیاد دراین مناطق به عمل می آید. یکی از منابع درآمد طالبان کشت
خشخاش و قاچاق مواد مخدر است. چنانچه متحدین بتوانند راه های کسب در آمد
طالبان را سد کنند و گذرگاه های ورود سلاحها به این گروه را به کنترل در
آورند، آسان تر می توانند در جنگ افغانستان پیروز شوند.
برخی از تحلیل گران، طولانی شدن جنگ در افغانستان را به تمایل آمریکا برای
ادامه حضور دراین منطقه ارزیابی می کنند، حضوری که با حفظ منافع منطقه
ای واشنگتن گره خورده است.
آمریکا تاکنون کوشیده است که بدون دخالت موثر کشورهای همسایه به عنوان
بازیگران اصلی تحولات افغانستان، مشکل این کشور را حل کند و دقیقا شکست
واشنگتن در جنگ علیه طالبان از همین نقطه آغاز شده است.
کمک کشورهای همسایه به ویژه ایران، گزینه فراموش شده آمریکا و ناتو در
راهبرد کاخ سفید برای حل معمای افغانستان است.ایران اشتراکات گوناگونی
ازجمله زبان، فرهنگی، سیاسی، تاریخی، جغرافیایی و.. با افغانستان دارد به
همین دلیل به هیچ وجه نمی توان نقش تهران را در تحولات کابل نادیده گرفت
هر چند بازیگران غربی تحولات افغانستان، دیر به فکر حل موضوع افغانستان از
طریق راه های سیاسی رسیده اند، اما این راهبرد می تواند این کشور را
سریعتر به سمت صلح و ثبات رهنمون کند.
گفت و گو و مذاکره با طرف های درگیر نظیر آنچه دولت افغانستان در لویه
جرگه ( نشست مشورتی صلح افغانستان ) ماه گذشته تاکید کرد، می تواند
افغانستان را از بحران های دهه های گذشته رهایی بخشد.
از: علی حبیبی
آساق ** 1332**1569
شماره 117 ساعت 14:20 تمام
