به گزارش ایرنا، استان زنجان دارای جاذبه های فرهنگی خاصی همچون صنایع دستی، موسیقی و نمایش های محلی، لباس های محلی و میراث های فرهنگی ماندگار و تاریخی ارزشمندی است كه این استان را از جاذبه های كم نظیر و زیبایی برخودار كرده است.
*موسیقی بومی:
موسیقی بومی منطقه زنجان كه همان موسیقی آذری است در وجود 'عاشیق‌ها' خلاصه می شود و یكی دیگر از جاذبه های با اهمیت فرهنگی این استان به شمار می رود.
* پوشش محلی:
پوشش محلی و سنتی زنان و مردان استان زنجان نیز بسیار جالب و قابل توجه است. پوشش مردان را كت و شلوار معمولی با كلاه نمدی با نام محلی كچه بورك و گیوه یا چارق تشكیل می دهد و پوشش محلی زنان نیز از چندین تكه لباس با نامهای 'كوینك'، 'تومان'، 'بورك' و 'جرقا' و تزیینات متفاوت چون انگشتر، النگو، یراق و پولك های رنگی تشكیل شده كه بسته به قدرت اقتصادی افراد، زینت های مختلفی نیز به این لباس ها اضافه می شود.
*آیین ها وجشن ها:
جشن ها و آداب و رسوم مختلف در موارد گوناگون ، دارای نظم و قوانین خاصی هستند كه همگان ملزم به رعایت آن ها می باشند و این الزام یكی از اصلی ترین دلایل ماندگاری این سنت ها هستند.
مراسم اعیاد مذهبی و ملی ، مراسم عروسی و عزا ، نوع لباس پوشیدن و جشن های محلی از جمله مواردی هستند كه دارای نظم خاصی بوده و جزو آداب و رسوم مردم استان زنجان به شمار می روند.
شایان ذكر است كه آداب و رسوم دیرینه ، در بین اهالی استان زنجان، در روستاها و شهرهای كوچك نسبت به شهرهای بزرگ تر بیش تر رعایت می شوند.
مراسم اعیاد مذهبی كه شامل جشن میلاد حضرت محمد (ص) ، جشن میلاد حضرت فاطمه (س)، جشن میلاد حضرت علی (ع)، جشن های بزرگ نیمه شعبان، روز میلاد حضرت امام زمان (عج )، مراسم های آغاز ماه مبارك رمضان و آداب گرفتن روزه ، جشن بزرگ عید فطر و عید قربان ، جشن بزرگ غدیر خم و تعیین حضرت امام علی(ع) به جانشینی حضرت رسول الله(ص) ، جشن بزرگ بعثت حضرت محمد (ص) و جشن میلاد دیگر امامان معصوم (ع) می شود كه هر یك جایگاه و ارزش خاصی در آداب و رسوم مردم زنجان داشته و با شكلی زیبا و منظم برگزار می شوند.
در این روزها افراد با لباس های مرتب و تمیز به دیدن بزرگ ترهای فامیل رفته و عید را تبریك می گویند و هدایایی را دریافت می كنند و نیز در تمامی این اعیاد به دلجویی از افراد عزادار رفته و یا لباس سیاه و عزای آنان را از تن عزاداران خارج كرده و لباسی نو و زیبا به تن می كنند.
مراسم ویژه اعیاد ملی و مذهبی با اصول و شیوه ای یكسان ولی به صورت محلی در مناطق مختلف استان انجام می شود.
*جشن حالا:
كهن ترین جشن رایج در استان زنجان ، در منطقه انگوران جشن 'حالا' نام دارد كه احتمال می رود با آیین زرتشتی ارتباط داشته باشد، این جشن كه در اوایل پاییز و پس از برداشت محصولات كشاورزی از كشت زارها و خرمن گاه ها برگزار می شود، یك میهمانی مردانه است و هیچ زنی در آن حضور ندارد.
این جشن به نشانه شادی و سرور از جمع آوری محصول برپا می شود.
*مراسم ازدواج:
مراسم ازدواج نیز در این استان از اهمیت زیادی برخوردار است و به طور كلی شامل دو نوع مراسم می شود. نوع اول، همان شیوه ی خواستگاری معمولی است كه در تمام كشور رایج بوده و ترتیب آن به این گونه است كه خانواده داماد برای خواستگاری به خانه عروس می روند.
در این منطقه پس از صحبت های اولیه و توافق نهایی بین دو خانواده قراردادی با عنوان 'كسمات' منعقد می شود كه متن این قرارداد شامل تعیین شیربها و مهریه است.
مراسم عروسی نیز دارای آداب و رسوم خاصی است كه در نقاط مختلف به شیوه های گوناگون انجام می شود، ولی اصول اصلی آن در تمام استان یكسان است. مراسم عروسی سه روز و سه شب با عناوین 'شیرینی ایچ ماخ' كه هم زمان با این مراسم كه در روز مختص زنان و در شب میهمانی آقایان است، مردهای حاضر در عروسی به كشتی گرفتن و زور آزمایی پرداخته و محفلی شاد را ایجاد می كنند، 'حنا یاخدی' كه معادل همان حنابندان در میان سایر اقوام ایرانی است در دومین شب عروسی برگزار می شود و 'گلین چیخارتما' در سومین شب بوده كه در آن عروس پس از رقص و پایكوبی میهمانان در میان بدرقه دوستان و آشنایان به خانه داماد می رود و دو روز پس از مراسم عروسی رسم زنانه 'دواق قاپما' انجام می شود كه پس از جشن و پایكوبی و صرف شیرینی حوالی عصر به پایان می رسد.
نوع دوم عروسی رایج در این منطقه، به این شیوه است كه عروس بدون هیچ گونه اطلاع قبلی به همراه داماد یا یكی از خویشان داماد و با اطلاع خانواده داماد، خانه پدری را ترك می كند و چند روز بعد پدر داماد به خانه عروس رفته و جریان را به پدر او اطلاع می دهد و به نوعی او را راضی و خشنود می كند.
این نوع ازدواج در میان عامه مردم ناپسند محسوب می شود و عروسی كه به این شیوه خانه پدری را ترك نماید، از عزت و احترام زیادی بین مردم برخوردار نخواهد بود.
*جشن های عید نوروز:
در میان جشن های ملی، جشن های ویژه عید نوروز مهم ترین و بزرگ ترین جشن های منطقه به شمار می آیند. نخستین جشن ایرانی به نام نوروز از زمان پادشاهی جمشید مرسوم شد و در زمان های بعد ، جشن‌ها و آیین‌های دیگری چون تیرگان ، مهرگان ، سده و غیره در فرهنگ ایرانی پدید آمدند .
'نوروز' یا در زبان محلی زنجان 'بایرام' بزرگ ترین و شكوه مندترین جشن ایرانی است كه از هزاران سال پیش در نخستین روز سال نو 'یك فروردین'، كه روز اول فصل بهار نیز است، با آیین‌های ویژه و باشكوه بسیار در پهنه و گستره ایران زمین برگزار میشده و میشود.
اجرای مراسم های مربوط به نوروز در استان زنجان نیز حدود دو هفته تمام طول می كشد. در استان زنجان آداب نوروز به شیوه دیگر استان ها با مراسم های چهارشنبه سوری ، خانه تكانی ، سبزه عید ، چیدن سفره هفت سین ، خرید لباس نو و آداب دید و بازدید های نوروزی همراه بوده و در پایان تعطیلات 13 روزه نوروزی اهالی استان زنجان به گردشگاه های طبیعی و به دامنه كوه ها و باغ ها پناه می برند و آخرین روز تعطیلی های نوروز را با صرف ناهار در بیرون از خانه و گره زدن سبزه به پایان می رسانند.
اما در كنار تمامی این اعیاد و آداب و رسوم حفظ حرمت و احترام به بزرگترهای فامیل و منطقه زندگی از ارزش و اهمیت بالایی برخوردار است به گونه ای كه اولین روز و اولین منزلی كه مورد دید و بازدید در اعیاد به ویژه عید نوروز قرار می گیرد منزل و خانواده بزرگ ترین عضو خانواده بوده و پس از آن دید بازدید ها بر حسب بزرگی و حرمت و در نهایت نزدیك فامیلی صورت می گیرد.
7319/596
زنجان - استان زنجان يكي از مناطق شاهراهي ايران است كه از آثار و بناهاي تاريخي و آداب اجتماعي و فرهنگي بسيار كهن و خاصي برخورد دار مي باشد.
