سردردها، علايم و راه كارها

باید به خاطر داشت كه سردرد یك بیماری نیست، بلكه نشانه ای است از طیف متنوعی از بیماریها كه از یك سرماخوردگی ساده شروع و به امراض جدی مثل تومورهــــــای بدخیم مغزی ختم می شود.

ساده ترین تعریف برای سردرد ' احساس درد و ناراحتی از ناحیه كاسه چشم تا قسمت پشت سر ' است كه می تواند در نتیجه علل متفاوتی بروز كند.

یك متخصص بیماری داخلی و قلب و عروق در این خصوص گفت: مكانیسم سردرد شامل گشاد شدن، التهاب و عفونت عروق داخل و خارج جمجمه، انقباض ممتد عضلات كاسه سر و گردن و نیز، تغییر فشار داخل جمجمه است.

دكتر 'محسن قطبی' در گفت و گو با خبرنگار ایرنا با اشاره به علل بروز سردرد، افزود: استرس، خستگی، كمبود خواب، گرسنگی، تغییرات در زندگی فرد، تغییرات آب و هوا، تغییرات در سطوح هورمون استروژن و وابستگی به كافئین از علل اصلی بروز سردرد در فرد است.

وی، مصرف مشروبات الكی، سرفه و یا عطسه مكرر، كم شدن آب بدن، دندان درد، خوردن غذاها و یا نوشیدن مایعات سرد، قرار گرفتن در معرض دود و یا بخار مواد شیمیایی مانند منوكسید كربن، كمبود اكسیژن، خستگی چشم ها، تب، فشار خون بالا، عفونت سینوس ها همچون سینوزیت، كشیده شدن عضلات گردن و عفونت های دستگاه تنفس فوقانی را از دیگر علل اصلی بروز سردرد ذكر كرد.

این متخصص با اشاره به انواع سردرد اظهار داشت: مهم ترین انواع سردرد شامل سردردهای تنشی، سردرد های میگرنی و سردردهای خوشه ای است.

قطبی افزود: در این سردردها بر خلاف تصور بسیاری از افراد، مغز عامل ایجاد سردرد نیست، بلكه سردرد از بد عمل كردن عضلات، عروق خونی و اعصاب ناشی می‌شود.

وی گفت: برای مثال انقباض بیش از حد عضلات می‌تواند عصب های خاص و حساس در مغز را تحریك كند و در نتیجه سردرد به وجود می‌آید.

قطبی، با بیان اینكه هورمون هایی مانند استروژن می‌توانند باعث بدتر شدن سردرد شوند، افزود: از آنجایی كه زنان طی دوره‌های ماهانه متحمل نوسانات هورمونی در بدن می‌شوند، احتمال ایجاد سردرد متوسط تا شدید در زنان دو برابر مردان است.

وی یادآور شد: داشتن خواب كافی، تغذیه مناسب، اكسیژن رسانی كافی به مغز و عروق و نداشتن استرس در كاهش ابتلا به سردرد موثر است.

یك متخصص مغز و اعصاب نیز در این خصوص گفت: سردردهای تنشی هم به شكل پراكنده و نامنظم و هم به صورت مزمن و حاد در فرد بروز می كند به طوری كه فرد در طول یك ماه ممكن است 10 تا 15 روز سردرد داشته باشد.

دكتر 'علی كریمی' با اشاره به علایم این نوع سردرد، افزود: احساس فشار سبك و ملایم در ابتدا و سپس سنگینی و بهم فشردگی از دو طرف سر از مهم ترین علایم بروز این نوع سردرد است.

وی با بیان اینكه استفاده از داروهای مسكن در درمان این نوع سردرد موثر است، اظهار داشت: در صورت مزمن شدن این نوع سردرد، تجویز داروهای ضد افسردگی یا داروهایی كه سبب كاهش تنش های عضلانی می شود توسط پزشك متخصص، دفعات بروز سردرد را كاهش می دهد.

این متخصص در خصوص سردردهای میگرنی، افزود: سردردهای میگرنی در زنان سه برابر مردان دیده می شود و معمولا مدت زمان آن بین چهار تا 72 ساعت به طول می انجامد.

كریمی گفت: احساس درد در یك طرف سر، حالت تهوع، استفراغ، یبوست یا اسهال، حساسیت به نور و صدا از علایم بروز سردردهای میگرنی است.

وی افزود:مصرف برخی مواد غذایی همچون شكلات ها، قرار گرفتن در محیط خفه كه فاقد اكسیژن لازم است و مصرف عطر و ادكلن شدت سردردهای میگرنی را افزایش می دهد.

این متخصص مغز و اعصاب با بیان اینكه تجویز دارو در درمان سردردهای میگرنی باید توسط پزشك متخصص انجام شود، اظهار داشت: تركیبی از قرص های آسپرین و داروهای ضد تهوع همچون ویتامین B6 و 'متوكلو پرامید' تاثیر مثبتی در تسكین سردردهای میگرنی دارد.

كریمی افزود: شدیدترین نوع سردرد را سردردهای خوشه ای شامل می شوند كه در مردان پنج برابر زنان دیده می شود.

وی، با بیان اینكه این نوع سردرد در افراد سیگاری بیشتر دیده می شود، ادامه داد: بروز این نوع سردرد می تواند روزها، هفته ها و حتی ماه ها به طول انجامد و گاه نیز تا مدت ها به سراغ فرد نمی آید.

این متخصص گفت: احساس درد شدید در یك طرف سر، آبریزش بینی و اشك ریزش از همان طرف سر از علایم بروز سردردهای خوشه ای است.

كریمی افزود: قرار گرفتن در معرض اكسیژن كافی، سیگار نكشیدن، خودداری از انجام فعالیت های تنش زا و قرار گرفتن در محیط های پر استرس در كاهش بروز این نوع سردرد موثر است.

وی ادامه داد: سردردها معمولا در نتیجه عواملی همچون فشارها و تنش های روزانه یا خستگی بروز می كنند.

كریمی، با بیان اینكه در صورتی كه سردرد پس از چند ساعت به خودی خود بهبود یابد جای نگرانی نیست، یادآور شد: در صورت شدید بودن سردرد و به طول انجامیدن آن بیش از 24 ساعت و نیز به گونه ای كه با مصرف داروهای مسكن بهبود نیابد، باید با پزشك متخصص مشورت كرد.

تهرام/س.آ/1348