كمترين سوال و تذكر مجلس هشتم در دوره وزارت صالحي / بررسي اعطاي كارت سبز اقامت به اتباع خارجي

'حسن قشقاوی' معاون پارلمانی، كنسولی و امور ایرانیان خارج از كشور وزارت امور خارجه در گفت و گوی اختصاصی با خبرنگار سیاسی ایرنا همچنین گفت: موضوع اعطای كارت سبز اقامت به برخی اتباع خارجی در وزارت امور خارجه و وزارت كشور در حال بررسی است كه در صورت نهایی شدن به آنها 'كارت سبز اقامت در ایران' ارائه خواهد شد.



*** جلسات منظم معاونان وزیر خارجه با اعضای كمیسیون امنیت ملی

خبرنگار ایرنا از معاون پارلمانی وزیر خارجه درباره نحوه تعامل با نمایندگان مجلس شورای اسلامی و ارزیابی وی از ارتباط دستگاه سیاست خارجی با مجلس هشتم سوال كرد.

قشقاوی در پاسخ به این پرسش با بیان اینكه وزارت امور خارجه در مجلس بیشتر با كمیسیون امینت ملی و سیاست خارجی سر و كار دارد، اظهار داشت: خوشبختانه یكی از شاخص های تعیین نمایندگان در كمیسیون ها، تحصیلات نمایندگان و سابقه كاری آنها بوده و این امر باعث شده است كمیسیون های تخصصی، با كار وزارتخانه تحت نظرشان آشنا باشند.

وی با ابراز رضایت وزارت امور خارجه از عملكرد كمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس افزود: البته این بدان معنا نیست كه در برخی موارد، نظرات كارشناسی متفاوت نداشته باشیم اما در مجموع، هیات رییسه این كمیسیون و اكثر اعضای آن به نوعی سابقه كار اجرایی در دستگاه دیپلماسی داشته اند؛ یعنی یا دیپلمات بوده اند یا تحصیلاتشان در حوزه مربوط به وزارت خارجه بوده است.

معاون پارلمانی، كنسولی و امور ایرانیان خارج از كشور وزارت امور خارجه اضافه كرد:‌ چنانچه اعضای این كمیسیون، تجارب كافی هم نداشته باشند، از آنجا كه در هر سفر وزیر امور خارجه، معمولا یكی از اعضای كمیسیون امنیت ملی او را همراهمی می كنند، بتدریج آشنایی بیشتری با حوزه فعالیت های این وزارتخانه پیدا كرده اند.

وی خاطرنشان كرد: یكی از ابتكارات ارزشمند دوره فعلی، برگزاری جلسات ماهانه بین اعضای كمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی و معاونان وزیر امور خارجه است كه بصورت دوره ای میزبان یكدیگر هستند.

معاون پارلمانی وزیر امور خارجه در عین حال اظهار داشت:‌ بیشتر نمایندگان مقید بوده اند كه چنانچه قرار است اظهار نظری كنند، آخرین تحولات را هم بدانند؛ یعنی نمایندگان ضمن اینكه مستقل از قوه مجریه هستند، حق اظهار نظر در مسائل مختلف را دارند.

معاون پارلمانی، كنسولی و امور ایرانیان خارج از كشور وزارت امور خارجه اظهار داشت: بین وزارت امور خارجه در دوره دكتر صالحی با مجلس هشتم، تعاملی عالی برقرار بوده و در تاریخ پس از پیروزی انقلاب اسلامی در دستگاه دیپلماسی، هیچ وزیری به اندازه دكتر صالحی از كمترین سوال و تذكر برخوردار نبوده است.

قشقاوی گفت:‌ در طول یك سال و نیم گذشته، تنها یكبار از آقای صالحی سوالی در جلسه علنی مجلس مطرح شد كه آنهم آقای كواكبیان نماینده مردم سمنان از پاسخ های وزیر قانع شد.

وی تصریح كرد: این در حالی است كه در مقایسه با وزرای خارجه كل پس از انقلاب، رابطه با مجلس این گونه نبوده است.

وی اضافه كرد: بر اساس آمار، از وزاری امور خارجه بعد از انقلاب به طور میانگین هر یك ماه و نیم، یك سوال در مجلس مطرح شده است. تحقیق و تفحص نیز اصلا نداشته ایم.

معاون پارلمانی وزیر امور خارجه یادآور شد:‌ وزارت امور خارجه از نظر تذكر در دوره وزارت آقای صالحی در زمره وزارت خانه هایی است كه كمترین تذكر را گرفته است و این مساله به تعامل سازنده همكاران ما با نمایندگان مجلس بر می گردد.



***جلوی طرح قطع كامل روابط با انگلیس را گرفتیم

خبرنگار ایرنا از معاون وزیر امور خارجه پرسید: هنگام تصویب قانون كاهش سطح روابط با انگلیس از سطح سفیر به كاردار، چه تعاملی با نمایندگان داشتید؟

قشقاوی پاسخ داد:‌ فضا در آن زمان، خیلی سنگین بود و هیچگاه یادم نمی رود در مقطعی، یكی از نمایندگان كمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی به من اطلاع داد كه فردا در جلسه علنی مجلس، طرح قطع كامل روابط با دولت انگلیس راس ساعت هشت و 30 دقیقه با قید دو فوریت مطرح خواهد شد.

معاون پارلمانی وزیر امور خارجه افزود: ساعت 11 شب این موضوع را با رییس جمهوری و وزیر امور خارجه مطرح كردم و آنها نیز این موضوع را به رییس مجلس اطلاع دادند و آقای لاریجانی نیز این موضوع را منعكس كرد و در نهایت، آن روز این طرح با وجود اینكه به خاطر دشمنی ها و خصومت هایی كه انگلیسی ها علیه ما ملت ما داشتند و زمینه تصویب شدن با رای قاطع را هم داشت، اما به رای گذاشته نشد .

معاون وزیر امور خارجه خاطر نشان كرد: چه ما كه استدلال می كردیم، بهتر است روابط تا سطح كاردار كاهش پیدا كند و چه نمایندگان كه خواستار قطع روابط بودند، عاشق جمال انگلیسی ها نبودیم بلكه هر كدام دلایل كارشناسی خود را داشتیم و این مسائل را از سر دلسوزی و منافع ملی مطرح می كردیم.

قشقاوی اظهار داشت: من و آقای آهنی معاون وقت اروپا و آمریكای وزارت خارجه كه اكنون در فرانسه سفیر هستند، چهار تا پنج دلیل برای نمایندگان آوردیم كه اكنون ضرورتی ندارد، آنها را مطرح كنم.

معاون وزیر امور خارجه افزود: دو نفری به كمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی رفتیم و افرادی از نهادهای دیگر هم بودند و استدلال كردیم كه قطع روابط در شرایط كنونی به مصلحت ما نیست و همان مسیر را هم ادامه دادیم و تا قبل از حادثه سفارت انگلیس، طرح كاهش سطح روابط در جلسه علنی پیش رفت.

وی خاطرنشان كرد: همیشه معتقد بوده ام كه عقل و خِرد جمعی مجلس، خِرد صحیح و درستی بوده و نحوه تعامل خیلی موثر است.



*** مبادا حاشیه های رسانه ای، خدشه ای بر روابط با ایرانیان خارج از كشور وارد كند

خبرنگار ایرنا از معاون امور ایرانیان خارج از كشور وزیر امور خارجه پرسید: نظر شما درباره عملكرد شورای عالی ایرانیان خارج كشور كه در وزارت خارجه تشكیل و در مجلس هشتم نیز جار و جنجال زیادی درباره آن به پا شد، چیست؟

معاون وزیر امور خارجه پاسخ داد: شورای عالی ایرانیان براساس تصویب نامه هیات وزیران، شش كارگروه دارد و یكی از كارگروه ها، كارگروه كنسولی است.

وی تصریح كرد: ‌رییس آن كارگروه، وزیر امور خارجه است و دبیر كارگروه كنسولی، مدیركل ایرانیان خارج از كشور است كه البته مدیركل، زیر مجموعه معاونت ما است.

قشقاوی اظهار داشت: همواره سعی می كردیم در چارچوب همان كارگروه كنسولی، تعامل مثبت و سازنده ای با شورای عالی ایرانیان داشته باشیم.

وی اضافه كرد: بنده از ابتدای آغاز مباحث و حواشی در رابطه با شورای عالی ایرانیان خارج از كشور در مجلس، همیشه این نگرانی را داشتم كه این بحث ها ضربه ای به نفس كار با ایرانیان خارج از كشور كه نزدیك به پنج میلیون نفر می شوند، وارد نكند.

معاون وزیر امور خارجه افزود: در سخنانی كه با نمایندگان مجلس داشتم، تاكید می كردم كه نظام برای این پنج میلیون نفر تسهیلاتی را در نظر گرفته است ولی هیچ كس منكر حق نظارتی مجلس نیست و با آن مخالفتی ندارد.

قشقاوی اظهار داشت: همواره معتقد بودیم كه حواشی این بحث ها به ویژه حاشیه های رسانه ای، نباید به گونه ای باشد كه به نفس كار با هموطنان خارج از كشور و علاقه مندی آنها به سرزمین مادری، سفر به ایران و سرمایه گذاری و كار علمی در آن لطمه ای وارد كند.

این مقام وزارت امور خارجه گفت:‌ حال اینكه بنده به عنوان معاون پارلمانی و امور ایرانیان تا چه اندازه موفق بودم، دیگران باید رصد و اظهار نظر كنند.



*** اعطای كارت سبز، مرز میان اعطا یا عدم اعطای تابعیت

خبرنگار ایرنا از معاون كنسولی وزیر امور خارجه سوال كرد: مصوبه ای در مجلس هشتم در زمینه تابعیت زنان ایرانی كه همسران خارجی دارند و ایرانی محسوب شدن فرزندان و همسران آنها تصویب شد. در این رابطه نظر شما چیست؟

وی پاسخ داد: من كه با ایرانیان خارج از كشور سر و كار داشتم و به عنوان یك كار میدانی، نه به عنوان موضع رسمی در این سِمت، این دیدگاه و نتیجه گیری شخصی را دارم كه فرزندان مادران ایرانی، نسبت به فرزندانی كه پدر ایرانی دارند، ایرانی تر هستند. همان گونه كه در فرهنگ فارسی هم می گوییم، زبان مادری، سرزمین مادری و كمتر می گوییم سرزمین پدری یا كسی نمی گوید زبان پدری.

قشقاوی گفت: تجربه نیز نشان داده است، فرزندانی كه مادر ایرانی دارند، به مراتب زبان فارسی را نسبت به كسانی كه پدر ایرانی دارند، بهتر صحبت می كنند.

وی افزود: اعتقاد شخصی من این است كه اگر ما این اصل و قاعده را قبول داشته باشیم، نباید با ایرانی محسوب شدن فرزندانی كه مادر ایرانی دارند، مخالفتی داشته باشیم.

معاون كنسولی وزیر امور خارجه با بیان اینكه دستگاه های دیگر در این باره ملاحظاتی دارند كه نمی توان آنها را نادیده گرفت، افزود: عمده این ملاحظات نیز به ازدواج های اتباع كشورهای خارجی با زنان ایرانی كه در داخل كشور صورت گرفته است، باز می گردد؛ البته برخی از این ازدواج ها قاعده مند نبوده و اگر قاعده مند هم بوده، همه ملاحظات در آن صورت نگرفته است.

وی اظهار داشت:‌ بیشتر ملاحظات، راجع افرادی است كه در داخل كشور از مادران ایرانی و پدران خارجی متولد شده اند و نه عمدتا از مادر ایرانی و پدر خارجی كه در خارج ازكشور زندگی می كنند.

معاون وزیر امور خارجه با بیان اینكه دستگاه دیپلماسی به همه دیدگاه ها احترام می گذارد، اظهار داشت: البته در بخش كنسولی، ما به حوزه سومی هم فكر می كنیم یعنی اعطای تابعیت، عدم اعطای تابعیت یا دادن كارت اقامت.

قشقاوی گفت‌: به طور مثال، در آمریكا عده ای تابعیت آمریكایی دارند، عده ای تابعیت ندارند و تعدادی هم كارت سبز دارند و از برخی مزایا بهره مند هستند.

وی توضیح داد: چنانچه روزی نظام به این نتیجه برسد كه به برخی اتباع خارجی، تابعیت خود را اعطا نكند، حداقل می توان یك كارت اقامت ایرانی به آنها اعطا كرد تا اینكه آنها از مجموعه ای از مزایا بهره مند شوند و برای اقامت مشكلی نداشته باشند و بتوانند تحصیل كنند، گواهینامه بگیرند و مالكیت و حساب بانكی داشته باشند.

معاون امور كنسولی وزیر امور خارجه یادآور شد: این موضوع در نشست های مشترك بین وزارت كشور و وزارت امور خارجه در حال بررسی است.

وی گفت: موضوع این نشست ها نه تنها برای افرادی است كه مادر ایرانی و پدر خارجی دارند، بلكه وضعیت افرادی كه چندین سال در ایران زندگی كرده اند و حضور مفیدی داشته اند ولی وضعیت آنها با ضوابط اعطای تابعیت همخوانی ندارد، نیز در حال بررسی است.

به گفته معاون وزیر امور خارجه،‌ اعطای كارت اقامت یا كارت سبز، مرز میان اعطای تابعیت و عدم اعطای تابعیت است.



*** در پی امضای موافقتنامه های قضایی با كشورهای جهان

از معاون كنسولی وزیر امور خارجه پرسیدیم: عده ای از شهروندانی ایرانی در مقطعی در برابر مجلس شورای اسلامی تجمع كرده و خواهان تصویب قانون استرداد مجرمین با تایلند شده بودند. علت این امر چه بود؟ شما هم در مجلس سخنرانی كردید و گفتید كه عده ای از هموطنان ما در تایلند زندانی هستند و اگر مجلس این قانون را تصویب كند، مشكل این عده حل می شود.

معاون پارلمانی وزیر امور خارجه پاسخ داد: ایران مایل است كه تقریبا با اكثر كشورهای جهان سه نوع موافقتنامه قضایی را امضا كند.

قشقاوی افزود: نخستین موافقتنامه، معاضدت قضایی در امور مدنی و كیفری، دومی موافقتنامه استرداد مجرمین و سومی موافقتنامه انتقال محكومین است.

معاون وزیر امور خارجه گفت: كشورهای مقابل ممكن است هر سه موافقتنامه را بپذیرند و ممكن است یك یا دو مورد از آنها را بپذیرند.

به گفته وی، برخی كشورها كه با ما این موافقتنامه ها را امضا می كنند ممكن است در پروسه تصویب آن در مجالس خودشان و یا در حال اجرای آن باشند.

معاون كنسولی وزیر امور خارجه افزود: كشور تایلند این موافقتنامه را تصویب كرده بود اما ایران آن را در پروسه تصویب در مجلس شورای اسلامی داشت. ما همیشه از هیات رییسه مجلس خواهش كرده ایم كه چون از اینگونه موافقتنامه استقبال می كنیم و پیشنهاددهنده هستیم، این لوایح را در اولویت رسیدگی قرار دهند.

به گفته قشقاوی، كشور تایلند چندین ماه بود كه این قانون را تصویب كرده بود در حالی كه ما در پروسه تصویب آن در مجلس بودیم.

وی خاطرنشان كرد: البته مجلس شورای اسلامی معتقد به رعایت نوبت است و حق هم دارد ولی ما به عنوان بخش كنسولی وزارت خارجه طبعا دوست داریم تا این لوایح خارج از نوبت و با قید فوریت تصویب شود تا نسبت به طرف خارجی پیشگام باشیم.

معاون وزیر امور خارجه افزود: این موضوع از این جهت به نفع ماست كه می توانیم ایرانیان دستگیرشده در خارج از كشور را كه محل نگهداری شان شرایط ناگوارتری نسبت به زندان های داخل كشور دارد، زودتر به كشور بازگردانیم.

از معاون پارلمانی وزیر امور خارجه سوال شد در پرسش هایی كه مجلس شورای اسلامی از رییس جمهوری پرسید، یكی بحث عزل وزیر امور خارجه در زمان سفر به سنگال بود. آیا شما به عنوان معاون پارلمانی وزارت خارجه در این رابطه با نمایندگان بحثی و مشاوره ای داشتید؟

قشقاوی اظهار داشت: این موضوع اصلا به حوزه ما مربوط نمی شود. كل سوالات از جمله این سوال را معاون پارلمانی رییس جمهوری پیگیری می كردند و ما هیچ نقشی در این زمینه نداشتیم؛ البته اگر از ما كمكی می خواستند حتما كمك می كردیم.

وی افزود: معاونین پارلمانی دستگاه های اجرایی با معاونت پارلمانی ریاست جمهوری جلسات خوبی دارند اما پیگیری این مساله و مسائل مربوط به رییس جمهوری در حوزه ما نیست و ما فقط متولی وزارت خانه خود هستیم.



** سفیر شدن برای هیچ كس تابو نیست

خبرنگار ایرنا از قشقاوی سوال كرد: چه تعداد از نمایندگان فعلی مجلس یا نمایندگان مجلس هفتم سفیر شده اند یا اینكه قرار است بعد از پایان مجلس هشتم سفیر شوند؟

معاون كنسولی وزیر امور خارجه پاسخ داد: سفیر شدن برای هیچ كسی تابو نیست ولی ما در وزارت امور خارجه مانند هر سازمان دیگری تعصبی در این رابطه داریم كه سفیران همواره از داخل وزارت خارجه و اصطلاحا از 'دیپلمات های حرفه ای' انتخاب شوند. به گفته وی، در اصطلاح عام دیپلماتیك جهانی به هر نماینده، وزیر، استاندار یا هر مقام دیگری كه بخواهد سفیر شود، 'دیپلمات غیر حرفه ای' می گویند.

معاون وزیر امور خارجه تصریح كرد: پیشنهاد سفارت از سوی وزیر محترم امور خارجه و تصویب نهایی براساس قانون با ریاست محترم جمهوری است و آنها هر فردی را برای سفارت تعیین كنند، ولو غیر از وزارت امور خارجه اعم از نمایندگانی كه رای نیاورده اند یا هر یك از مقامات دیگر را، وزارت خارجه تمكین می كند.

وی ادامه داد: باید توجه داشت كه فرد پیشنهاد شده چه كسی است و كشور محل ماموریت برای سفارت وی كجاست؟ اكنون یك سفیر، حداقل باید بر زبان انگلیسی تسلط كامل داشته باشد و اكثر دیپلمات های حرفه ای در وزارت امور خارجه به دو یا سه زبان تسلط كامل دارند.

قشقاوی یادآور شد: اكثر سفرای خارجی مقیم تهران، حتی سفرای اروپایی و سفرای كشورهایی مانند چین و ژاپن كه زبانشان نسبت به زبان فارسی بیگانه تر است، فارسی را بدون اتكا به مترجم می توانند صحبت كنند.

وی تصریح كرد: اگر كشوری از لحاظ فرهنگی برای ما مهم باشد، سفیر باید یك شخصیت فرهنگی باشد؛ اگر آن كشور از نظر اقتصادی مورد توجه ماست، باید یك شخصیت مطلع اقتصادی به آن كشور اعزام شود و اگر كشوری به لحاظ سیاسی برای ما مهم است باید یك دیپلمات حرفه ای برای آن كشور تعیین كرد.

معاون پارلمانی وزیر امور خارجه اظهار داشت: دیپلماسی بیشتر به حافظه دیپلماتیك برمی گردد؛ دیپلماتی موفق است كه به جز زبان، حافظه قوی دیپلماتیك داشته باشد، یعنی سیر مطالب دیپلماتیك و سیر حوادث را بداند.

معاون كنسولی وزیر امور خارجه تاكید كرد: البته این نكات به این معنا نیست كه همه دیپلمات های ما در وزارت خارجه عالی ترین نمره را دارند، خیر؛ ما تعصب كوركورانه نسبت به همكاران خود در وزارت امور خارجه نداریم و باید تلاش كنیم سطح آموزش كاركنان افزایش یابد.

وی افزود: گاهی در جلسات خودمان هم ضعف های فراوانی را مطرح می كنیم اما انتظاری كه از یك دیپلمات حرفه ای می رود، این است كه موفق تر از یك دیپلمات غیرحرفه ای عمل كند.

قشقاوی در عین حال اظهار داشت: البته این یك خط قرمز نیست كه سفیر باید از داخل وزارت خارجه باشد.



** آمار دقیقی از تعداد سفرهای خارجی نمایندگان ندارم

از قشقاوی درباره تعداد سفرهای خارجی نمایندگان مجلس هشتم سوال شد كه وی پاسخ داد: آمار دقیقی ندارم.

از معاون پارلمانی وزیر امور خارجه پرسیده شد، آمارهای متفاوتی در این رابطه ارائه می شود و بعضا تا 200 سفر را اعلام می كنند؟

وی در پاسخ گفت: آمار سفرهایی را كه عموما هیات های رسمی پارلمانی یا بین المجالس یا همراهی وزرا باشد، می توان از بخش های مختلف سیاسی وزارت خارجه یعنی معاونت های منطقه ای استخراج كرد اما ممكن است برخی سفرها مختص گروه های پارلمانی یا به عنوان كار نظارتی مجلس باشد كه فكر می كنم بهترین مرجع برای ارائه آمار آن، خود مجلس و هیات رییسه آن است.

سیام** 9129** 1572