'كاظم اخوان'، پديده اي در عكاسي جنگ

اخوان كه بارها در كنار شهید 'مصطفی چمران' با دوربین عكاسی و فیلمبرداری خود در مناطق دفاع مقدس حضور یافته بود، برای به ثبت مقاومت مردم فلسطین و لبنان و نشان دادن چهره واقعی رژیم صهونیستی عازم بیروت شد، اما قبل از ورود به این شهر در توطئه مشترك صهیونیست ها و فالانژها ربوده شد و از آن تاریخ تاكنون هیچ خبری در ارتباط با سرنوشت او و همراهانش منتشر نشده است.

وی در سال 1338 در خانواده‌ مذهبی در یكی از محلات قدیمی اطراف حرم امام رضا(ع) در مشهد مقدس متولد شد.

اخوان پس از پیروزی انقلاب با شور و نشاط در سنگرهای مختلف به خدمت پرداخت و با آغاز جنگ تحمیلی آرام و قرار نداشت. در این هنگام وی خود را از مشهد به اهواز رساند و به ستاد جنگ های نامنظم پیوست و با حضور در این گروه كه نقش بسیار ارزنده ای در دفاع از میهن اسلامی داشت، در كنار شهید چمران در بیش از 70 عملیات و نبرد خطرناك با دوربین عكاسی و فیلمبرداری در گرماگرم نبرد حضور ‌یافت.

او كه در بیشتر ماموریت های جنگی در كنار چمران بود و ارتباط بسیار صمیمی با او داشت و شدیدا مورد توجه او بود، در نبرد همیشه پیشتاز بود و علاوه بر اسلحه، وسایل دوربین عكاسی و فیلمبرداری را نیز با خود حمل می‌كرد و هر زمان كه در هریك از خطوط، ارتباط قطع می‌شد، اخوان با شهامت و ورزیدگی به سرعت ارتباط را برقرار می‌كرد.

او یك رزمنده بسیجی هنرمند بود كه هنر عكاسی در وی با جنگ تحمیلی متولد ‌شد و با تشویق و تحسین شهید چمران و عشق و ایمان، به ثبت لحظات ناب ایثار رشد ‌كرده و تبلور یافت و می توان گفت اخوان تبدیل به یكی از پدیده های عكاسی جنگ شد.

گاهی یك عكس و ثبت آن در اذهان، گویاتر از صدها كلام و چندین جلد كتاب است و اخوان آنچنان در عمق زوایای حركتی دفاع مقدس حضور داشت كه برای ثبت حادثه‌ای از هنر خود بهره جست كه كمتر از یك لحظه و شاید تنها برای یك بار در طول تاریخ اتفاق می افتد.

بدیهی است حضور در عرصه‌های نبرد نیاز به جسارت، تیزهوشی، مهارت و علاقه دارد و عكاس ایرنا طی یكسال و نیم زندگی مداوم در جبهه ها موفق شد، صحنه هایی استثنایی از دفاع مقدس را به تصویر بكشد تا نسل های بعد از او ببینند و بدانند چه وقایعی در این كشور اتفاق افتاده و این رسالتی است بزرگ كه یك خبرنگار باید بدان همت گمارد.

جنگی را كه كاظم عكاسی كرد با همه جنگ ها متفاوت بود. چون با نگاهی به عكس های این هنرمند متعهد می‌توان دریافت ایمان و علاقه به مهارت و تخصص او را در تهیه عكس ها یاری كرده است. عكس های اخوان بیانگر عشقی سرشار است.

نگاه او تنها نگاه یك عكاس نیست و به عنوان یك رزمنده از منظری متعالی مشاهده‌گر وقایع بود و همین نگاه به عكس های او خیره‌كنندگی خاصی بخشیده است. خاطره‌های جانبازی و ایثارگری‌ها و شهامت های خود وی نیز همواره زبانزد همرزمانش بود و دوستانش او را رزمنده عكاس می نامیدند.

اخوان در نمایشگاه بزرگ عكس به مناسبت سومین سالگرد پیروزی انقلاب اسلامی كه درموزه هنرهای معاصر برگزار شد و در آن 75 عكاس حرفه ای و آماتور شركت داشتند، بنا به آرای بازدیدكنندگان به خاطر صمیمیت و ویژگی های خاص و تاثیرگذار در ثبت صحنه های بدیع و استثنایی، مقام اول را به دست آورد.

همچنین تعدادی از آثار این عكاس از سوی ستاد تبلیغات جنگ در 22 بهمن سال 1361 در یك ویژه نامه كه حاصل كار عكاسان حرفه ای جنگ بود، چاپ شد و در این میان یكی از عكس‌های استثنایی گرفته شده توسط اخوان به عنوان طرح روی جلد آن انتخاب شد.

وی پس از ثبت لحظات تاریخی و حساس فتح خرمشهر در تیر سال 1361 بعد از حمله گسترده زمینی، دریایی و هوایی رژیم صهیونیستی به همراه یك هیات دیپلماتیك داوطلبانه عازم لبنان ‌شد و به رغم آنكه برخی دوستانش با توجه به محاصره بیروت و شرایط خاص یك كشور اشغال شده به او توصیه می كنند از چنین سفر خطرناكی صرف نظر كند، اما تاب نمی‌آورد و راهی لبنان می شود با علم به اینكه می‌داند ممكن است این سفر، مرگ یا اسارت او را در پی داشته باشد.

فراهنگ ** 1003 ** 1071