به گزارش روز شنبه ایرنا از كمیته پیگیری خانه‌های تاریخی تهران، این بنای تجاری، 'مجتمع تجارت جهانی فردوسی' نام دارد و تهدیدی برای حریم 'خانه هوشنگ ابتهاج' و 'ساختمان دفتر اولین كارخانه سیمان تهران' كه درفهرست میراث فرهنگی كشور به ثبت رسیده‌اند، قرار گرفته است.
عمارت و باغ تاریخی عامریها در خیابان فردوسی شمالی قرار دارد و از جمله خانه – باغهای اواخر قاجار و متعلق به سال 1305 هجری شمسی در محله فردوسی به عنوان راسته فرهنگ و هنر شهر به شمار می رود.
این خانه- باغ بر اساس نقشه عبدالغفار به سال 1309 هجری قمری، در منتها الهیه حصار ناصری شهر تهران و نزدیك دروازه یوسف آباد قرار دارد كه روزگاری در اراضی و باغهای'محله جناب طهران الدوله' قرار داشت و دارای درختان تنومندفراوانی بود كه به عنوان نبض زیست محیطی شهر از گذشته تا كنون محسوب میشدند.
در كنار عمارت و باغ عامریها، دو اثر ثبتی خانه شاعر نامی 'امیر هوشنگ ابتهاج'معروف به 'ارغوان' و 'ساختمان دفتر اولین كارخانه سیمان تهران' قرار دارد كه در سال 87 و 84 به شمارههای 23877 و 13391 در فهرست آثار ملی كشور و با قدمتهای پهلوی دوم و اول به ثبت رسیدند و بخشی از هویت شهر تهران به شمار می‌روند.
خانه عامریها در حریم درجه یك این دو اثر ثبتی قرار دارد و میتوان گفت قرار گیری این سه اثر در كنار هم، باعث هویت بخشی به محله فردوسی و ساكنان آن شده است.
بر اساس تحقیقات تاریخی صورت گرفته این خانه متعلق به یكی از وزرا دربار در دوران نخست وزیری 'حسن وثوق الدوله' است و دارای معماری بسیار زیبا از دوره گذار و تلفیقی از سبكهای معماری ایرانی و اروپایی با ستونهای بلند همانند سرستونهای تخت جمشید و كاشی كاریهای لعابی بسیار فاخر است.
در كنار عمارت و باغ عامریها خانهها و مسافرخانههای از هویت قدیم خیابان فردوسی از دوره پهلوی باقیمانده بود كه متاسفانه چندی است به بهانه ساخت مجمتع تجارت جهانی فردوسی و تبدیل این مجتمع به بورس طلا و جواهرات، هویت محله فردوسی تخریب شد و بدون در نظر گرفتن به حریم دو بنا ثبتی و قرار گیری در مجموعه حفاظت شده این آثار، این مجتمع كار خود را برای ساخت آغاز كرد و بارها به حریم خیابان فردوسی تجاوز كرد كه مورد اعتراض مدیران شهری نیز قرار گرفت.
حتی چندین بار بر اثر گودبرداریهای غیراصولی، رانش زمین در خیابان فردوسی رخ داد كه همه این موارد نشان دهنده غیراصولی بودن این كار است.
به گفته كارشناسان سازمان میراث فرهنگی، كمیسیون ماده 5 شهرداری تصویب كرده است كه خیابان فردوسی بین میدان امام خمینی (ره) و میدان فردوسی به طرحی ویژه نیاز دارد و مشاور باید این طرح را تهیه كند تا پس از تصویب در این كمیسیون اجازه ساخت وساز در خیابان فردوسی داده شود.
این در حالی است كه برای تخریب و گودبرداری در كنار خانه عامریها، این اقدامات انجام نشده و بر اساس گفته های محمدابراهیم لاریجانی مدیركل پیشین میراث فرهنگی استان تهران از این اداره كل هیچ گونه مجوری برای ساخت وساز صادر نشده است و مجوز صادر شده از سوی شهرداری منطقه 12 است.
در طرح تفصیلی شهر تهران این محدوده به عنوان پهنه حفاظت شده و ساختمانهای تاریخی با ارزش دیده شده و بر اساس همین طرح، این محدوده S222 -مركز خدمات اداری و تجاری با غلبه فرهنگی- در نظر گرفته شده و نیازمندطرح های موضعی ویژه مصوب در كمیسیون ماده پنج شهرداری تهران است.
از سوی دیگر، این بنا در حریم درجه یك خانه 'ابتهاج' و 'دفتر كارخانه سیمان' قرار دارد و هرگونه ساخت و ساز در كنار این اثر بر اساس قوانین مصوب میراث فرهنگی كشور و مصوبه سال 88 شورای شهر تهران ممنوع است.
به تازگی نیز مالك مجتمع تجارت جهانی فردوسی عمارت تاریخی عامریها را كه در سال 1383 جزو بناهای ارزشمند از سوی میراث فرهنگی استان تهران شناسایی شده بود را خریداری و اقدام به تخریب آن كرد.
تاكنون 20 درصد از این بنا و همچنین پنج درخت تنومند این خانه كه روزگاری جزو ضربانهای حیاطی و تنفسی شهر تهران محسوب میشد و از آن باغ بزرگ، تنها چند درخت تاریخی و تنومند باقی مانده بود، قطع شدند تا به مجموعه این پاساژ تجاری اضافه كند.
بر اساس پیگیریهای صورت گرفته این اقدام بدون مجوز از ارگانهای میراث فرهنگی استان تهران و شهرداری منطقه 12 و به صورت سرخود در جهت تخریب هویت اسلامی ایرانی شهر تهران به عنوان ام القرای جهان اسلام صورت گرفته است.
تاكنون بخشی از ستونها و شیروانیهای این عمارت تخریب شده است و باید دید آیا مسوولان میراث فرهنگی استان تهران و شهرداری منطقه 12 نسبت به این اقدام خلاف قانون برخورد خواهند كرد و یا نظارهگر تخریب هویت شهر تهران می‌شوند.
فراهنگ** 2025
تهران - تلاش براي ساخت يك مجتمع تجاري در محدوده ميدان فردوسي تهران موجب شده تا حريم دو بناي ثبت شده در فهرست ميراث فرهنگي كشور تهديد و عمارت تاريخي عامري‌ها نيز براي طرح توسعه اين مجتمع تجاري تخريب شود.