عید روز مباركی است كه شادی ها در آن تكرار می شود و مردم در روز عید با هدیه دادن همدیگر را به شاد بودن ، دوستی و صمیمت فرا می خوانند.
از منظر مولا علی (ع) عید روزی است كه آدمی از معاصی بدور باشد و گامی برای تقرب به پروردگارش بردارد.
امام علی (ع) فرموده است: 'كل یوم لا یعصي الله تعالي فیه فهو یوم عید'.
واژه قربان در فرهنگ های لغت به معنی صدقه ، تصدق و هر چیزی كه وسیله تقرب به خداوند محسوب شود معنی شده و شخص قربانی كننده با این عمل به محبوب و معشوق خویشتن عرض ارادت كرده و نهایت عشق و اشتیاق درونی خود را با اهدای قربانی نسبت به او اظهار می كند.
مطابق تعالیم آسمانی قرآن كریم ، قربانی كردن تنها یك سنت ابراهیمی نیست بلكه سابقه ذبح قربانی به آدم ابوالبشر(ع) بر می گردد.
در آیه 27 سوره مباركه مائده در كتاب آسمانی قرآن این واقعه تاریخی چنین توصیف شده است: 'اذ قربا قربانا فتقبل من احدهما و لم تقبل من الاخر' ، وقتی كه هابیل و قابیل پسران آدم قربانی تقدیم كردند از یكی (یعنی هابیل) پذیرفته شد و از دیگری (قابیل) پذیرفته نشد.
شاید ذبح قربانی یا صدقه دادن كه در بسیاری از ادیان عبادت محسوب می شود برگرفته از آن واقعه تاریخی باشد اما قربانگاه حضرت ابراهیم (ع) حقیقتی تكان دهنده و عبرت آموز است كه اوج از خودگذشتن و منتهای توكل به معبود یكتا در آن به نمایش گذاشته شده است.
عید قربان حقیقت سربلندی پدر با ایمانی است كه در دوران پیری تنها فرزند دلبندش را كه هدیه ای از جانب خداوند بود در كمال فرمانبرداری از خدا به قربانگاه می برد تا با گذشتن از عصاره حیات خود بندگی خالصانه خویشتن را به معبود نشان بدهد.
اما رحمت الهی كه حرارت مهر هیچ مادری و رافت هیچ پدری با آن قابل مقایسه نیست ، به خاطر اطاعت محض بنده از آفریننده پدر را از بریدن گلوی فرزندش باز میدارد.
حافظ در بیتی قابل تامل می فرماید: 'جناب عشق را درگه بسی بالاتر از عقل است ، كسی آن آستان بوسد كه جان در آستین دارد'.
از منظر امام خمینی (ره) عید قربان عیدی است كه انسان را به یاد قربانگاه ابراهیمی و فداكاری و جهاد در راه خدا می اندازد.
ایشان در كتاب ارزشمند صحیفه نور در این زمینه آورده اند: حضرت ابراهیم (ع)، این پدرِ توحید و بت‌شكن جهان، به ما و همه انسان‌ها آموخت كه عزیزترین ثمره حیات خود را در راه خدا بدهید و عیدی بگیرید، خود و عزیزان خود را فدا كنید و دین خدا را و عدل الهی را برپا نمایید.
به همه ما ذریه آدم فهماند كه مكه و منی قربانگاه عاشقان است و محل نشر توحید و نفی شرك كه دلبستگی به جان و عزیزان نیز شرك است.
مقام معظم رهبری هم در فرازی ، عید الضحی را نمادی برای پویندگان طریق حقیقت و امتحانی بزرگ می دانند و می فرمایند: امتحان یعني عبور از وادي محنت. یك محنتي را ، یك شدتي را جلوي پاي یك انساني یا یك ملتي می گذارند ، عبور از این محنت امتحان است اگر توانست عبور كند به آن منزل مقصود می رسد و اگر نتوانست استعداد مندرج در وجود خود را بروز دهد ، نتوانست بر هواي نفس غالب بیاید و عبور كند می ماند.
امتحان این است ، امتحان الهي براي این نیست كه خدا ما را بشناسد ، ببیند ما در چه وزني ، در چه حدي هستیم ، خود امتحان در حقیقت یك گام است به سوي مقصد. من و شما كه امتحان می شویم معنایش این است كه اگر توانستیم از این شدت و از این محنت عبور كنیم یك وضع جدیدي ، حیات جدیدي و مرحله جدیدي را به دست مي‌آوریم. در این خصوص یك ملت و یك شخص تفاوتي نمی كند.
اما كشتن حیوان در روز عید قربان اشاره به ضایع كردن نفس اماره دارد و مرد خداشناس با شمشیر برنده عقل و ایمان حیوان نفس را كه دایما وی را به كارهای زشت وا می دارد مقتول می سازد و خانه دل را از لوث نفس لئیم پاك كرده و خلوتسرای عشق محبوب ازلی می گرداند.
در تعالیم اسلامی هدف از ذبح قربانی در روز عید ، فدا كردن مال و انفاق آن در راه خدا ، دستگیری از نیازمندان ، سیر كردن گرسنگان و رسیدن به مقام عالی تقوی ذكر شده است.
با تامل در ظاهر و باطن اعمال عید قربان پرده از این حقیقت مسلم برداشته می شود كه گوشت یا خون قربانی هایی كه زائران خانه خدا هنگام توقف در منا ذبح می كنند به خدا نمی رسد بلكه هدف از این عمل شكوفا شدن روح ایثار ، تجلی عشق ، تقوا و تقرب به خدا است.
اكنون همصدا و همنوا با امت واحده اسلام دست نیاز به آستان آن بی نیاز می گشاییم و خالصانه از حضرتش تمنا می كنیم كه پاهایمان را در راه بندگی استوار و اراده هایمان را در آزمون های سخت پایدار بدارد و عید سعید قربان را سرآغاز سالی خوش ، توام با صلح و دوستی برای همه ملت های آزاده و رنج كشیده جهان بگرداند.
گزارش از عیسی پاشاپور
7124/594/530/ 1645
گرمي ، اردبيل - عيد قربان نمايانگر اوج بندگي انسان در پيشگاه آفريننده بزرگي است كه نسيم رحمتش لحظه اي از نوازش بندگان شوريده اش باز نمي ايستد.
