ديابت شايع ترين بيماري غيرعفوني در ايران و جهان

خطر بیماری دیابت و گسترش روز افزون آن در ایران و جهان، علت انتخاب 23 آبان به عنوان روز جهانی دیابت از سوی سازمان بهداشت جهانی است تا بدین طریق، جوامع مختلف به اهمیت و خطرات ناشی از این بیماری بیش از پیش توجه كنند.

با توجه به در برگیری و هزینه های زیاد این بیماری در كشور، درمان این بیماری نقش موثری در حفظ سلامت و اقتصاد جامعه دارد.

پزشكان معتقدند، بهترین راه درمان بیماری دیابت، پیشگیری است. زیرا بیماری دیابت در دراز مدت می تواند سبب بروز عوارض مختلف در اندام های مختلف بدن همچون قلب و عروق، كلیه‌ها، چشم و اعصاب شود.

دیابت یك اختلال در سوخت و ساز (متابولیسم) بدن است كه در آن یا انسولین به میزان كافی در بدن وجود ندارد و یا انسولین موجود در بدن قادر نیست وظایف خود را به درستی انجام دهد.

انسولین هورمونی است كه توسط سلول‌های 'بتا' واقع در پانكراس ترشح می‌شود و وظیفه اصلی آن كاهش قند خون است.



**50 درصد مبتلایان به دیابت بیماری خود را جدی نمی گیرند



دكتر 'ایرج خسرونیا' عضو نظام پزشكی استان تهران در این خصوص به خبرنگار ایرنا گفت: دیابت شایع ترین بیماری غیرعفونی در ایران است كه سبب مرگ و میر و از كارافتادگی افراد زیادی در سطح جامعه می شود.

وی افزود: 50 درصد مبتلایان به بیماری دیابت در كشور از بیماری خود بی اطلاع هستند و 50 درصدی نیز كه نسبت به بیماری خود آگاهی دارند، این بیماری را جدی نمی گیرند و بیشتر دچار عوارض ناشی از آن می شوند.

عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشكی شهید بهشتی اظهار كرد: عوامل اصلی ابتلا به دیابت شامل اضافه‌ وزن، تغذیه ناصحیح و كم تحركی است.

خسرونیا افزود: دیابت شامل نوع 1 و 2 است كه در دیابت نوع 1 كه 15 درصد كل موارد دیابت را تشكیل می‌دهد، تولید انسولین از پانكراس (لوزاالمعده) به علت از بین رفتن سلول‌های سازنده انسولین، متوقف می‌شود به همین خاطر افراد مبتلا به این نوع دیابت باید از بدو تشخیص، انسولین مورد نیاز بدن را به صورت تزریق روزانه تامین كنند و این نوع در افراد رده سنی زیر 30 سال دیده می شود.

وی ادامه داد: دیابت نوع 2 كه بیشتر در رده سنی بالای 30 سال و افراد چاق دیده می‌شود 85 درصد كل موارد دیابت را شامل می‌شود كه در مبتلایان به آن انسولین تولید شده از پانكراس به خوبی عمل نمی‌كند.

رییس هیئت مدیره جامعه پزشكان متخصص داخلی ایران در خصوص درمان این بیماری، گفت: هنوز درمان قطعی برای دیابت مشخص نشده است و حتی روش‌های جدیدی مثل پیوند سلول‌های 'بتا' به افراد مبتلا به دیابت نوع 1 نیز به علت ضرورت مصرف داروی ضد رد پیوند به صورت مادام‌العمر و عوارض احتمالی ناشی از آن برای اغلب افراد مناسب نیست.

خسرونیا با بیان اینكه پیشگیری بهترین راه درمان بیماری دیابت است، یادآور شد: برای اینكه افراد دیابتی بتوانند یك زندگی سالم داشته باشند و از پیدایش عوارض دیابت در آنها جلوگیری شود باید تغذیه صحیح، فعالیت جسمانی و مصرف منظم داروها (قرص یا انسولین) و كنترل روزانه را در دستور كار خود قرار دهند.



**كنترل بیماری دیابت عمر طبیعی بیماران را تضمین می كند



دكتر 'علی قادری' متخصص بیماری های داخلی نیز در خصوص میزان ابتلا به بیماری دیابت، به خبرنگار ایرنا گفت: بیش از 180 میلیون نفر در سراسر جهان مبتلا به بیماری دیابت هستند.

وی افزود: دیابت می‌تواند فشار خون، ضایعات چشمی، سكته قلبی، سكته مغزی و تخریب بافت كلیه را به همراه داشته باشد كه در صورت تخریب بافت كلیه این عضو از بدن نمی‌تواند وظیفه عادی خود را انجام دهد تا جایی كه برخی از بیماران مجبور به انجام دیالیز می‌شوند.

این متخصص داخلی اظهار كرد: كنترل دقیق دیابت و طبیعی ‌كردن قند خون در هر دو نوع این بیماری می‌تواند سبب جلوگیری از بروز عوارض درازمدت آن شود و عمر طبیعی بیماران را تضمین می كند.

قادری افزود: بهترین راه برای كنترل بیماری دیابت ورزش كردن، كاهش وزن و داشتن رژیم غذایی مناسب است كه به ویژه در مبتلایان به دیابت نوع 2 توصیه می شود.

وی گفت: اهمیت كاهش وزن در دیابتی‌های نوع 2 تا جایی است كه می‌تواند در مواقعی كه قند خون بالا نیست به تنهایی و بدون مصرف دارو قند خون را به حد طبیعی برساند.

قادری افزود: در مواقعی نیز كه به طور همزمان دارو نیز مصرف می‌شود، كاهش وزن تاثیر داروها را بیشتر می‌كند.

وی با بیان اینكه تمامی افراد بالای 40 سال در معرض خطر ابتلا به دیابت نوع 2 هستند، یادآور شد: اضافه وزن، داشتن سابقه ابتلا به دیابت در بستگان درجه اول و سابقه ابتلا به دیابت حاملگی میزان ابتلا به دیابت نوع 2 را افزایش می دهد.



**نقش تغذیه در كنترل بیماری دیابت



دكتر 'مریم صفایی' متخصص تغذیه نیز در خصوص نقش تغذیه در مبتلایان به دیابت، گفت: تغذیه و داشتن رژیم غذایی منظم می تواند در كنترل بیماری دیابت نوع 1 و 2 نقش موثری داشته باشد و از عوارض این بیماری در افراد بكاهد.

وی افزود: با رعایت رژیم غذیی و فعالیت ورزشی منظم كه هر دو منجر به كاهش وزن و كمتر شدن چربی‌های اضافی بدن می‌شوند می‌توان مقاومت به انسولین را كاهش داد و بدینوسیله قند خون را بهتر كنترل كرد.

این متخصص تغذیه اظهار كرد: مبتلایان به دیابت نوع 1 باید روزانه چهار وعده غذا بخورند، مقادیر متناسبی از كربوهیدراتها را در برنامه غذایی خود قرار دهند تا دچار نوسان قند خون در طول روز نشوند.

وی افزود: این دسته از مبتلایان باید مصرف مواد قندی همچون شكر را محدود كنند و مصرف غذاهای فیبر دار همچون میوه جات و سبزیجات و حبوبات و نیز آب را افزایش دهند.

صفایی گفت: مبتلایان به دیابت نوع 2 نیز باید مواد غذایی فیبر دار، مركبات و غلات سبوس دار مصرف كنند و تعداد وعده های غذایی خود را برای كنترل قند خون خود افزایش دهند.

وی افزود: مصرف سالاد و مواد غذایی كم كالری مانند كاهو، كرفس، سوپ های ساده، آرد گندم، كاهش مصرف چربی ها و نیز مصرف روزانه 8 لیوان آب نیز در كنترل قند خون در مبتلایان به دیابت نوع 2 موثر است.

صفایی یادآور شد: اختصاص ۱۵ درصد از كل كالری روزانه به پروتئین در صورتی كه اختلال عملكرد كلیه وجود نداشته باشد و مصرف مویز، حبوبات همچون نخود و عدس و گیاه آلوئه ورا نیز در كنترل بیماری دیابت موثر است.

تهرام/1391 / 1396