به گزارش ایرنا، گزارش جدید یوكیو آمانو مدیركل آژانس بین المللی انرژی اتمی درباره فعالیت های صلح آمیز هسته ای ایران شامگاه پنجشنبه منتشر و در اختیار اعضای آژانس قرار گرفت.
در گزارش جدید آمانو آمده است: ˈمقامات آژانس و ایران از گزارش نوامبر 2012 مدیركل، سه دور گفت‌وگو در تهران - 13 سپتامبر 2012، 16 و 17 ژانویه 2013 و 13 فوریه 2013 - با هدف نهایی كردن سند رویكرد ساختارمند برگزار كرده‌اند. در حالی كه تعهد دبیرخانه برای ادامه گفت‌وگو پابرجاست، حصول توافق با ایران درباره رویكرد ساختارمند یا آغاز اقدام جدی درباره مسائل باقیمانده از جمله موارد مربوط به ابعاد نظامی احتمالی برنامه هسته‌ای ایران هنوز اتفاق نیفتاده استˈ.
علی اصغر سلطانیه نماینده دائم جمهوری اسلامی ایران در آژانس بین المللی انرژی اتمی در واكنش به این گزارش گفت: جمهوری اسلامی ایران نیز همچنان متعهد به ادامه گفت و گوها با آژانس بین المللی انرژی اتمی برای حل و فصل موضوعات باقی مانده است اما موفقیت این فرایند نیازمند فضای آرام و بدون جنجال تبلیغاتی و سیاسی است.
سلطانیه خاطرنشان كرد: مهمترین پیام گزارش آژانس این است كه پس از 10 سال بازرسی مستمر هیچ گونه شواهدی از انحراف مواد و فعالیت های هسته ای ایران به سوی اهداف نظامی مشاهده نشده است.
وی افزود: پیام دیگر گزارش آژانس این است كه غنی سازی برای اهداف صلح آمیز در تاسیسات هسته ای ایران بدون هیچ مشكلی، با نظارت كامل آژانس ادامه دارد.
نماینده ایران در آژانس یادآور شد: براساس گزارش آژانس، غنی سازی تا 20درصد صرفا برای سوخت راكتور تحقیقاتی تهران برای تولید رادیو داروهای بیمارستان ها بوده است و لذا كاملا برای اهداف صلح آمیز است.
سلطانیه با اشاره به اینكه در گزارش جدید آمانو تاكید شده است آژانس همچنان متعهد به ادامه گفت و گو با ایران است، تصریح كرد كه ایران نیز همچنان متعهد به ادامه گفت و گو با آژانس برای حل و فصل موضوعات باقی مانده است.
آخرین دور مذاكرات ایران و آژانس بین المللی انرژی اتمی هفته پیش در تهران برگزار شد.
ایران و آژانس اكنون بیش از یك سال است كه درباره تدوین مدالیته ای كه روشن كند تهران چگونه به پرسش های آژانس درباره موضوع PMD (ابعاد احتمالی نظامی) پاسخ دهد، در حال مذاكره هستند.
ایران، مدالیته 2007 را الگوی خوبی برای تدوین مدالیته جدید می داند.
طبق مدالیته یا برنامه عمل سال 2007 یا همان سند INFCIRC/711، شش مساله باقیمانده ˈآزمایشات پلوتونیومˈ، ˈسانتریفیوژهای پی یك و پی دوˈ، ˈمنشاء آلودگیˈ، ˈسند اورانیوم فلزیˈ ، ˈپلونیوم 110ˈ و ˈمعدن گچینˈ در تاریخ 2008 حل و فصل شد و مدیركل قبلی آن را به شورای حكام گزارش كرد.
پیشنهاد تدوین مدالیته جدید برای نخستین بار توسط علی اكبر صالحی وزیر خارجه ایران مطرح شد.
صالحی تیرماه 1390 در سفر به وین و در دیدار با یوكیا آمانو پیشنهاد كرد كه ˈاگر آژانس مدالیته اوت 2007 را كامل اعلام كند، آنگاه ایران آماده خواهد بود وارد مذاكره برای تدوین مدالیته جدیدی در مورد مطالعات ادعایی شود.ˈ
هرچند آمانو، مدالیته 2007 را كامل اعلام نكرد ولی جمهوری اسلامی ایران برای نشان دادن حسن نیت خود وارد مذاكراتی شد كه هدف آن دستیابی به مدالیته جدید بود.
ˈهرمان ناكارتسˈ معاون پادمان مدیركل آژانس كه معمولا ریاست تیم مذاكره كننده این نهاد با تهران را برعهده دارد، یك ماه پس از سفر صالحی به وین، به دعوت جمهوری اسلامی در یك سفر پنج روزه از تاسیسات هسته ای ایران بازدید كرد.
ناكارتس در آن سفر همراه معاونین خود از نیروگاه اتمی بوشهر، تاسیسات غنی سازی نطنز و فردو، تاسیسات هسته ای اصفهان شامل كارخانه تولید میله های سوخت و نیز رآكتور تحقیقاتی آب سنگین اراك و كارخانه تولید آب سنگین اراك بازدید كرد.
در آن سفر، جمهوری اسلامی برای نشان دادن حسن نظر خود در اقدامی بی سابقه حتی اجازه بازدید از سایت تحقیق و توسعه سانتریفیوژهای پیشرفته را نیز به معاون مدیركل داد.
ناكارتس در آن سفر دو دستور كار مذاكراتی مهم داشت یك بحث درباره چگونگی اعمال ترتیبات پادمان در تاسیسات فردو و دیگری پیگیری موضوع مطالعات ادعایی.
وی بهمن ماه سال گذشته نیز به عنوان رییس تیم مذاكره كننده آژانس برای حضور در دور اول گفت وگوها سفر سه روزه ای به تهران داشت.
سه هفته پس از آن نیز، (اول اسفنده ماه 1390)، ناكارتس برای حضور در دور دوم گفت و گوهای ایران و آژانس سفری دو روزه به تهران انجام داد.
پس از آن، چند دور مذاكرات ایران و آژانس در وین برگزار شد تا اینكه اول خرداد ماه امسال آمانو سفری یك روزه به تهران داشت و ناكارتس نیز در این سفر حضور یافت.
مذاكرات ایران و آژانس برای دستیابی به مدالیته جدید در وین و تهران ادامه داشت، ولی از نشست قبلی شورای حكام در آذرماه این مذاكرات وارد مرحله جدیدی شد.
مدیركل آژانس در نشست پیشین شورای حكام در وین تاكید كرد كه این نهاد در پی توافق با ایران در مورد یك مدالیته برای حل و فصل موضوعات باقی مانده است.
آمانو با اشاره به اینكه آژانس قویا مصمم به گفت وگو با ایران است، تصریح كرد: فرصت حل و فصل دیپلماتیك موضوع هسته ای ایران فراهم شده است. همه ما باید از این زمان برای حل و فصل دیپلماتیك مساله استفاده كنیم.
در پی این اظهار نظر آمانو، دور جدید مذاكرات ایران و آژانس 23 آذرماه در تهران برگزار شد كه طرفین آن را خوب و درحال پیشرفت ارزیابی كردند.
ناكارتس كه ریاست تیم هفت نفره آژانس در این دور از مذاكرات را برعهده داشت، هنگام بازگشت به وین نیز از پیشرفت در مذاكرات خبر داد.
وی كه با خرسندی در جمع خبرنگاران سخن می گفت، با این تاكید كه ˈانتظار داریم دیدگاه شكل یافته در مذاكرات را نهایی و بلافاصله اجرایی كنیمˈ، ابراز امیدواری كرد كه مذاكرات آتی ایران و آژانس به تدوین مدالیته ای برای حل و فصل موضوع منجر شود.
تهران نیز این دور مذاكرات ایران و آژانس را سازنده و در حال پیشرفت خواند.
بر اساس توافق طرفین، قرار شد بعدی مذاكرات 27 دی ماه در تهران برگزار شود كه آخر دی ماه انجام شد، ولی باز هم توافق نهایی كردن مدالیته جدید عملی نشد.
هرچند ناكارتس هنگام بازگشت به وین اعلام كرد، مذاكرات آژانس با ایران ادامه می یابد، ولی در عین حال گفت كه با توجه به برخی اختلاف نظرها در این دور گفت وگوها، نتوانستیم مدالیته جدید را نهایی كنیم.
دور جدید گفت و گوهای ایران و آژانس روز چهارشنبه 25 بهمن در تهران برگزار شد.
علی اصغر سلطانیه رییس هیات ایرانی مذاكره كننده با آژانس پس از برگزاری دور جدید مذاكرات گفت: مذاكرات تخصصی فشرده با تیم 8 نفره آژانس به سرپرستی معاون مدیر كل در امور پادمان پیرامون مدالیته و چارچوبی برای حل و فصل موضوعات مربوط به ادعاها درباره برنامه هسته ای ایران، در تهران برگزار شد. ضمن رفع برخی اختلافات و توافق بر مواردی از متن مدالیته مقرر شد پیرامون پیشنهادهای جدیدی كه در این جلسه ارائه گردید، طرفین بررسی و نظرات خود را در جلسه بعد ارائه نمایند.
ناكارتس نیز پس از هفتمین سفر خود به تهران هنگام ورود به فرودگاه وین در خصوص مذاكرات گفت: ما در تهران گفت وگوهایی درباره مدالیته داشتیم اما موفق نشدیم این سند را نهایی كنیم.
وی با تاكید بر اینكه ˈ تعهد آژانس مبنی بر تداوم گفت وگو با ایران تزلزل ناپذیر استˈ، تصریح كرد: ما اكنون سخت كار خواهیم كرد تا اختلافات باقی مانده را رفع كنیم اما برای تعیین مسیر آتی به زمان نیاز داریم.
یكی از اختلاف نظرهای اساسی ایران و آژانس بر سر ˈتحویل مدارك و اسناد درمورد ادعاهای مطرح شدهˈ است و ایران معتقد است كه اگر كسی ادعایی دارد باید مدارك آن را تحویل دهد.
از دید تهران هرگونه مدالیته باید گام به گام باشد یعنی پس از خاتمه یك موضوع، به موضوع دیگر پرداخته شود.
ایران همچنین عقیده دارد كه آژانس باید سقفی برای پرسش های خود قرار دهد و بپذیرد كه اگر به تمامی پرسش ها پاسخ داده شد، سوال جدیدی مطرح نشود.
مساله بعدی این است كه با توجه به اینكه همكاری در زمینه PMD(ابعاد احتمالی نظامی) نه طبق پادمان و نه حتی طبق پروتكل وظیفه ایران نیست، آژانس باید روشن كند كه در ازای همكاری تهران چه پاسخ معادلی به جمهوری اسلامی خواهد داد.
موضوع بعدی مربوط به پارچین است. ایران در این زمینه معتقد است كه چون موضوع تاسیسات نظامی پارچین فراتر از ان پی تی است تا زمانی كه مدالیته جدید نهایی و امضا نشود، بازرسی از این محل ممكن نیست.
نكته دیگر اینكه ایران به پیشنهاد مسكو نیز به صراحت اعلام كرده است تنها زمانی به موضوع مربوط به ابعاد احتمالی نظامی پاسخ خواهد داد كه كلیه تحریم های یكجانبه كشورهای غربی لغو شود.
در واقع تهران در پیشنهاد مسكو گفت وگو با آژانس را به مذاكرات با گروه 1+5 گره زده و اولی را منوط به دومی كرده است. بنابراین، در ازای همكاری ایران با آژانس، این گروه 1+5 است كه باید خود را آماده واگذاری امتیاز كند.
به هر حال ، مهمترین اختلاف این است كه آیا آژانس متعهد خواهد شد، پس از پایان شش موضوع مربوط به ادعای ابعاد احتمالی نظامی، موضوع را جمع كرده و از طرح مسائل جدید خودداری كند؟
اگر آژانس مایل به این كار نباشد در آن صورت پرسش این است كه ایران در ازای چه دستاوردی باید وارد همكاری با آژانس در قبال حساس ترین موضوعات نظامی شود؟
برخی تحلیلگران می گویند در واقع این موضوع از اراده آژانس خارج است و این گروه 1+5 است كه باید ضمانت های سیاسی لازم در این باره را فراهم كند.
دور جدید مذاكرات ایران و گروه 1+5 قرار است طی چند روز آینده در قزاقستان برگزار شود.
اروپام 1344
وين - جمهوري اسلامي ايران متعهد به ادامه گفت و گوها با آژانس بين المللي انرژي اتمي براي حل و فصل موضوعات باقي مانده است.