تیراندازی چهارم فروردین ماه به یك خودروی نظامی رژیم صهیونیستی در بلندی های جولان، بار دیگر حریم ناامن این رژیم در سرزمین های اشغالی را به مقام های دولت آن یادآوری كرد. البته همانگونه كه بیستم اسفندماه 'اور هیلر' گزارشگر كانال 10 تلویزیون رژیم صهیونیستی، گفته بود، 'حضور گروه های مسلح سوریه در بلندی‌های جولان در مرز میان سوریه و اسراییل كاملا محسوس است'.
شورای امنیت سازمان ملل متحد هشتم فروردین ماه با صدور بیانیه ای از تهدیدهای امنیتی در بلندی های جولان سوریه برای فعالیت نیروهای صلحبان این سازمان موسوم به 'آندوف' ابراز نگرانی كرد. رییس دوره ای این شورا گفت: شورای امنیت از حضور ارتش سوریه و اعضای گروه های مسلح در منطقه حائل در بلندی های جولان نگران است.
گرچه پیش از این چندین بار ناآرامی در این منطقه رخ داده و ماه گذشته نیز 21 صلحبان از سوی مخالفان سوری در منطقه جولان ربوده شده بودند، اما این بار در شرایطی شاهد تكرار آن هستیم كه هنوز رد پای 'باراك اوباما' رییس جمهوری آمریكا، در سرزمین های اشغالی پاك نشده است.
اوباما در نخستین سفر خود به تل آویو به عنوان رییس جمهوری آمریكا، از یك سو تداوم گفت و گوهای به اصطلاح صلح میان رژیم صهیونیستی و تشكیلات خودگردان فلسطین را دنبال می كرد و از سوی دیگر، نگران معادلات منطقه ای شكل گرفته در حاشیه ناآرامی های سوریه بود.
این امر را می توان از پادرمیانی او میان رژیم صهیونیستی و تركیه برای از سرگیری دوباره روابط سیاسی و وادار كردن 'بنیامین نتانیاهو' رییس دولت این رژیم، به عذرخواهی از استانبول دربافت.
روابط تل آویو و آنكارا پس از حمله خردادماه 1389 كماندوهای رژیم صهیونیستی به كشتی امداد رسان 'مرمره آبی' در آب های آزاد بین المللی همجوار با نوار غزه و كشته شدن 9 تبعه ترك در جریان آن رو به تیرگی نهاد.
البته پیش از آن نیز 'رجب طیب اردوغان' نخست وزیر تركیه، در مجامع بین المللی و منطقه ای انتقادهای تند و تیزی از 'شیمون پرز' رییس رژیم اشغالگر قدس، به دلیل تداوم محاصره نوار غزه مطرح كرده بود كه همین امر، نام او را مدت ها بر سر زبان ملت های مسلمان منطقه انداخت.
در آن زمان، تركیه خواستار عذرخواهی رسمی رژیم صهیونیستی، پرداخت غرامت به خانواده كشته شدگان و كاهش محاصره غزه شد و به دلیل بی اعتنایی تل آویو به این خواسته و حتی نادیده گرفتن نتایج تحقیقات برخی كمیته های تحقیقاتی بین المللی در این زمینه، استانبول، روابط سیاسی خود را با این رژیم قطع كرد.
گرچه روابط تجاری، نظامی و امنیتی میان تركیه و رژیم صهیونیستی همچنان ادامه داشت اما سردی روابط دیپلماتیك برای آمریكا گران تمام می شد.
از یك سو تركیه با نشان دادن چهره ای مخالف صهیونیسم میان ملت های مسلمان منطقه جایگاهی ویژه یافت كه از آن برای تقویت مناسبات تجاری- اقتصادی خود با كشورهای عرب بهره برد و از سوی دیگر، انتقاد یكی از همپیمانان كلیدی آمریكا و رژیم صهیونیستی از سیاست های پیاده شده در منطقه، هزینه های زیادی روی دست این دو می گذاشت.
ناآرامی های سوریه و تصمیم تركیه بر كنار گذاردن سیاست پیشین 'كاهش تنش به صفر با همسایگان'، بار دیگر سه دولت را در كنار هم قرار داد. تركیه كه تا پیش از این داعیه دار مخالفت با رژیم صهیونیستی بود، با اصرار بر دخالت در ناآرامی های سوریه، تضعیف محور مقاومت را در دستور كار قرار داد. همچنین خود را در كنار دیگر كشورهای عربی خواهان بركناری 'بشار اسد' رییس جمهوری سوریه، قرار داد تا درهای تازه ای را برای ورود به حوزه های عربی به روی ترك ها بگشاید.
با این همه، هنوز مانعی بر سر راه هماهنگی های رسمی میان واشنگتن با تل آویو و آنكارا وجود داشت كه به نظر می رسد پادرمیانی اخیر رییس جمهوری آمریكا میان این دو و عذرخواهی رسمی نتانیاهو از كشتار كشتی مرمره آبی، این مانع را از میان برداشته است به طوری كه هشتم فروردین ماه، تلویزیون دولتی تركیه از آمادگی یك هیات صهیونیستی برای سفر به این كشور به منظور بررسی غرامت خبر داد.
همچنین اوباما روی روابط صمیمی دولت تركیه و شخص اردوغان با گروه های مختلف فلسطینی به ویژه جنبش مقاومت اسلامی فلسطین (حماس)، حساب باز كرده تا شاید در زمانه ای كه گفت و گوهای به اصطلاح صلح به دلیل اصرار اشغالگران قدس بر توسعه شهرك سازی ها متوقف شده است، روزنی را باز بگذارد تا در صورت عقب نشینی احتمالی تل آویو از مواضع خود و از سرگیری مذاكرات از سوی 'محمود عباس' رییس تشكیلات خودگردان فلسطین، از شدت مخالفت گروه هایی مانند حماس بكاهد.
از دید اوباما، اینك كه التهاب های ناشی از انتخابات ریاست جمهوری آمریكا و نیز انتخابات مجلس رژیم صهیونیستی فروكش كرده است، می توان تركیه در شمال و رژیم صهیونیستی در جنوب سوریه را به عنوان دو بازوی فشار با یكدیگر همراه كرد، به ویژه آن كه تركیه طی روزهای اخیر به توافق هایی با حزب كارگران كردستان دست یافته است كه حتما تاثیراتی بر مناطق كردنشین عراق، تركیه و حتی شمال سوریه خواهد گذاشت.
از سوی دیگر، تاكید اتحادیه اروپا بر كمك رسانی به آوارگان سوری همانند اقدام اوباما درباره تخصیص 200 میلیون دلار كمك به افراد مقیم در اردوگاه های اردنی بوده است.
وزرای امورخارجه اتحادیه اروپا چهارم فروردین ماه در پایان نشست دو روزه خود درباره ارسال سلاح برای مخالفان سوری به توافق نرسیدند و در عوض بر وادار كردن دولت اسد به مذاكره و نیز ادامه حمایت های اقتصادی و سیاسی از مخالفان كه اخیرا برخی از آنان رییس دولت موقت خود را نیز برگزیده اند، تاكید كردند.
به نظر می رسد همانگونه كه اوباما نیز در سفر اخیر خود به منطقه بارها اعلام كرد، كشورهای غربی گرچه بركناری دولت سوریه از قدرت را می خواهند اما نگران رویدادهای پس از اسد نیز هستند. این نگرانی ها، به ویژه پس از تكرار اقدام های تروریستی گروه های تندرو و شبه نظامیان وابسته به القاعده و همچنین استفاده آنان از سلاح شیمیایی، شدت یافته است.
پس از كشته شدن 16 نفر در استان 'حلب' واقع در شمال سوریه به دنبال شلیك موشك هایی حامل كلاهك شیمیایی در بیست و نهم اسفندماه، دو روز بعد 'محمد سعید البوطی' از روحانیون برجسته اهل سنت و یكی از حامیان دولت اسد، به همراه ده ها نفر طی یك انفجار تروریستی در منطقه 'المزرعه' دمشق جان باختند.
موافقت سازمان ملل متحد با درخواست دمشق برای تشكیل كمیته حقیقت یاب درباره استفاده از سلاح شیمیایی و نیز اقدام كم سابقه شورای امنیت سازمان ملل متحد در صدور بیانیه ای مبنی بر محكوم كردن حادثه تروریستی دمشق، اوضاع را برای گروه های مخالف اسد (كه شكاف بین آنها بر سر انتخاب 'غسان هیتو' به عنوان رییس دولت موقت مخالفان در سوریه برای اداره امور مناطق تحت كنترل مخالفان، نمایان تر شده است)، مشكل تر می كند.
البته در این میان اقدام اختلاف برانگیز برخی سران اتحادیه عرب در واگذاری كرسی سوریه به مخالفان نیز با مخالفت بیش از 80 گروه معارض سوری روبرو شده است و نبود یك سیاست یكدست میان آنان را به رخ می كشد.
در چنین شرایطی است كه اوباما با پایان دادن به اختلاف های آنكارا و تل آویو، می كوشد این دو را به عنوان نایبان خود در منطقه برای حمایت تمام قد از مخالفان سوری، جلو بفرستد تا علاوه بر كنار كشیدن خود از دخالت مستقیم در رویارویی تازه خاورمیانه و اتخاذ سیاست جنگ نیابتی، برای رژیم صهیونیستی امنیت بیشتری تامین كند.
به این ترتیب، در صورت بروز هر گونه درگیری به ویژه در سرزمین های اشغال شده سوریه واقع در بلندی های جولان، همپیمانی مانند تركیه كه مجهز به سیستم های موشكی سازمان پیمان آتلانتیك شمالی (ناتو) است، به حمایت از رژیم صهیونیستی وارد میدان خواهد شد؛ امری كه در نهایت می تواند به دلیل تخریب وجهه تركیه در منطقه و تحمیل هزینه های سیاسی و اقتصادی به آنكارا، به نفع آمریكا تمام شود.
تحقیق**1961**9241
گروه تحقيق و تفسير خبر- افزايش تنش ها در مرز سوريه با سرزمين هاي اشغالي، آن هم اندكي پس از سفر رييس جمهوري آمريكا به منطقه، از آغاز فصل تازه اي از تحولات در اوضاع آتي سوريه خبر مي دهد.
