مشاوره و مشورت كردن در اسلام دارای جایگاه خاصی است، زیرا مشورت علاوه بر هدایت انسان، وی را از تنگناها نجات می دهد و در انجام امور، چراغ راهنما و هدایت او می شود. در قرآن كریم، نیز سوره ای به نام 'شورا' وجود دارد كه در آن مشورت را مورد بررسی و تاكید قرار داده است.
تاكید قرآن بر این موضوع نشانگر جایگاه والای نظام شورایی در قوانین اسلامی است؛ چرا كه در نظام شورایی، مردم با دخالت در سرنوشت خویش، حق نظارت بر مجموعه سیاست گذاری ها و تصمیم گیری ها را دارند و با پیشنهادها و نظرات خود در اجرای امور، مشاركت و نقش موثر خود را بر طبق آیه 'و امرهم شوری بینهم 'در مقاطع مختلف ایفا می كنند. بزرگان دین ما نیز در بیانات و توصیه های خود به این امر مهم بسیار اشاره دارند از جمله :
پیامبر(ص) در رابطه با افرادی كه نباید با آنها مشورت كرد می فرمایند : با ترسو مشورت مكن؛زیرا راه حل مشكل را بر تو تنگ میكند و با بخیل مشورت مكن ؛ زیرا تو را از هدف باز میدارد ، و با حریص مشورت مكن؛ زیرا آزمندی را در نظرت زینت میدهد.
امیر المومنین علی(ع) نیز با عبارت 'هیچ پشتیبانی اطمینان بخشتر از مشورت نیست.' به این مسئله به عنوان یك پشتوانه در امور نگاه می كنند و همچنین می فرمایند: با دشمن خردمندت مشورت كن، ولی از رأی دوست نادان خود بیمناك باش.
در همین رابطه نقل است از امام حسن(ع) كه هیچ قومی با یكدیگر مشورت نكردند مگر آن كه به راه پیشرفت خود رهنمون شدند و امام صادق(ع) كه به آداب مشورت اشاره می كنند و می فرمایند: در مشورت نخستین كس مباش كه نظر میدهد و از اظهار نظر ناخواسته بپرهیز.
در دیدگاه امام كاظم(ع) فردی كه به مشورت خوانده می شود وظیفه سنگینی نسبت به مردم بر عهده دارد ایشان می فرمایند :'كسی كه مشورت كند، اگر كارش را درست انجام دهد، مردم او را بستایند و اگر به خطا رود، معذورش دارند'.
در ایران اسلامی، با پیروزی شكوهمند انقلاب اسلامی معمار بزرگ انقلاب، امام خمینی(ره) به فاصله كمتر از یك ماه پس از انجام رفراندوم تعیین نظام جمهوری اسلامی، در نهم اردیبهشت 1358، در حكمی شورای انقلاب را موظف فرمودند كه بی درنگ آیین نامه اجرایی تشكیل شوراها را درجهت حاكمیت مردم بر سرنوشت خویش تهیه و تنظیم و به منظور اجرا در اختیار دولت قرار دهند.
در قانون اساسی، هنگامی كه در بیان اصول كلی حاكم بر نظام جمهوری اسلامی در اصل ششم شیوه اداره امور كشور را بر آراء عمومی مبتنی كرد و روش آن را انتخابات قرارداد، به موازات اشاره به انتخاب رییس جمهوری و نمایندگان مجلس شورای اسلامی، از انتخاب اعضای شوراهای اسلامی نیز به عنوان ابزاری برای تحقق حاكمیت مردم و تجلی اراده عمومی یاد كرده است.
شوراها اصول ششگانه ای دارد كه در فصل هفتم قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران به عنوان‌یكی از راهكارهای حكومت مردمی در قوانین اسلامی به آن اشاره شده و در اصل 100 این قانون آمده است كه :
'برای پیشبرد سریع برنامه های اجتماعی، اقتصادی، عمرانی، بهداشتی، فرهنگی، آموزشی و سایر امور رفاهی از طریق همكاری مردم با توجه به مقتضیات محلی اداره امور هر روستا، بخش، شهر، شهرستان یا استان با نظارت شورائی به نام شورای ده، بخش، شهر، شهرستان یا استان صورت می گیرد كه اعضای آن را مردم همان محل انتخاب می كنند. شرایط انتخاب كنندگان و انتخاب شوندگان و حدود وظایف و اختیارات و نحوه انتخاب ونظارت شوراهای مذكور و سلسله مراتب آنها را كه باید با رعایت اصول وحدت ملی و تمامیت ارضی و نظام جمهوری اسلامی و تابعیت حكومت مركزی باشد قانون معین می كند'.
بنابراین شوراهای اسلامی شهر وروستا، با یاری رساندن به مسوولان از جمله شهرداران و دهیاران، در اداره امور همراه آنان می شوند، دراین زمینه لازم است كه افراد متخصص و آگاه به مسائل روز برای این بخش انتخاب شوند.
نخستین انتخابات رسمی شوراها در چارچوب اجرای قانون اساسی در هفتم اسفند 1377 در راستای برنامه توسعه سیاسی و گسترش نهادهای مدنی و مشاركت عمومی برگزار شد و حدود 185 هزار نفر اعضای اصلی و علی البدل از سوی مردم برگزیده شدند و در نهایت در نهم اردیبهشت 1378 شوراهای شهر و روستا به طور رسمی دوره چهار ساله مسوولیت خود را برای تحقق آرمان های امام راحل با پیام رهبر معظم انقلاب، آغاز كردند.
آیت الله خامنه ای مقام معظم رهبری پیرامون تاسیس شوراها فرمودند:'خدای متعال را شكرگزاریم كه در انتخابات شوراها یك نهاد دیگر برای خدمت به مردم تأسیس شد و ملت ایران یك گام دیگر به تحقق كامل قانون اساسی مترقی جمهوری اسلامی نزدیك گشت... بر دولت و مسوولان محترم هم لازم است كه از این امكان گران بها برای جلب مشاركت مردم در اموری كه به شوراها محول شده است به سود كشور و ملت حداكثر استفاده را بكنند...'.
اطلاع**9131**1717
گروه اسناد و اطلاع رساني- در تقويم ايران اسلامي، نهم ارديبهشت ماه روز شوراها نامگذاري شده است، نهادي برگرفته از تعاليم اسلامي كه وحدت، انسجام و احترام گذاردن به راي ديگران را در جامعه اي مردم سالار به جهانيان نشان مي دهد.
