موتور مقابله با خشكسالي در شاليزارها مازندران روشن شد

به گزارش خبرنگار ایرنا، نشای 110 هزار هكتار از شالیزارهای حوزه آبریز ' هراز ' واقع در مناطق مركزی مازندران به دلیل كم آبی شدید در آستانه خشكسالی قرار گرفت و كشاورزان برنجكار را بر آن داشت تا از هم اكنون موتور پمپ چاه های كشاورزی را روشن كنند.

مقدمات كشت برنج در مازندران با خزانه گیری از اواخر اسفند آغاز می شود و با نشاء در ماه های فروردین و اردیبهشت در مناطق مختلف استان ادامه می یابد.

كشت برنج در مناطق غربی و مركزی مازندران كه بیشترین سطح شالیزارهای استان را دارد، زودتر از مناطق دیگر آغاز می شود و به دلیل آب و هوای سازگارتر با این محصول، زودتر هم به بار می نشیند.

دوره كاشت ، داشت و برداشت شالی در مازندران از زمان نشاء بسته به شرایط جوی 75 تا 90 روز است و شالیزارها نیز پس از مرحله نشاء تا به بار نشستن محصول به بیشترین میزان آب نیاز دارند.

اگر چه كم آبی برای برنجكاران مازندران در سال های اخیر به مشكلی عادی تبدیل شده است، اما رخ نمودن آن در حالی كه هنوز فصل نشا در بعضی مناطق به پایان نرسیده و در مناطق دیگر هم شالیزارها به بیشترین میزان آب نیاز دارند، تاحدودی هشدار آمیز و ناامید كننده است.

نشانه ها و مشاهدات عینی كشاورزان مازندرانی و آمار و ارقام سازمان آب منطقه ای از میزان بارش برف و باران در زمستان سال پیش حاكی از احتمال بروز خشكسالی در فصل زراعی جاری بود، ولی اغلب كشاورزان امیدوار بودند این مشكل اواخر ماه خرداد و بیشتر در فصل تابستان ایجاد شود.

با این وصف در حالی كه هم اكنون نیمه اول ماه اردیبهشت پشت سر گذاشته شده، مشاهدات خبرنگار ایرنا و اظهارات كشاورزان نشان می دهد كه دبی بعضی از رودخانه های استان در یك هفته اخیر به صفر رسیده است.

در بعضی از رودخانه های مركزی مازندران از جمله ' كاری پی ' ، ' وازررود ' ، ' سیترو ' و

' چولرود ' در چند روز گذشته آبی جریان نیافت و همین وضعیت سبب شده است تا كشاورزان از جدی بودن خشكسالی نگران شوند.

هم اكنون شالیزارهای آمل، بابل، قائمشهر، بابلسر، فریدونكنار و محمودآباد كه در حوزه 110 هزار هكتاری آبریز هراز قرار دارند، بشدت با كم آبی مواجهند و از هم اكنون شالیكاران از طریق پمپ از چاه ها، آب زیر زمینی را استحصال می كنند.

برنج عمده ترین محصول كشاورزی مازندران است و هر سال بیش از ‎ 240هزار هكتار از اراضی این استان زیر كشت این محصول قرار می گیرد، محصولی كه نیاز به آب فراوان و مستمر دارد.

' محمد هاشمی '، دهیار روستای ' كروكلا بالا ' از بخش ' لاله آباد ' شهرستان بابل با بیان اینكه برنجكاران منطقه از شدت كم آبی و قطع دبی آب رودخانه ها نگران هستند، به خبرنگار ایرنا گفت: به نظر می رسد تقسیم آب در بالا دست به صورت عادلانه و درست صورت نمی گیرد.

وی افزود: هر چند بر اساس اظهارات مسوولان شركت آب منطقه ای كم آبی وجود دارد، اما اگر تقسیم بندی آب در محل سدی كه بر روی رودخانه هراز بسته شده، بدرستی و عادلانه صورت گیرد، نباید از هم اكنون دچار كم آبی شدید و قطع جریان آب در رودخانه ها باشیم.

او ادامه داد: اینكه هفت روز جریان آب در یك رودخانه معروف مانند كاری پی قطع شود ، نشانه بی عدالتی در تقسیم و توزیع آب است.

دهیار روستای كروكلا بالا از روشن شدن موتور پمپ چاه های كشاورزی در روستاهای بخش لاله آباد خبر داد و بیان داشت: برداشت آب زیر زمینی هزینه تولید برنج را 25 تا 30 درصد افزایش می دهد.

وی از مسوولان شركت آب منطقه ای خواست تا در نحوه توزیع آب و نوبت بندی نظارت بیشتری كنند تا به یكباره دبی رودخانه های مختلف به صفر نرسد.

مدیر عامل آب منطقه ای مازندران هم در گفت و گو با خبرنگار ما با اشاره به كاهش میزان بارندگی استان در سال آبی جاری، گفت: بررسی و تحلیل داده های آماری از میزان بارندگی نشان می دهد كه میانگین بارندگی در مازندران از ماه مهر تاكنون در مقایسه با میانگین بارندگی 36 سال گذشته بسیار كمتر بوده است.

' رمضان طهماسبی' افزود: میزان بارندگی در استان از ماه مهر سال گذشته تا پایان فروردین امسال 450 میلی متر با حجم 11میلیارد و 700 میلیون متر مكعب برآورد شد كه این میزان در مقایسه با مدت مشابه سال پیش 39 درصد كاهش نشان می دهد.

مدیر آب منطقه ای مازندران همچنین با اشاره به كاهش 39 درصدی میزان آبدهی رودخانه های استان در سال آبی جاری نسبت به مدت مشابه سال پیش، گفت: تجزیه و تحلیل میزان بارندگی به روش داده كاوی (اس پی آی) و بر اساس داده های 76 ایستگاه تحقیقاتی این مدیریت و مقایسه آن با داده های 36 ساله استان صورت گرفته است.

وی افزود: امسال 43درصد مساحت مازندران در معرض خشكسالی قرار دارد.

مساحت استان مازندران 23هزار و 756 كیلومتر مربع است.

طهماسبی گفت: بر این اساس پیش بینی می شود خشكسالی مناطق مختلف استان از رامسر تا چالوس ، بابل تا آمل و بخشی از ساری و نكا را تهدید كند.

وی در عین حال میزان خسارت خشكسالی به فعالیت های كشاورزی را تا 10 درصد پیش بینی كرد و افزود: تاكنون بیشترین كاهش آبدهی رودخانه های مازندران مربوط به رودخانه چالوس بوده است.

مدیر آب منطقه ای مازندران به اهمیت تامین آب شالیزارها در شرایط خشكسالی تاكید كرد و گفت: در حال حاضر آبیاری اراضی شالیزاری در حوزه آبریز هراز با مشكل مواجه شد.

وی با بیان اینكه امسال آبدهی رودخانه هراز 45درصد نسبت به سال آبی گذشته كاهش دارد، افزود: نوبت بندی آب برای دشت هراز از دهم فروردین آغاز شده است.

او ادامه داد: همزمانی نشا و شخم و شیار 110 هزار هكتاری دشت هراز سبب شد تا تامین آب كشاورزی با مشكل جدی مواجه شود.

طهماسبی میزان آبدهی روزانه رودخانه هراز را 24میلیون متر مكعب برآورد كرد و گفت: این در حالی است كه هم اكنون نیاز روزانه آب كشاورزی دشت هراز 30 میلیون مترمكعب است.

وی افزود: بر اساس بررسی های كارشناسی شده برای نوبت بندی آب، 43ساعت از آب رودخانه هراز به دشت های آمل و محمودآباد و 30 ساعت به شهرستان بابل اختصاص می یابد.

او پیش بینی كرد: حدود چهار هزار و 500 هكتار از اراضی بابلسر و فریدونكنار ، سه هزار و 500 هكتار اراضی محمودآباد و دو هزار هكتار اراضی آمل دچار خشكسالی شود.

طهماسبی از شالیكاران خواست تا آستانه تحمل خود را بالا ببرند و در استفاده از آب سطحی و زیر زمینی همكاری كنند.

وی حجم ذخیره 750 قطعه آببندان های مازندران را 379میلیون متر مكعب برآورد كرد و گفت: بررسی و ارزیابی ها نیز نشان می دهد ذخیره آب آببندان ها خوب است.

بر اساس آمارهای رسمی، توان بالقوه آب مازندران در حد شش میلیارد و ‎ 600میلیون مترمكعب است كه از این مقدار چهار میلیارد و ‎ 900میلیون مترمكعب آب های سطحی و بقیه آب های زیرزمینی است.

به طور میانگین سالانه حدود یك میلیارد و ‎ 550میلیون مترمكعب آب در بخش آب های سطحی و یك میلیارد و ‎ 350میلیون مترمكعب در بخش آب زیرزمینی بهره برداری می شود و بقیه آب سطحی طی سال به دریا می ریزد كه البته ورود بخشی ازاین آب به دریا همسو با مقولات زیست محیطی و ضروری است.

مازندران دارای ‎460هزار هكتار اراضی باغی و زراعی است كه از این میزان ‎240هزار هكتار شالیزاری است.ك/4

گزارش از: سیدرضا هاشمی كروكلایی

2585 /1654