این روزها با افزایش دمای هوا امكان دچار شدن به گرمازدگی بیش از پیش افراد را به ویژه كودكان، شاغلان در محیط باز و ورزشكاران را تهدید می كند.
هرچند بسیاری از افراد گرمازدگی را یك وضعیت موقتی می دانند اما افزایش درجه حرارت محیط یا بدن موجب اختلالات گسترده ای در بدن می شود كه از یك ضعف و بیحالی، سردرد و تهوع گرفته تا تشنج و حتی نارسایی كلیه و مرگ متفاوت است.
به هم خوردن تعادل در مكانیسم های تنظیمی گرمای بدن و تولید گرما در بدن به علت افزایش شدید حرارت محیط و ناتوانی در دفع حرارت ایجاد شده موجب گرمازدگی می شود.
گرمازدگی یكی از اورژانس های پزشكی بوده و در 20 درصد موارد جوانان و 80 درصد افراد مسن می تواند منجر به مرگ شود پس حتما باید سریع درمان شود.
فرد گرمازده اغلب خسته و گیج می شود و ممكن است دچار برخی علایم شاخص در گرما زدگی از جمله اختلال در هوشیاری و دمای بالای بدن كه گاه تا ۴۱ درجه می رسد ، می شود.
گرمازدگی در شرایط حاد دارای علامت های عدم تعرق ، سردرد ، گرفتگی عضلات، پوست خشك و داغ ، تهوع یا استفراغ ، ، تشنج ، اختلالات ریتم قلب كه میتواند منجر به سنكوپ شود ، اختلال در تكلم و گاه هذیان ، رنگ پریدگی و افت فشار خون ، نبض ضعیف و كاهش حجم ادرار می شود.
آسیب های ناشی از گرمازدگی به تناسب شدت آن به سه گروه گرمازدگی خفیف، گرمازدگی متوسط و گرمازدگی شدید، تقسیم می شوند.
گرمازدگی خفیف ، هنگامی رخ می دهد كه فرد به مدت طولانی در معرض حرارتی نسبتا بالا قرار گیرد و علایم آن اغلب به صورت گرفتگی عضلانی، خستگی مفرط و گاهی سرگیجه و غش است.
در اینگونه مواقع باید كمك های اولیه برای فرد انجام شود و ابتدا او را را به محل خنكی منتقل كرد.
سپس باید فرد دچار گرمازدگی خفیف، محلول آب و نمك و شكر (یك قاشق چایخوری نمك با هشت قاشق چایخوری شكر در یك لیتر آب) بدهید.
دراینگونه مواقع نباید عضلات گرفته گرمازده را ماساژ داد. باید حوله مرطوب روی پیشانی و عضلات فرد گرمازده قرار داد.
باید توجه داشت كه اگر علایم گرمازدگی بهبود نیافت یا وخیم تر شد ، باید فرد گرمازده را به مركز درمانی منتقل كرد.
گرمازدگی متوسط به دلیل قرار گرفتن فرد در معرض گرمای زیاد و فعالیت بدنی شدید در محیط رخ می دهد بطورمثال كشاورزان بیشتر به این نوع گرمازدگی مبتلا می شوند كه علایم آن نیز به صورت سرگیجه ، تنفس سریع و سطحی، نبض كند ضعیف، ضعف و تعریق بدن است.
باید فرد دچار گرمازدگی متوسط را به مكانی خنك مانند زیرسایه بان یا اتاق برده ، لباس های او را از بدن خارج كرد و بیمار را وادار به دراز كشیدن كرد.
سپس باید به وسیله پارچه مرطوب و باد زدن یا هر وسیله دیگر مصدوم را خنك كرد در اینگونه مواقع استفاده از یك ملحفه نازك مرطوب بهتر است.
پس از انجام اقدامات اولیه برای فرد دچار گرمازدگی متوسط ، اگر بهبود نیافت باید سریعا او را به مركز درمانی منتقل كرد.
گرمازدگی شدید بسیار خطرناك است و اغلب در روزهای گرم و مرطوب اتفاق می افتد و علایم آن تب، پوست گرم و خشك ، تنفس سطحی و نبض ضعیف، عدم هوشیاری و حتی اغما و تشنج است.
دراینگونه مواقع باید تمام لباس های مصدوم را درآورده و او را در حوله یا پارچه مرطوب قرار داد و حتی می توان مصدوم را داخل وان یا لگن آب سرد قرار داد.
در مواقع حاد گرمازدگی شدید با تجویز و نظارت پزشك می توان از قرار دادن كیسه های یخ در كشاله ران زیر بغل زانو مچ دست و پا نیز استفاده كرد. اگر مریض دچار شوك است باید شوك را درمان كرد.
استحمام با آب سرد ممكن است سبب شوك و مرگ بیمارشود ، بنابراین بهتر است با آبی كه دو تا سه درجه خنك تر از دمای بدن بیمار باشد بیمار را خنك كرد تا دمای بدن او به ۳۹ درجه سانتیگراد برسد.
در گرمازدگی شدید باید به بیمار مایعات خنك خورانده شود تا دمای بدن او به حدود دمای طبیعی برسد . توجه داشته باشید تا پائین آمدن دمای بدن ، مرطوب كردن ملحفه و بدن را باید ادامه داده و پس از انجام كمك های اولیه حتما باید فرد مصدوم را به مركز فوریت های پزشكی رساند.
اجتمام(5)**9185 ** 1569
تهران - سرگيجه ، سردرد، تعريق بيش از حد، خستگي و ضعف و رنگ پريدگي از علايم گرمازدگي است كه بي توجهي به آنها مي تواند عوارضي مانند غش، از دست دادن هشياري و شوك داشته باشد.
