بیماری تب مالت یا 'بروسلوز' یكی از بیماری های عفونی قابل انتقال بین انسان و حیوان از طریق عامل باكتریایی است كه دامداران ، روستاییان و مصرف كنندگان شهری مواد لبنی خام و غیراستاندارد را تهدید می كند.
این بیماری یك بیماری با سابقه و بومی در كشور به شمار می رود كه طبق آمار موجود هر ساله بطور متوسط 16 هزار نفر را در كشور درگیر می كند و در مناطق مختلف كشور وجود دارد.
البته این بیماری بیشتر در مناطق غربی كشور شامل استان های آذربایجان شرقی، آذربایجان غربی، اردبیل، همدان، كردستان، كرمانشاه، لرستان، قزوین و استان مركزی مشاهده می شود.
هفته مبارزه با بیماری های منتقله از حیوان به انسان -15 تا 22 تیرماه- فرصت مناسبی است تا درباره بیماری های منتقله از حیوان به انسان به ویژه تب مالت اطلاع رسانی شود.
**راه های انتقال تب مالت
راه های انتقال تب مالت ، متعدد بوده و حتی هنگامی كه دام ها به صورت پنهان بیماری دارند نیز امكان انتقال وجود دارد.
كارشناس مسوول مركز مدیریت بیماری های واگیر وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشكی درباره راه های انتقال تب مالت به خبرنگار اجتماعی ایرنا می گوید: تب مالت از دو طریق مستقیم یعنی تماس با دام های آلوده و غیرمستقیم یعنی مصرف مواد لبنی خام و غیراستاندارد از حیوان به انسان منتقل می شود.
دكتر 'محمد زینلی' می افزاید: میزبان اصلی عامل تب مالت، گوسفند و بز است هرچند باكتری بروسلا می تواند گاو را نیز آلوده كند.
وی خاطرنشان می كند: هرگونه تماس با دام آلوده به ویژه تماس با ترشحات و جنین دام آلوده به سرعت بیماری را به انسان منتقل می كند؛ تب مالت در دام ها موجب سقط جنین می شود و دامداران در تماس با آن به تب مالت مبتلا می شوند.
كارشناس مسوول مركز مدیریت بیماری های واگیر وزارت بهداشت، می گوید: عامل بیماری تب مالت از حیوان آلوده از طریق مخاط چشم، دهان، بینی و خراش های جلدی دست و پا و صورت می تواند وارد بدن انسان شود و دامداران روستایی اغلب از این طریق به تب مالت مبتلا می شوند.
زینلی می افزاید: مصرف محصولات دامی آلوده به ویژه شیر از راه های غیرمستقیم انتقال تب مالت از حیوان به انسان به شمار می رود.
وی به مردم توصیه كرد از مصرف شیرخام یا پنیر و سرشیرهای تهیه شده از شیرخام جدا خودداری كنند.
كارشناس مسوول مركز مدیریت بیماری های واگیر وزارت بهداشت، خاطرنشان می كند: متاسفانه برخی افراد در مناطق روستایی اعتقاد دارند كه شیر نخست دام پس از زایش موسوم به 'آغوز' دارای خواص خوبی است و آن را بدون جوشاندن می خورند كه این امر می تواند موجب ابتلای آنان به تب مالت شود.
زینلی یادآور شد: یكی دیگر از راه های انتقال تب مالت به ویژه در مناطق روستایی ، آلودگی مواد دفعی دام آلوده است كه باكتری بروسلای موجود در كودهای دامی در شرایط مرطوب و مساعد رشد كرده و می تواند از طریق استنشاق و تنفس ، انسان ها را مبتلا سازد.
**راه های پیشگیری از تب مالت
كارشناس مسوول مركز مدیریت بیماری های واگیر وزارت بهداشت، می گوید: با توجه به راه های انتقال، راه های پیشگیری از ابتلا به این بیماری وجود دارد.
زینلی می افزاید: یكی از بارزترین راه های پیشگیری ابتلا به تب مالت ، پرهیز از مصرف مواد لبنی خام است چراكه مواردی ازانتقال تب مالت از مصرف مواد لبنی حتی در مناطق شهری به ویژه حاشیه شهرها داشته ایم.
وی به كشاورزان، دامداران و دست اندركاران تهیه مواد لبنی از جمله زنان روستایی خانه دار توصیه كرد هنگام تهیه محصولات دامی، شیر دوشی و تماس با دام موارد بهداشتی شامل جوشاندن و استفاده دامداران از ماسك، دستكش و چكمه را رعایت كنند.
**علایم تب مالت
كارشناس مسوول مركز مدیریت بیماری های واگیر وزارت بهداشت با یادآوری اینكه به دلیل متفاوت بودن علایم تب مالت از آن به عنوان بیماری هزارچهره یاد می كنند، می گوید: دوره كمون (دوره پنهان بیماری) تب مالت از سه هفته تا شش ماه می تواند متغیر باشد. حتی می تواند دوره كمون سال ها طول بكشد.
زینلی می افزاید: تب مالت معمولا علایمی شبیه سرماخوردگی داشته و با درد به ویژه درد كمر و پا و تب نوبه ای همراه عرق شبانه همراه است و افراد با دیدن این علایم باید فورا به پزشك مراجعه كنند.
وی تاكید می كند: افراد در صورت ابتلا به تب مالت باید سریعا تحت درمان قرار گیرند.
**درمان تب مالت
تشخیص قطعی تب مالت با آزمایش خون انجام می‌گیرد و با درمان كامل ، معمولا طی سه تا چهار هفته بهبودی دیده می‌شود.
اطرافیان و اعضای خانواده شخص بیمار كه ممكن است از همان غذای آلوده مصرف كرده باشند باید معاینه شده و آزمایش بدهند.
نكته مهم در این مورد آن است كه یكی دو هفته پس از شروع درمان تب، بیمار قطع می‌شود و حال عمومی بیمار بهبود می‌یابد اما این موارد نباید حاكی از بهبودی كامل بیمار تلقی و مصرف دارو قطع شود.چرا كه برای درمان كامل حداقل دوماه و در برخی شرایط بیمار باید تا چند ماه تحت درمان باشد.
بیمار در مراجعات مجدد به پزشك براساس علایم بالینی و آزمایش های لازم، پزشك داروی بیمار را قطع می‌كند چرا كه ممكن است در اثر سهل‌انگاری ومصرف نكردن دارو این بیماران به عوارض متعددی مانند عوارض خونی مبتلا شوند كه در اینگونه موارد طول دوره درمان افزایش خواهد یافت.
موارد مرگ و میر تب مالت بسیار كم است بطوریكه بنا به اعلام وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشكی سال گذشته كه 16 هزار نفر به این بیماری مبتلا شند ، هیچ مورد مرگی وجود نداشت.
موارد مرگ فقط در صورت تشخیص های بسیار دیرهنگام به دلیل علایم متعدد تب مالت و درمان نكردن به موقع رخ می دهد با این وجود درمان تب مالت از اهمیت بسزایی برخوردار است چراكه تاخیر در درمان می تواند عوارض گوناگونی را متوجه افراد كند.
**وضعیت اپیدمیولوژیك تب مالت
بیماری در دو جنس مرد و زن به طور یكسان و اغلب گروه سنی فعال 20 تا 30 سال مشاهده می شود اما علایم آن بیشتر در افراد بیش از 50 سال ظهور پیدا می كند و 75 درصد موارد ابتلا به تب مالت در مناطق روستایی كشور گزارش می شود.
كشاورزان، دامداران و زنان روستایی كه اقدام به تهیه فرآورده های لبنی می كنند بیش از سایر افراد جامعه در معرض خطر ابتلا به تب مالت قرار دارند و بیشترین موارد شیوع تب مالت در بهار گزارش می شود.
اجتمام(5)**9185 ** 1569
تهران - گاهي كمر درد است، گاهي درد پا يا حتي درگيري مغز استخوان و طحال ، هر نشانه اي مي تواند داشته باشد تا آنجا كه پزشكان را در تشخيص بيماري با مشكل مواجه كند از اين رو به تب مالت ، بيماري هزار چهره لقب داده اند.
