سلسله پهلوی در ایران بیش از 50 سال حكومت كرد. با روی كار آمدن رضاخان و پسرش؛ آنها با هدف وارد ساختن مظاهر مادی و فرهنگی غرب، با انواع آیین و سنت های دینی و مذهبی ملت ایران به مقابله برخاستند.
رضاخان كه در ابتدای حكومت، برای فریب افكار عمومی، چهره ای مذهبی از خود به نمایش گذارده بود، كم كم ماهیت واقعی خود را با حمایت از اندیشه های ضد دینی و سكولار غرب عیان ساخت و با تقلید كوركورانه از كشورهای غربی، مجری سیاست ها و اندیشه های مادی گرایانه آنان در ایران شد.
یكی از اقدامات رضاخان برای سكولار ساختن جامعه ایران قانون كشف حجاب اجباری بود كه آن را به اجرا گذاشت، روحانیون و به تبع آنها مردم از همان ابتدا، اعتراض و مخالفت شدید خود را با این امر ابراز داشتند و در نقاط مختلف كشور از جمله شهر مقدس مشهد اجتماعات اعتراضی بزرگی برپا كردند.
رهنمودهای مراجع، علما، پافشاری و لجاجت رژیم رضاخانی در كشف حجاب موجب شد در شب نوزدهم تیر 1314 هجری خورشیدی جمعیت انبوهی به نشانه اعتراض، در مسجد گوهرشاد مشهد و در كنار حرم امام رضا(ع) تحصن كنند.
در این اجتماع شیخ محمدتقی گنابادی معروف به شیخ بهلول واعظ، با قاطعیت و صراحت، خطر ورود فرهنگ غرب را به كشور بیان و مردم را به قیام و ایستادگی در برابر مظالم شاه دعوت كرد.
گزارش تحصن مردم در حرم امام رضا(ع) به رضاخان رسید، وی مأموران نظامی مشهد را مكلف كرد كه مردم را پراكنده كنند و آنان را تهدید كرد كه در صورت عدم اجرای دستور، بشدت مجازات خواهند شد.
متحصنین بارگاه ملكوتی امام هشتم(ع)، در بیست و یكم تیر در حالی كه شعارهایی علیه سلطنت و سیاست های ضد اسلامی رضاخان سر می دادند، مسجد گوهرشاد را یكپارچه نماد مقاومت كرده بودند. این امر وحشت مقامات دولتی را برانگیخت و پس از هماهنگی های لازم میان سران شهربانی و آگاهی، مقرر شد تا پس از نیمه شب، تهاجم خود را آغاز نمایند. قزاقان نیز از قبل، در نقاط حساس شهر و اطراف مسجد گوهرشاد مستقر شدند و مسلسلهای سنگین را بر بامهای مشرف به مسجد كار گذاشتند.
سرانجام عمال حكومتی به سوی مردم یورش بردند و با محاصره تحصن‌كنندگان به سمت آنها آتش گشودند، در نتیجه این سركوب عده زیادی از مردم بی دفاع در این روز به شهادت رسیدند و همچنین عوامل رضاخان پس از این كشتار، همه علمای مبارز مشهد را دستگیر و تبعید كردند.
شمار شهدای این فاجعه بر اساس آمار رسمی حكومت و آمار غیر رسمی كه از سوی مردم عنوان می شد بین دو تا پنج هزار نفر اعلام شد و حدود یك هزار و 500 نفر نیز دستگیر و زندانی شدند. پس از این رویداد تلخ شهر مشهد در سوگ و اندوهی عمیق فرو رفت.
هتك حرمت به صحن مطهر امام هشتم(ع) به عنوان یكی از نقاط سیاه در پرونده خاندان پهلوی ثبت شد اما در مقابل، این اعتراض به عنوان یكی از افتخارآمیزترین قیام های ملت ایران در برابر استبداد و جور شاهان در تاریخ این مرزوبوم برای همیشه ماندگار شد.
قیامی كه در آن ملتی با دست های خالی اما ایمانی راسخ، شجاعانه به استقبال شهادت رفتند تا با تهاجم فرهنگی غرب مقابله كنند و با دفاع از حریم حجاب و عفاف، ارزشهای اصیل اسلامی را از گزند استعمار و مزدوران آن، حفظ نمایند.
**عكس الصاقی به گزارش نمای بیرونی مسجد گوهرشاد در آن دوران است.
اطلاع**2059**9131
گروه اسناد و اطلاع رساني - بيست و يكم تيرماه يادآور يكي ديگر از رويدادهاي پر افتخار در دفتر مبارزات مردم ايران و برگي سياه در تاريخ حكومت پهلوي است. هتك حرمت به بارگاه ملكوتي امام هشتم (ع) و قتل عام متحصنين معترض به پديده كشف حجاب در مسجد گوهرشاد، از تلخ ترين صحنه ها و اقدامات سرگوبگرانه حكومت خودباخته پهلوي است كه هرگز از يادها نمي رود.
