بقیع، قبرستانی است مورد احترام همه فرقه‌های اسلامی و اكنون در چند قدمی حرم پیامبر (ص) قرار دارد؛ رسول خدا برخی از شهدای احد و نیز فرزندش 'ابراهیم' را در آنجا دفن كرد و به این ترتیب بر قداست آن افزود.
بعدها عثمان بن‌عفان در قبرستان یهودی‌های مدینه به اسم 'حس كوكب' دفن شد، اما معاویه بقیع را به قدری گسترده ساخت كه قبر عثمان در بقیع قرار گیرد.
بقیع هم‌اینك مدفن چهار امام شیعه، امام حسن مجتبی (ع)، امام سجاد (ع)، امام باقر(ع) و امام صادق (ع) است؛ همچنین قبر بیشتر زنان پیامبر (ص) و نیز عباس عموی پیامبر(ص) و فاطمه بنت اسد، مادر امام علی (ع) و برخی دیگر از بزرگان در این مكان شریف قرار دارد.
* نگاهی به پیشینه تاریخی فرقه وهابیت
پیشوای نهضت وهابیت 'محمد بن‌عبدالوهاب نجدی' نام دارد و باید گفت نام وهابیت را مخالفان به آنها داده‌اند، در حالی كه پیروان این فرقه، خود را 'الموحدون' و مذهب خود را 'محمدیه' نامیده‌اند، این گروه خود را فرقه‌ای سنی و پیرو مذهب 'احمد بن‌حنبل' می‌دانند.
برخی عقاید این فرقه:
- هر چیزی كه بجز خدای تعالی مورد عبادت قرارگیرد، خطاست و هركس این چیزها را عبادت‌كند، سزاوار مرگ است.
- جماعت زیادی از مسلمانان موحد نیستند، زیرا می‌كوشند تا عنایت خدا را با زیارت قبور اولیا به‌دست آورند، بنابراین مشركند.
- ذكر نام پیامبر، ولی، یا فرشته‌ای در نماز شرك است.
- اگر غیر از خدا از كسی شفاعت جویند، كفر است.
- هر كسی برای رواشدن حاجات خود از غیر خدا یاری بخواهد، كافر است.
- علمی كه مبتنی بر قرآن مجید، سنت پیامبر و استنباط های ضروری عقل نباشد، كفر است.
- انكار قدر (قدرت داشتن انسان بر انجام كارها) در همه افعال به معنی الحاد و بدعت است.
- تفسیر قرآن بر پایه تاویل، كفر است.
وهابیون همچنین ساختن گنبد و ضریح و بقعه بر روی قبور را حرام و تخریب آن را واجب می‌دانند كه در این مساله پیرو پیشوای خود، 'ابن تیمیه' و شاگرد او 'ابن‌جوزیه' هستند؛ از این رو آنان طی چند قرن اخیر، تا آنجایی كه توانسته‌اند زیارتگاه‌ها را ویران كردند و حتی قبور ائمه بقیع و قبر امام حسین (ع) را نیز استثنا نكرده‌اند.
آنان ساختن آرامگاه بر روی قبور را نوعی شرك و كفر می‌پندارند، هر چند كه وهابیون برای اثبات این باور خود راهی جز استفاده از تهدید و خشونت ندارند، اما باید دانست آنها همواره برای تخریب مرقد ائمه اطهار از عراق و شام تا جنوب دریای سرخ و غرب و شرق جهان اسلام تلاش كرده‌اند.
كینه وهابیت برای تمامی مسلمانان بویژه شیعیان نامی آشناست؛ چرا كه وهابیون سعودی همواره برای انهدام و تخریب قبور ائمه و اهل بیت پیامبر (ص) تلاش كرده‌اند و در این میان آثار دینی بی‌شمار شهرهای مكه و مدینه، اماكن زیارتی این شهرها بیش از دیگر اماكن در معرض اعمال نابخردانه سردمداران وهابی قرار گرفته است و آنان در واقع با تخریب بقیع، احساسات مسلمانان را جریحه‌دار و برای جداكردن مسلمانان از میراث درخشان اسلامی خود تلاش كرده‌اند.
می‌توان گفت تخریب بقیع و قبور مطهر ذریه رسول خدا (ص)، اهل بیت پیامبر(ص) و بهترین صحابه و خاندان ایشان از جنایت‌های نابخشودنی سعودی‌های وهابی در طول تاریخ است كه تاكنون دوبار قلب شیعیان و عاشقان ائمه اطهار را جریحه‌دار و احساسات آنان را برانگیخته است.
* نخستین تخریب قبور ائمه بقیع
نخستین تخریب قبور مطهر ائمه بقیع به دست وهابیون سعودی در سال 1220 هجری یعنی زمان سقوط دولت اول سعودی‌‌ها توسط حكومت عثمانی روی داد، پس از این واقعه تاریخی - اسلامی با سرمایه‌گذاری مسلمانان شیعه و به كاربردن امكانات ویژه‌ای، مرقدهای تخریب شده به زیباترین شكل بازسازی شد و با ساخت گنبد و مسجد، بقیع به یكی از زیباترین مرقدهای زیارتی و در واقع مكان زیارتی ـ سیاحتی مسلمانان تبدیل شد.
یكی از گردشگران انگلیسی پس از بازسازی بقیع، ضمن توصیف اماكن زیارتی مدینه منوره در این‌باره می‌گوید: مدینه در سال 1387 تا 1388 و قبل از انهدام مجدد توسط وهابیون سعودی، شبیه استانبول و شهرهای بسیار زیبای سیاحتی جهان بازسازی شده بود.
* دومین تخریب بقیع
دومین و در واقع دردناكترین حادثه تاریخی - اسلامی معاصر به هشتم شوال سال 1344 و پس از روی‌كار آمدن سومین حكومت وهابی عربستان مربوط می‌شود؛ سالی كه وهابیون به فتوای سران خود مبنی بر اهانت و تحقیر مقدسات شیعه، مرقدهای مطهر ائمه و اهل بیت پیامبر (ص) را مورد دومین هجوم وحشیانه خود قرار دادند و بقیع را به مقبره‌‌ای ویران شده و در واقع مهجور و ناشناخته تبدیل كردند.
بر اساس منابع و شواهد تاریخی، وهابیون سعودی تنها به تخریب قبور بقیع اكتفا نكردند، بلكه بارها به تخریب مرقد بیامبر (ص) نیز اقدام كردند كه با واكنش گسترده مسلمان جهان مواجه شده و از این توطئه ضد اسلامی دست برداشتند.
در این ماجرا تنها حرم پیامبر اكرم (ص) محفوظ ماند و وهابیون در ادامه هتاكیهای خود تصمیم داشتند قبر مطهر رسول خدا (ص) را نیز تخریب كنند اما از بازتاب این كار در جهان اسلام و برانگیخته شدن احساسات مسلمانان بر ضد خویش ترسیدند و به طور موقت از این عمل منصرف شدند. غارت اموال و طلا و جواهرات خزانه عظیم حرم رسول خدا و ائمه بقیع (علیهمالسلام) یكی دیگر از اعمال شنیع این گروهك بوده است.
بعضی از نویسندگان وهابی این مصونیت را اینگونه توجیه میكنند: 'كه ما این گنبد را به عنوان یكی از گنبدهای مسجد میشناسیم نه به عنوان گنبد و بارگاه حرم پیامبر والا ...'
یكی از جهانگردان غربی به نام میستركه به فاصله كوتاهی از ویرانی این حرم بقیع را دیده، ویرانی و خرابی آنجا را اینگونه ترسیم میكند: 'چون وارد بقیع شدم، آنجا را همانند شهری دیدم كه زلزله شدیدی در آن به وقوع پیوسته و به ویرانهای تبدیل شده است، زیرا در جای جای بقیع به جز قطعات سنگ و كلوخ به هم ریخته و تیرهای چوب كهنه چیز دیگری نمیتوان دید. ولی این ویرانیها و خرابیها در اثر وقوع زلزله و یا حادثه طبیعی بلكه با عزم و اراده انسانها به وجود آمده بود و همه آن گنبد و بارگاه های زیبا و سفیدرنگ كه نشانگر قبور فرزندان و یاران پیامبر اسلام بود، با خاك یكسان شده است.'
* قبرستان بقیع قبل از تخریب
قبرستان بقیع قبل از تخریب شامل مقبره چهار تن از ائمه اطهار و قبر گمشده بانوی دو عالم حضرت فاطمه زهرا (س) است، هر چند كه در روایت آمده است كه امیرالمومنین حضرت علی (ع) پس از شهادت دخت پیامبر (ص) پیكر پاك و مطهر ایشان را برای دفن به اماكن متعددی همچون بقیع، مسجد پیامبر (ص) و خانه خود حمل كردند.
البته روایت است كه قبر بانوی دو عالم مخفی مانده است و مخفی‌ماندن قبر آن بزرگوار تا روز قیامت، بیانگر سند مظلومیت ایشان در طول تاریخ است.
* فضیلت بقیع
در فضیلت بقیع احادیث و روایات متعددی از پیامبر اكرم (ص) نقل شده است از جمله این كه در حدیثی فرمودند: 'از بقیع هفتاد هزار نفر كه صورتشان مانند ماه شب چهارده است محشور خواهند شد و بدون حساب وارد بهشت میشوند.'
و در حدیث دیگر آمده است كه رسول خدا (ص) در بقیع حضور یافتند و اهل قبور را بدین گونه خطاب میكردند: 'درود بر شما، خداوند ما و شما را بیامرزد شما پیشاهنگان ما بودید و ما هم در پی شما خواهیم آمد.'
حرم ائمه بقیع در كتب تاریخ به عنوان مشهد و حرم اهل بیت (علیهمالسلام) معروف شده است و در این حرم مطهر قبر چهار تن از ائمه هدی؛ امام مجتبی، امام سجاد، امام باقر و امام صادق (علیهمالسلام) در كنار هم و به فاصله دو تا سه متری این قبرها، قبر عباس عموی گرامی رسول خدا (ص) قرار گرفته و در كنار آن نیز قبر دیگری است كه متعلق به فاطمه بنت اسد است. قبل از ویرانی ساختمان این حرم مطهر همه قبور ششگانه در زیر گنبد و دارای ضریح زیبایی بودند. همچنین مدفن تعدادی از همسران، فرزندان، اقوام و عشیره پیامبر اكرم و جمع كثیری از صحابه و یاران آن حضرت و تعداد بی شماری از شهدا و علما در این قبرستان قرار دارند.
* تلاش برای مرمت قبور بقیع
بسیاری از علما، فقها، شیعیان و حتی رهبران سیاسی، همواره برای مرمت و بازسازی بقیع تلاش كرده‌اند كه در این میان آیت الله حسن شیرازی (ره) بیش از سایر علما در این راه گام برداشته است و دیدارها و گفت‌و‌گوهای متعددی با مقامات عربستانی و ارایه سندها و مدارك مبنی بر ساخت و بازسازی قبور ائمه بقیع از جمله اقدامات این عالم بزرگ شیعی بوده است، اما همواره موانع هدایت شده از سوی وهابیون سعودی این تلاش را عملی نكرده است.
آیت الله شیرازی در كتاب خود با نام 'تلاش برای بازسازی بقیع' آورده‌است: در زیارت‌های متعدد خود از قبرستان بقیع و به جا آوردن مناسك حج در عربستان، ضمن دیدار با مقامات و علمای سعودی و فشار بر آنان برای ساخت قبور بقیع، تنها با وعده‌های آنان مواجه شده و برخی گروه‌های عراقی با دادن پاداش و رشوه از عملی كردن این وعده‌ها جلوگیری كردند.
فراهنگ (2)**1883 ** 1418
تهران - بقيع، نام سرزميني است در مدينه كه به دستور رسول خدا (ص) به قبرستاني براي مسلمانان تبديل شد و نخستين كسي كه در آنجا به توصيه پيامبر اكرم (ص) دفن شد، 'عثمان بن مظعون'، از دوستان نزديك آن حضرت و حضرت علي (ع) بود.
