لاله واژگون از گياهان علفي پيازدار و چندساله است كه تاكنون 15 گونه آن در ايران شناسايي شده است. گونه زرد كمرنگ متمايل به ليمويي اين گلها موسوم به لاله گرگاني بين 50 تا 80 سانتيمتر ارتفاع دارد.
پياز اين گياه به علت وجود موادي موسوم به آلكالوئيدهاي ايمپريسين و فرتيسين ، مسكن درد است.
تاكنون 60 گونه از اين گياه در دنيا شناخته شده است. پياز آن به صورت يك غده متورم، گوشتدار بوده و داراي مقدار زيادي نشاسته و چندين عامل دارويي است و اگر تازه باشد سمي است و قابل خوردن نيست، ولي در چين سميت آن را مي گيرند و در آشپزي از آن استفاده مي كنند.
*** لاله واژگون در ايران
دشت لاله هاي واژگون در استان چهارمحال و بختياري مشهورترين دشت لاله ايران است كه در اواخر فروردين و اوايل ارديبهشت ماه گلهاي اين دشت باز مي شوند . گونهاي از لاله واژگون كه در اين دشت مي رويد بسيار نادر است و يك اثر طبيعي ملي به شمار ميآيد.
همچنين غرب استان اصفهان، شهر ايوان، شهر ايلام، شهر خوانسار و منطقه بويين مياندشت ازديگر مناطقي است كه لالههاي زيادي دارد. در شهرستان اليگودرز نيز دشت وسيعي مشهور به دشت لالهها وجود دارد كه در ارديبهشت ماه زيبايي لالههاي واژگون آن چشم نواز است.
در منطقه ديگري از همين شهرستان يعني در ميان كوههاي ويلو و ويلك واقع در شمال روستاي گندمينه (حد فاصل استانهاي اصفهان و لرستان) نيز در چند سال اخير مملو از لالههاي واژگون بود ولي متاسفانه امروزه به طور كامل از بين رفته اند.
در برخي نقاط ايران، اين گياه را اشك مريم يا لاله اشك مي خوانند. وجه تسميه چنين نامي به داستان هاي اسطوره اي بر مي گردد. براساس يك افسانه قديمي اين لاله شاهد مرگ سياوش بوده و از غصه اين اتفاق سربه زير شده است و اشك مي ريزد، اشك هاي لاله واژگون در حقيقت شيره بي رنگي است كه در درون لاله قرار دارد و گاهي به سمت پايين سرازير مي شود.
علمي ( 2 ) ** 9014**1581
تهران - لاله واژگون (Fritillaria) گياهي از راسته سوسنسانان است. عمر اين گياه بسيار كوتاه است. گلدهي آن از اوايل ارديبهشت ماه آغاز ميشود و در فصل بارش پايان مييابد و جزو گونه هاي در خطر انقراض است.