به گزارش اداره كل روابط عمومي و امور بين الملل سازمان پزشكي قانوني كشور طي سال گذشته 782 نفر كه 566 نفر آن ها مرد و 216 نفر آن ها زن بودند به علت مسموميت با گاز منوكسيدكربن جان خود را از دست دادند.
گاز منواكسيد كربن گازي بدون رنگ و بو است. عمده ترين منبع توليد اين گاز سوختن ناقص نفت و گاز است ولي اصولاً در اثر احتراق هر نوع ماده سوختني خصوصاً در محيط هاي در بسته و فاقد اكسيژن ممكن است توليد شود.
استفاده از آبگرمكن يا بخاري هاي مستعمل يا داراي نقص فني و فاقد دودكش يا داراي دودكش بدون عملكرد مناسب در منزل بيشترين موارد ابتلا به مسموميت را تشكيل مي دهند.
از آن جا كه تمايل اين گاز براي تركيب با هموگلوبين خون ما 250 برابر بيش از اكسيژن مي باشد لذا با بالا رفتن درصد آن در هواي اتاق، به سرعت باعث ايجاد مسموميت شده و اكسيژن رساني به بافت هاي مختلف بدن از جمله مغز و قلب را دچار اختلال مي نمايد كه به علت بي رنگ و بي بو بودن اين گاز، ممكن است وجود آن در محيط تا زمان ايجاد علايم مسموميت شديد مورد توجه واقع نشود.
در استان گلستان نيز سالانه چند نفر در اثر گازگرفتگي جان خود را از دست مي دهند بطوريكه براساس گزارش آتش نشاني گلستان، در شش ماهه اول سال 92 اگر چه گاز گرفتگي حادث نشده اما نشت گاز خانگي، و سيلندر منجر به 119 فقره حريق منازل مسكوني و چهار مصدوم شده است.
براساس همين گزارش، در سال 91 نيز استان چهار فقره گازگرفتگي داشته و نشت گاز خانگي ، سيلندر و پيك نيك منجر به 42 فقره حريق، نشت گاز از علمك 18 فقره و كل حريق منازل مسكوني 134 فقره بود.
كارشناس ارشد شركت گاز گلستان در مصاحبه با خبرنگار ايرنا به تشريح انواع گازگرفتگي و دلايل آن پرداخت و گفت: گاز گرفتگي دو نوع دارد، يك نوع آن ناشي از نشت گاز منواكسيد كربن (CO) و دي اكسيد كربن ناشي از محصولات احتراق است كه باعث كاهش درصد تعادل اكسيژن از حد طبيعي كه 21 درصد است در فضاي اقامتي مي شود و با توجه به درصد اين گازها و كاهش اكسيژن، رفتار متفاوتي با موجودات زنده از جمله انسان در آن فضا دارد.
مهندس 'علي طالبي' افزود: يكي ديگر از انواع گازگرفتگي، انتشار گاز طبيعي يا متان در فضايي است كه فشار آن از هوا بيشتر است و باعث اشباع محيط وكاهش درصد اكسيژن در فضا شده و بدون انفجار و آتش سوزي به موجودات زنده خسارت و آسيب وارد مي كند.
طالبي ادامه داد: از اين دو نوع گازگرفتگي، گاز گرفتگي ناشي از محصولات احتراق بدتر است زيرا كه منواكسيد كربن (CO) با هموگلوبين خون تركيب مي شود و به جاي رسيدن اكسيژن به مغز، اين ماده به مغز مي رسد و مخيرات و توان فكري و حركتي را از انسان مي گيرد و در كوتاه مدت، فرد را به حالت اغما و مرگ پيش مي برد.
وي افزود: در نوع دوم، به دليل بودار بودن گاز مي توان با مسدود كردن محل نشت گاز و جداسازي و هدايت وسايل گازسوز در فضاهاي احتمالي به سمت موتورخانه از طريق سيال آب يا هوا و سيستم حرارت مركزي، مرگ و ميرها را كاهش داد.
طالبي گفت: هدايت محصولات احتراق از طريق دودكش هاي استاندار به بالاي بام ها، پرهيز از بكارگيري لوله بخاري هاي آكاردئوني و دودكش هاي مشترك وتامين اكسيژن و استفاده مناسب از پنجره هاي دوجداره براي جلوگيري از مرگ و مير ناشي از گاز گرفتگي توصيه مي شود.
رئيس روابط عمومي شركت گاز استان گلستان نيز در مصاحبه با خبرنگار ايرنا،يكي از مهمترين دلايل گاز گرفتگي را، محكم نبودن دودكش ها آن هم از نوع آكاردئوني نه حلبي دانست كه با كوچكترين ضربه سوراخ مي شود.
'سيد جواد موسوي' افزود: اطمينان از محكم بودن دودكش ها و باز بودن مسير آن براي جلوگيري از اين مساله بسيار مهم است.
به گفته وي، روش آزمايش باز بودن مسير دودكش ها، استفاده از شعله كبريت در دهنه دودكش است كه اگر زبانه آتش به طرف داخل باشد، مسير باز است و روش ديگر، بستن وزنه اي به نخ و آويزان كردن آن از بالاي كلاهك دودكش به سمت پايين است كه اگر تا پايين دودكش رسيد، مسير آن باز مي باشد.
موسوي با بيان اينكه مجهز بودن دودكش به كلاهك راه مهمي است كه منجر به باز نگه داشتن مسير دود و جلوگيري از ورود اشياي خارجي به داخل لوله مي شود، گفت: اين كار باعث پيشگيري از سوخت ناقص، كاهش مصرف و آلودگي مي شود.
وي اظهاركرد: براي ارتقاي سطح دانش مشتركين عليرغم محدوديت هاي مالي در سال جاري، از كانال هاي ارتباطي مختلف و موثر استفاده شده كه مهمترين آن مدارس و مراكز آموزشي به عنوان مناديان خوب براي خود دانش آموز و خانواده آنها مي باشد.
به گفته موسوي، تعامل با مدارس و ارسال كارشناس به هر مدرسه و بيان نكات ايمني و صرفه جويي به زبان ساده و روان و در قالب نمايش طنز عروسكي ومسابقه و اهداي جوايز همراه با توزيع بروشور از جمله اقدامات فرهنگ سازي اين شركت مي باشد.
رئيس روابط عمومي شركت گاز گلستان ادامه داد: ارتباط با مراكز بهداشت و درمان استان و معرفي رابطين سلامت در سطح روستاها به عنوان مناديان انتقال مفاهيم ايمني و برگزاري دوره هاي آموزشي با حضور كارشناسان شركت از موثرترين ابزار ديگر براي فرهنگ سازي اهداف شركت مي باشد.
وي از ديگر راه هاي فرهگ سازي را، مصلاهاي نماز جمعه بيان كرد و گفت: با حضور كارشناسان و مديرعامل شركت قبل از خطبه هاي نماز، نكات آموزشي، بيان و بروشور و كتابچه هاي مختلف بين نمازگزاران توزيع مي شود.
موسوي افزود: اطلاع رساني از طريق پايگاه اطلاع رساني شركت، تدوين خبر، تيزر مطبوعاتي، زير نويس صدا و سيما، سامانه پيام كوتاه 30001194 قبوض گاز و توزيع بروشور توسط كنتور خوان ها و ارسال پيام روزانه از طريق برنامه راديويي گلستان سلام از ديگر اقدامات است.
وي تصريح كرد: خوشبختانه قرارداد پژوهشي متناسب با اعتبارات سال جاري با صدا و سيما از مهمترين اقدامات سال جاري است كه نكات ايمني در قالب برنامه هاي آموزشي مانند مصاحبه، ساخت فيلم و برنامه هاي سرگرمي مانند نمايش طنز عروسكي و مسابقه 194 با حضور كارشناسان شركت ارائه مي شود.
به گفته وي، براساس ارزيابي هاي به عمل آمده برنامه هايي كه از طريق صدا و سيما علاوه بر برنامه هاي كانال هاي مختلف خود آنها پخش شده و همچنين برنامه هاي آموزشي مدارس، بيشترين اثر بخشي را داشته است.
رئيس روابط عمومي شركت گاز گلستان خاطرنشان كرد: تنظيم دما اتاق بين 19 تا 21 درجه سانتيگراد، مجهز شدن هر وسيله گازسوز به يك دودكش، كنترل منافذ تلفات و هدر رفت انرژي، استفاده از لوازم گازسوز استاندارد با سطح تراز انرژي بالا و راندمان مناسب (A و B)عدم استفاده از وسايل گازسوز تبديلي و غير استاندارد از اقداماتي است كه براي آسايش ، ايمني و صرفه جويي در مصرف گاز توصيه مي شود.
موسوي اضافه كرد: عدم استفاده از وسايل گرمايشي شعله باز مانند اجاق گاز تك شعله، بخاري ديواري و شومينه، و استفاده از سيستم حرارت مركزي (شوفاژ و پكيج)، و برنامه ريزي براي استفاده از گرم كردن فضاي اقامتي مورد نظر از ديگر راهكارهاي ايمني و كاهش مصرف انرژي مي باشد.
مسوول روابط عمومي آتش نشاني گلستان نيز در مصاحبه با خبرنگار ايرنا گفت: استنشاق گاز حاصل از سوختن مواد مثل زغال، نفت ، گاز و غيره كه ايجاد مسموميت مي كند را، گازگرفتگي مي گويند.
'سيد هادي حسيني' افزود: عدم سرويس بخاري قبل از استفاده، سوختن ناقص بخاري (رنگ شعل قرمز به علت كمبود اكسيژن)، عدم استفاده از بست فلزي براي شلينگ هاي لوازم گاز سوز ،استفاده از لوله هاي آكاردئوني و شكستگي شيشه هاي جلوي شعله هاي بخاري برخي از عوامل اين مساله مي باشد.
به گفته وي، عدم استفاده از اجاق گاز يا تك شعله ، پيك نيكي براي گرم كردن محيط ، عدم استفاده از دودكش براي وسايل گرما زا مانند بخاري، آبگرمكن و غيره، عدم استفاده از دودكش H، عدم صحيح كاركردن دودكش كه باعث برگشت منوكسيد كربن در فضا مي شود، خرابي تبديل ديواري دودكش كه داراي شكاف است و استفاده از يك دودكش براي چند وسيله گازسوز از عوامل ديگر گاز گرفتگي محسوب مي شوند.
حسيني به شهروندان توصيه كرد: براي مطمئن شدن از كاركرد صحيح دودكش ، دودكش بخاري را لمس كنند كه اگر داغ بود، نشانه صحيح كاركردن است.
وي گفت: از قرار دادن لوله بخاري داخل سطل آب جدا خودداري كنيد زيرا گاز منواكسيد كربن جذب آب نمي شود چون از هوا سبك تر بوده و حركت آن رو به بالاست و در فضا پخش شده و گازگرفتگي ايجاد مي نمايد.
حسيني متذكر شد: شعله قرمز سوخت نشانه كمبود اكسيژن يا نقص در سيستم وسيله گرمازاست و منو اكسيد كربن توليد مي نمايد.
7464/579
گرگان- گاز گرفتگي نيز همانند تصادفات رانندگي و غرق شدگان در دريا يكي از دلايل عمده مرگ و ميرها در كشور است كه هر سال با شروع فصل سرما، قربانيان زياد ي را مي گيرد .
