پيرمرد كنار سيگارها آنها را گذاشته بود. پشت سرش عطاري قديمي قرار داشت كه حالامي فهمم چرا او به اين عطاري تكيه داده بود. ماده گياهي سبز رنگي كه داخل كيسه هاي كوچكي بسته بندي شده بود «ناس» نام داشت.
نخستين بار بود كه اسم اين ماده را مي شنيدم، دوستم با تعجب به من گفت كه چيزي نيست، مثل آدامس مي ماند، تازه مي گويند به درد ترك سيگار هم مي خورد.
از اين داستان نزديك به يك سال مي گذرد. حالا تصميم گرفتم دوباره سري به همان عطاري ها بزنم تا وضعيت حضور ناس در آنها را بررسي كنم.
ناس يا نسوار نام يك ماده گياهي اعتيادآور است كه با برگ تنباكو ساخته مي شود. اين ماده سبزرنگ است و بو و طعم بسيار تندي دارد.
«قبلاناس داشتيم اما الان چند وقت است كه براي ما نمي آيد، اما اگر بخواهي مي گويم براي تو بياورند»
عباس، نام يكي از عطارهايي است كه با ناس برخورد خيلي عادي داشت و اصلا از اينكه اين يك ماده مخدر است، اطلاعي نداشت.
رضا، عطار ديگري است كه درباره ناس گفت: «من شنيده ام كه ناس ماده خطرناكي است اما خب ما نه زياد اما فروش داريم.
كسي تا امروز نيامده درباره فروش ناس از ما سوال كند و آن را جرم تلقي كند، هنوز هيچ گونه تذكري به ما داده نشده است.»
شرايط قانوني عرضه ناس و بلاتكليفي هويت آن كه، ناس مخدر است يا محرك آسيب جدي به شمار مي آيد.
ناس از برگ تنباكو كه در سايه خشك شده و به همين خاطر سبز رنگ است ساخته مي شود.
اين برگ ها را نرم مي كوبند و با اندكي آهك مخلوط كرده در جلوي دهان، ميان لب و دندان مي گذارند.
برخي از ناسي ها هم ناس را با دستمال كاغذي در دهان مي گذارند.
اين ماده بيشتر در افغانستان كشت و ساخته مي شود و برخي مردم ايران، بيشتر مناطق افغانستان و پاكستان و قسمت هايي از هند، تركمنستان، تاجيكستان و ازبكستان از اين ماده استفاده مي كنند.
در دفعات اول عوارض آن عبارت است از احساس سرگيجه، سردرد و تهوع و ساير عوارض استفاده مديد از ناس شامل از دست دادن تعادل رفتاري و حركتي، ايجاد حركات غير طبيعي در چشم ها، تغييرات محسوس در فشار خون، افزايش ضربان قلب، دندان قروچه، لرزش، اختلال در خواب، وابستگي روحي و رواني، بيماري ها و سرطان لثه، سرطان حنجره و روده بزرگ و نارسايي هاي كليوي است.
ناس به صورت سنتي و به شكلي كه در افغانستان و پاكستان استفاده مي شود، مصرف مي كنند.
* ناس، ارزان و بدون منع قانوني
عباس ديلمي زاده ، مدير عامل جمعيت تولد دوباره درباره حضور ناس در كشور و ريشه تاريخي آن به ما گفت: ناس سال هاست كه در ايران مصرف مي شود، اين ماده از طريق افاغنه به ايران وارد شده است كه به صورت سنتي خودشان از اين ماده استفاده مي كنند.
به اعتقاد افغان ها اين ماده انرژي زا هست. خيلي از عطاري ها به صورت قانوني اين ماده را مي فروشند اما تا امروز فكر نمي كنم درباره منع قانوني فروش اين ماده چيزي گفته شده باشد.
خبرگزاري مهر درباره خلا قانوني برخورد با فروش ناس در گزارشي نوشت: سرهنگ عليرضا پريور با اشاره به اين كه ناس جزو مواد مخدر نيست، افزود: به همين دليل نيروي انتظامي نمي تواند در اين زمينه وارد شده و اقدام به جمع آوري آن كند و ما تنها در مواردي مي توانيم از ورود ناس به استان جلوگيري كنيم كه به عنوان قاچاق كالا محسوب شود.
اين مسوول با اذعان به اينكه كه در اين زمينه خلاقانوني احساس مي شود، ادامه مي دهد: شايد در آينده قانوني وضع شود كه به نيروي انتظامي اجازه برخورد با فروشندگان اين ماده گياهي مضر را بدهد.
وي مي گويد: در اين خصوص متوليان امر مانند سلامت و بهداشت بايد ورود پيدا كنند. سرهنگ پريور همچنين تنها مصرف كنندگان ناس را افاغنه مي داند و مي افزايد: درباره مصرف ناس نگراني وجود ندارد زيرا مصرف اين ماده مضر در بين ايراني ها رواج ندارد.
اين ماده به دليل ارزان قيمت بودن در بين جوانان ايراني هم مشتريان تازه يي پيدا كرده است. يك بسته ناس را تنها با 300 تومان مي توان خريد.
با گران شدن سيگار و مخدرهاي ديگر استقبال به مصرف ناس بيشتر خواهد شد. پان پراگ يا همان ناس، ماده مخدري است كه به تازگي در غالب آدامس وارد ايران شده است.
پان پراگ، راجا، تايتانيك، ناس خارجي، پان پاكستان، پان عربي، ويتامين، ملوان زبل، پان اسفناج وگوتكا، نام هاي ديگر اين ماده مخدر يا محرك است، به اعتقاد بعضي كارشناسان اين ماده نوعي مخدر و به اعتقاد برخي ديگر محرك است.
مخدري كه اين بار در بسته هاي شكيل با عكس هاي هنرپيشه هاي خوش تيپ هندي و پاكستاني به عنوان آدامس، پاستيل و پودرهايي با طعم نعنا و خوشبوكننده دهان وارد شده است.
اين آدامس هاي مخدر را خيلي راحت مي شود مثل سيگار از مغازه ها خريد. آلمان در سال 1912 ، ناس را براي درمان بيماران رواني ساخته بود، ولي 40 سال بعد در امريكا، مهر ممنوعيت خورده بودند و حالا پس از نيم قرن، دوباره در بسته بندي هاي شيك سر و كله شان پيدا شده است.
* ترك اعتياد ناس سخت تر از سيگار
ناس يكي از كثيف ترين موادي است كه در گروه مخدرها قرار گرفته است. نحوه استفاده ناس به اين گونه است كه اين ماده را به لب و دندان هاي خود مي زنند يا با انگشت زير لثه قرار مي دهند و بعد از مدتي مكيدن، آن را با يك تف غليظ به بيرون پرتاب مي كنند كه قرمزرنگ است.
تمام خيابان ها به اين رنگ درمي آيد. آدامس ها و خوشبوكننده هاي پان پراگ تركيب مخدر ناس را دارند.
مخدر كثيفي كه مرزنشينان شرق ايران و خراساني ها و ساكنان قسمت هايي از آذربايجان، آن را كه از افغانستان، پاكستان و هند وارد مي شود ، به خوبي مي شناسند و به تازگي در بقيه شهرهاي ايران هم يافت مي شود.
ديلمي زاده مي افزايد: متاسفانه اين ماده خيلي پديده تازه يي نيست و از زمان ورود افاغنه به ايران ناس هم آمده است. سوءِ مصرف ناس در ميان ايراني ها زياد نيست، اما خب حضورش نگران كننده است.
فروش ناس نبايد به صورت قانوني باشد و فكر مي كنم امروز هم فروش اين ماده غيرقانوني است.
اين ماده ابتدا به دهان و لثه ها آسيب وارد مي كند، سپس معده و روده را از كار مي اندازد. ناس در گروه محرك ها قرار مي گيرد.
مصطفي، عطار آخري است كه به او سر مي زنم، او از وارد شدن اين آدامس ها و پاستيل ها اطلاع دارد اما مي گويد جوانان ناس را به خوبي مي شناسند و تمايل به مصرف اين ماده دارند.
مصطفي ادامه داد: خيلي از اين جوان ها به اشتباه فكر مي كنند كه ناس براي ترك سيگار مفيد است اما اين در صورتي است كه بيشتر از آن ضرر دارد و اين دستاورد افغان هاي داخل ايران است.
اگر چه ناس خودش به شكل وحشتناكي اوضاع دهان و دندان را به هم مي ريزد، اما مهم ترين هراسي كه از اين ماده وجود دارد، وابستگي است كه اين ماده به مخدرهاي سنگين تر و قوي تر ايجاد مي كند.
اين ماده كه در ايران به صورت سنتي همچنان مصرف مي شود، عوارض بسيار مخربي دارد كه براساس تحقيقات دانشگاه پزشكي كراچي، جذب نيكوتين موجود در ناس و تنباكو هاي جويدني 4-3 برابر سيگار است و به همين ترتيب اعتياد به آن سنگين تر بوده و رهايي و ترك آن دشوارتر است.
خطر مرگ و مير ناشي از بيماري هاي قلبي و عروقي در استفاده كنندگان تنباكو هاي جويدني 4/1 برابر افراد عادي است.
610/1610
تهران - ايرنا - خبرگزاري مهر در گزارشي به وضعيت ماده مخدر ناس در كشور پرداخته و از فروش اين ماده مخرب جسم و جان آدميان در عطاري ها خبر داده است.