در دهه هاي اخير براي شناخت عوامل خطر بيماري هاي مهم غيرواگير، مطالعات متعددي انجام شده است از جمله اين بيماري ها ديابت قندي به عنوان شايع ترين بيماري غدد درون ريز است.
كارشناسان بهداشت و درمان ديابت را يكي از شايع ترين بيماري هاي متابوليك در قرن حاضر مي دانند كه منجر به ناتواني و مرگ زودرس مي شود و عوارض حاد و ديررس آن تهديدهاي عمده اي براي سلامتي فرد به شمار مي رود.
افزون بر اين با توجه به ميزان ابتلا بالاي آن بيماري ديابت در رديف سه عامل اول مرگ و مير در دنيا قرار گرفته است.
بيماري زايي اين عارضه چه از نظر هزينه هاي درماني و چه از جهت ازكارافتادگي، بسيار بالاست و يكي از عمده ترين مسايل بهداشتي - درماني در جوامع به شمار مي رود.
پزشك مركز ديابت همدان در رابطه با بيماري ديابت گفت: ديابت يك بيماري شايع، پرعارضه، مزمن و صعب‌العلاج است كه نوع برخورد با آن نيز متناسب با شدت و ضعف اين بيماري فرق دارد.
دكتر عاطفه توانان افزود : به طور مثال نوع بيماري فرد ديابتي كه در آستانه ي قطع عضو است، با بيماري كه با مصرف يك قرص در روز بيماري خود را كنترل مي كند، متفاوت است.
وي عنوان كرد: امروزه ديگر اصطلاحاتي مانند ديابت وابسته به انسولين و غيروابسته به انسولين، منسوخ شده و بي معنا است زيرا هر بيمار ديابتي، بدون توجه به سن، ممكن است در مرحله‌اي از بيماري، احتياج به انسولين داشته باشد.
وي با اشاره به احتمال ابتلا افراد در هر سني به ديابت نوع يك گفت: اين نوع از ديابت زير سن 30 سالگي به خصوص در كودكان و نوجوانان ديده مي‌شود ولي در هر سني امكان ابتلا به آن وجود دارد.
وي ادامه داد: شروع ديابت نوع يك با عطش فراوان، پرادراري، پرنوشي، پرخوري و لاغري سريع همراه است و به دنبال اولين حمله كتواسيدوز، گاهي بيماري براي مدتي ساكت و بدون علامت مي‌ماند و نيازي به درمان ندارد كه اين مدت را دوره ماه‌عسل بيماري مي‌نامند.
وي اضافه كرد:طي اين مدت هم مقدار كمي انسولين به بيمار تزريق مي شود زيرا اين دوره كوتاه، به زودي تمام مي شود و درمان ديابت نوع يك منحصر به تجويز انسولين است.
دكتر توانا افزود:ديابت نوع دو معمولا بالاي 40 سالگي ديده مي‌شود، ولي بروز آن در هر سني (حتي كودكان) ممكن است.
وي بيان كرد: اخيرا ديابت نوع دو همراه با چاقي در كودكان بيشتر از گذشته ديده مي‌شود وچاقي، كم‌تحركي و سابقه ديابت بارداري از عوامل خطر آن به شمار مي رود.
وي با بيان اينكه غلظت انسولين خون در ديابت نوع دو معمولا طبيعي و يا حتي زيادتر از حد طبيعي است ادامه داد:با اين حال يك مقاومت محيطي در بدن نسبت به انسولين وجود دارد.
وي اضافه كرد:از ويژگي‌هاي ديابت نوع دو بي‌سر و صدا بودن و روند تدريجي آن است و غالبا در يك آزمايش خون اتفاقي تشخيص داده مي‌شود.
وي با بيان اينكه كنترل ديابت، يك هنر است كه پزشك وبيماربايد از چنين هنري برخوردار باشند اضافه كرد:عوارض عروقي از مختصات ديابت نوع دو است و گاهي بيماري، زماني تشخيص داده مي‌شود كه به شبكيه چشم رسيده و يا به بيماري قلبي يا فشار خون بالا تبديل شده است بدون آن كه قبلا قند خون بالايي گزارش شده باشد.
وي ادامه داد:چاقي، مادر ديابت نوع دو تلقي مي‌شود زيرا اين بيماران معمولا يا چاق‌اند و يا 80 درصد آنها روزي چاق بوده‌اند.
پزشك مركز ديابت همدان عنوان كرد: مصرف قرص‌هاي ضد ديابت، حفظ وزن مطلوب، اصلاح شيوه زندگي، ورزش و در صورت لزوم تزريق انسولين در درمان اين بيماري موثر است اما قدم اول در درمان، اصلاح شيوه زندگي و سپس تجويزقرص ضد ديابت است.
وي گفت:ديابت بارداري به حالتي از ديابت گفته مي‌شود كه براي اولين بار، در دوران بارداري ظاهر مي‌شود، بدون اينكه سابقه‌اي از ديابت قبلي در بيمار وجود داشته باشد.
وي اضافه كرد:ديابت بارداري معمولا بعد از وضع‌حمل، به حالت طبيعي باز مي گردد ولي در بعضي خانم ها به ديابت دايمي تبديل خواهد شد.
وي عنوان كرد:دو تا پنج درصد كل بارداري‌ها، با ديابت بارداري همراه است كه اين رقم در كشور ما چهار درصد اعلام شده است.
وي تصريح كرد:عدم تشخيص و درمان به موقع اين بيماري عوارض سختي براي مادر و جنين به همراه خواهد داشت و به سقط جنين يا تولد نوزاد مرده يا نوزاد چاق (بيش از چهار كيلو) منجر خواهد شد.
وي در رابطه با علت بروز اين بيماري افزود:بيماري ديابت زماني بروز مي كند كه لوزالمعده (پانكراس) توانايي توليد انسولين كافي را نداشته باشد و يا نتواند از انسولين ترشح شده به دليل عدم توانايي تحمل قند خون استفاده كند.
وي اضافه كرد:انسولين هورموني است كه توسط لوزالمعده ترشح مي‌شود و سلول هاي بدن را قادر مي كند تا قند خون را دريافت و به انرژي تبديل كند و اختلال در توليد يا عملكرد انسولين سبب افزايش قندخون و در نهايت آسيب رساندن به بدن و ناتواني اعضا و بافت هاي مختلف مي شود.
وي عنوان كرد:درحال حاضر طبق آمار سازمان جهاني بهداشت 346 ميليون نفر در جهان مبتلا به ديابت هستند كه از اين تعداد در هرشش ثانيه يك نفر جان خود را بر اثر اين بيماري از دست مي دهد و دو نفر به مبتلايان به اين بيماري افزوده مي شود.
همچنين اين سازمان پيش بيني كرده است كه تا سال 2025 ميلادي تعداد مبتلايان به ديابت در جهان به 380ميليون نفر خواهد رسيد طبق همين آمار بيش از 80 درصد مرگ هاي ناشي از بيماري ديابت، در كشورهاي فقير و كمتر توسعه يافته اتفاق مي افتد.
كارشناس تغذيه مركز ديابت استان همدان نيز در اين خصوص گفت:با توجه به روند روبه رشد بيماري ديابت در كشوراگر نسبت به مقابله با اين بيماركم دقتي شود بايد تاوان سنگيني پرداخت كرد .
'طيبه دوستوندي'افزود:ديابت از جمله بيماري هايي است كه تغذيه نقش اساسي و مهمي را درآن ايفا مي كند بنابراين اولين نكته اي كه همه افراد بايد به آن توجه داشته باشند به اندازه غذا خوردن است چرا كه چاقي واضافه وزن يكي از علل زمينه ساز بيماري ديابت است.
وي ادامه داد:در مركز ديابت همدان پرونده تغذيه اي بيماران بر اساس علايق غذايي آنها تنظيم مي شود و با به دست آوردن نمايه توده بدني و با توجه به آزمايشات هر فرد و رژيم اختصاصي پس از تشكيل پرونده بيماران براي كنترل وزن و رژيم به صورت ماهيانه به مركز ديابت مراجعه مي كنند.
دوستوندي تصريح كرد:در مشاوره هاي تغذيه اي بيمار ديابتي آموزش هاي لازم به فرد ديابتي براي كنترل بيماري ارائه مي شود.
وي عنوان كرد:در اين مشاوره ها به افراد آموزش داده مي شود كه در كنار استفاده از همه گروه هاي غذايي تعادل و تنوع غذايي را رعايت كنند.
وي همچنين توضيح داد:به منظور كنترل قند خون روزانه شش وعده غذا شامل سه وعده غذاي اصلي (صبحانه، ناهار و شام)و سه ميان وعده به اين افراد توصيه مي شود و همچنين مصرف ميان وعده قبل از خواب براي افراد ديابتي از اهميت ويژه اي برخوردار است زيرا از كاهش قندخون در طول شب جلوگيري مي كند.
وي افزود:مصرف ميوه و سبزيجات تازه، لبنيات كم چرب،حداقل هشت ليوان مايعات در روز،نان هاي سبوس دار(نان سنگك،نان تافتون و بربري)،روغن هاي مايع گياهي و روغن زيتون و مواد غذايي حاوي فيبر از جمله مواردي است كه افراد براي كاهش عوارض ديابت بايد مصرف كنند.
29 آبان تا سوم آذر هفته ملي ديابت نامگذاري شده و 'ديابت، آموزش و پيشگيري' عنوان شعار هفته ديابت در سالجاري است.
7530/551/681
همدان-ايرنا-كارشناشان بهداشتي و درماني معتقد هستند كه بيماري خاموش(ديابت)حاصل چاقي،بي تحركي و ماشيني شدن زندگي است.
