غارتگران و سوداگرانی كه طبیعت و گونه های گیاهی و جانوری را تنها در اسكناس های رنگی می بینند، این بار سنجاب زیبای زاگرس را نشانه رفته اند.
بیم آن می رود نسل این جانور زیبا با انقراض مواجه شود هرچند كه مراجع قضایی و قانونی هم برخورد می كنند اما ظاهرا بازدارندگی لازم را نداشته و همچنان شكار و فروش غیرقانونی سنجاب زاگرس ادامه دارد.
* سنجاب باغبان را از زاگرس نگیرید؛
مدیركل حفاظت محیط زیست استان كرمانشاه تحلیل جالبی از كنش متقابل سنجاب زاگرس و گراز این خطه دارد.
'تورج همتی'به خبرنگار ایرنا، گفت: سنجاب و گراز زاگرس نقش مهمی در احیای جنگل های بلوط زاگرس دارند به این ترتیب كه سنجاب، دانه های بلوط را در سطح زمین های جنگلی می پاشد (نقش باغبان دارد) و گراز زاگرس هم نقش شخم زننده زمین و بلوط ها را ایفا می كند، چرخه ای كه موجب پویایی جنگل های بلوط زاگرس می شود.
وی با ابراز تاسف از رویكرد عده ای كه وی آنها را غارتگران و سوداگران منابع طبیعی می داند، افزود: سنجاب از گونه های مهم جنگل های زاگرس است و نقش بارزی در حفظ اكوسیستم دارد.
وی اظهار كرد: همانطور كه همه جانوران و گیاهان جنگلی باید به عنوان گونه هایی كه به توسعه علوم ژنتیكی و تكمیل تحقیقات علمی كمك می كنند، سنجاب هم باید از خطر شكار و انقراض نسل مصون بماند زیرا اگر یكی از گونه ها را از دست بدهیم، چرخه طبیعی حیات در جنگل های استان و غرب كشور دچار نقصان می شود و ممكن است گونه ای دیگر در حالت ازدیاد بیش از حد و طغیان قرار گیرد.
همتی گفت: زمانی می توانیم اكوسیستمی پویا داشته باشیم كه همه گونه ها در كنار هم به حیاتشان ادامه دهند لذا نباید علائم حیاتی گونه های كمیاب جانوری زاگرس محملی برای سودجویی عده ای بی مبالات شود.
مدیركل حفاظت محیط زیست استان كرمانشاه گفت: اكنون روی دو عامل طبیعی و انسانی كه حیات برخی گونه های جانوری زاگرس را هدف گرفته، متمركز شده ایم به طوری كه در بخش طبیعی باید تحلیل و تحقیقات جامعی از نقش ریزگردها، شناخت كمی و كیفی ریزگردها و بازخوردهای رفتاری بر حیات جنگلی انجام شود و در بخش انسانی هم باید از شكار بی رویه و غیرقانونی سنجاب زاگرس از سوی سودجویان جلوگیری كرد.
وی گفت: متاسفانه برای این جانور زیبا، بازار مناسبی وجود دارد و همین انگیزه سبب شده تا شكارگران غیرمجاز روی به جنگل های زاگرس آورند لذا باید از این كار كه سبب برهم خوردن چرخه حیات طبیعی در زاگرس می شود، ممانعت كرد.
* هر قلاده سنجاب بین 60 تا 70 هزار تومان!
پیش تر، برخی مسوولان محیط زیست استان كرمانشاه علت خطر انقراض این نسل از سنجابها را تخریب زیستگاه هایشان در مناطقی از جنگلهای بلوط زاگرس عنوان كرده بودند اما در چند سال اخیر علاوه بر مشكل زیستگاه، باید شكار و خرید و فروش غیر قانونی این دسته از سنجابهای ایرانی را نیز به همه این مشكلات افزود.
'ف.ز' یكی از دست اندركاران بازار حیوانات اهلی و وحشی در كرمانشاه، بر این باور است كه تعداد قابل توجهی از این حیوانات جنگلی بخصوص سنجاب زاگرس، به دلیل كم اطلاعی خریداران از كیفیت و كمیت خوراك و اسكان صحیح، جان خود را از دست داده و در همان روزهای ابتدایی تلف می شوند.
'حمید عزیزی ' از دانشجویان رشته حقوق نیز بر این باور است كه با وجود هشدارهای مسوولین محیط زیست و ضابطین دادگستری استان، در برخی نقاط شهر كرمانشاه داد و ستد حیوانات شكار شده جنگلی مثل سنجاب زاگرس، منبع عمده درآمد بسیاری از افراد سودجو شده به طوری كه هر قلاده سنجاب ایرانی بین 60 تا 70 هزار تومان معامله می شود.
* مردم بدانند كه خرید و فروش سنجاب غیرقانونی است؛
'سعید سلیمانی' یك فعال محیط زیست ضمن ابراز نگرانی از این وضعیت، اظهار كرد: جمعیت سنجاب ایرانی در سال های اخیر به علت قطع بی رویه درختان و جمع آوری میوه های بلوط توسط مردم، بشدت در حال كاهش است.
وی افزود: متاسفانه در چنین شرایطی همه ساله تعداد زیادی سنجاب ایرانی توسط متخلفین زنده گیری شده و به عنوان حیوان خانگی در بسیاری از پرنده فروشیها به فروش می رسد كه اغلب آنها نیز یا از قفس فرار می كنند و یا به دلیل ابتلا به بیماریهای انگلی تلف می شوند.
وی ادامه داد: برخوردهای مراجع مسوول با متخلفین تاكنون كارایی نداشته و از آنجا كه این سنجاب ها نقش اثرگذاری در حیاط جنگل های زاگرس دارند، نبودشان محیط زیست منطقه را با بحران مواجه می كند.
معاون محیط طبیعی سازمان محیط زیست استان نیز با تاكید بر لزوم تشدید برخورد با متخلفین، افزود: خیلی از مردم از غیرقانونی بودن این معاملات اطلاعی ندارند و همین مساله موجب سوءاستفاده شكارچیان می شود.
'كاظم علیزاده' اظهار كرد: خرید و فروش گونه های حیات وحش مستلزم داشتن مجوز است و در این راستا بارها با همراهی ضابطین دادگستری، افراد متخلف دستگیر و به مراجع قانونی معرفی شده اند.
وی در پاسخ به این سووال كه چرا این برخوردها تاكنون اثرگذار نبوده است، علت را در خلاء های قانونی و بازدارنده نبودن جریمه هایی دانست كه به راحتی راه را برای ادامه فعالیت متخلفین باز می گذارد.
* چه باید كرد؟
علیزاده همچنین اظهار كرد كه این گونه از سنجابهای ایرانی از سوی سازمان حفاظت محیط زیست در رده گونه های حمایت شده قرار گرفته اند تا از خطر انقراض در امان نگه داشته شوند.
وی گفت: از اقدامات اساسی برای حفاظت از این گونه نادر در درجه اول حفظ و احیای زیستگاه آنهاست و در این راستا سازمان محیط زیست، حفاظت مستمر از مناطق چهارگانه تحت مدیریت خود را در دستور كار قرار داده و با هرگونه تخریب و تجاوز در مناطق مذكور برخورد جدی می كند.
وی همچنین اقدامات یگان حفاظت، برای برخورد با شكارچیان در مناطق مختلف را موثر دانست و بر لزوم همكاری دستگاه قضایی در برخورد با شكارگران متخلف سنجاب زاگرس تاكید كرد.
نكته پایانی و جالب توجه اینكه در منطقه 'راسك' بلوچستان، مردم بر این باورند كه سنجاب بلوچی با خوردن حشرات مضر و انتقال گرده ها موجب باروری بیشتر نخلستان می شود.
همین باور موجب احترام مردم به این دسته از حیوانات و مراقبت بیشتر از آنها شده كه امید است مردم استان كرمانشاه نیز نه تنها از شكار این گونه زیبا اجتناب كنند بلكه سنجاب زاگرس برای شان به نمادی از احترام گذاشتن به حیوانات تبدیل شود.
571/567
یحیی معماری
كرمانشاه- ایرنا - دیگر در بازار پرنده فروشان كرمانشاه و شاید هم بازارهای زیرزمینی، تنها كبوتر، قناری و چكاوك به فروش نمی رود، این روزها به راحتی می توان سنجاب زیبای زاگرس را در دل شهر یافت كه با آن چه سوداگری ها كه نمی شود!
