به گزارش ايرنا، شهرستان نقده در ميان شهرستانهاي مهاباد، پيرانشهر، اشنويه و اروميه واقع شده و به عنوان كانون ارتباطي بين اين شهرها از نقش مهمي برخوردار است.
شهرستان نقده از شمال به شهرستان اروميه، از غرب به اشنويه، از شرق به مهاباد و از جنوب به پيرانشهر محدود مي شود و داراي آثار باستاني زيادي در قالب تپه هاي باستاني است كه مهمترين آنها در روستاي حسنلو در چند كيلومتري غرب نقده است.
نقده در گذر تاريخ خود، مورد استفاده و سكونت آشوري ها، كردها، ماناها و تركان بوده است و در زمان پادشاهي فتحلي شاه قاجار، ايل قره پاپاق از قفقاز به اين سرزمين مهاجرت كرده و در آن به دامداري و كشاورزي پرداخته اند.
عبور رودخانه گدار، وجود اراضي حاصلخيز و موقعيت نظامي آن از علل ايجاد اين شهر بوده كه سرگذشت پرحادثه‌اي داشته و آثار متعددي را نيز در خود به يادگار دارد.
نام شهر نقده در گذشته 'سلدوز' بوده است كه به معني سرزميني كه آب همه آن را فرا مي گيرد و يا آب با نمك آمده است زيرا به درياچه شور اروميه نزديك است و بر اساس كاوشهاي باستان شناسي شكل گيري آن را حدود 7000 سال پيش از ميلاد تخمين مي زنند.
تپه حسنلو نيز با قدمت شش هزار ساله كه به عنوان يكي از رئوس مثلث فرهنگي استان مطرح است در 9 كيلومتري شمال شرقي شهر نقده و 12 كيلومتري جنوب غربي درياچه اروميه نمايانگر ارزش باستاني اين منطقه است.
در دشت نقده، روستايي به نام نقده وجود داشته كه مي تواند از دو ريشه باشد نخست از واژه باستاني نقده و ديگري با تلفظ نقيده به معناي آبادي نقي گرفته شده است.
آثار باستاني زيادي در تپه و روستاي حسنلو در چند كيلومتري غرب نقده پيدا شده است كه گورهاي سنگي، سفالهاي بسيار مانند قوري و ظروف با نقوش بسيار زيبا و مهمترين آنها جام زرين حسنلو متعلق به 700 سال پيش از ميلاد از آن جمله اند.
** تپه حسنلو
تپه حسنلو يك مكان با اهميت تاريخي است، اين محوطه در مجاورت روستايي به همين نام و در غرب شهرستان نقده در دشت معروف به سلدوز قرار دارد، يك دوره كاوش در آن مربوط به سال 1934 ميلادي است كه توسط ايرانيان به انجام رسيد و در سال 1936 'سراورل انيشتين' باستان شناس معروف چندين گمانه مطالعاتي روي آن زد.
اين تپه باستاني سپس توسط دو نفر باستان شناس ايراني موسوم به راد و علي حاكمي در سال 1947 كاوش شد اما حفرات علمي در اين محوطه توسط پروفسور رابرت دايسون از موزه دانشگاه پنسيلوانيا انجام گرفت كه بعد از لايه نگاري، عمدتاً در دوره اي كه به حسنلو 4 معروف است متمركز يافت.
حسنلو در اين دوره مركز پادشاهي كوچكي در شمال غرب ايران بود كه در سالهاي پاياني قرن نهم پيش از ميلاد توسط يكي از پادشاهان اورارتو ويران و به آتش كشيده شد.
حمله غافلگيرانه همراه با آتش سوزي اورارتويي باعث ويراني سريع ساختمانها و دفن بخشي از ثروت پادشاهي در آنجا شد.
در حسنلو معماري سنگي متشكل از دژ با برجهاي چهارگوش، معابد متعدد، محوطه هاي باز براي اجتماعات مذهبي و نيز قربانگاه و من حيث المجموع تركيبات ساختماني متعدد متنوعي به دست آمده است.
جام زرين حسنلو مهمترين دستاورد اين كاوش محسوب مي شود كه اهميت ويژه اي در جهان و باستان شناسي دارد.
جام زرين حسنلو با نقوش بي نظير آن در سال 1337 از اين تپه كشف شده و مربوط به دوره چهارم سكونت ادوار دهگانه در اين تپه است كه داراي شهرت بين المللي است.
وزن اين جام 950 گرم، بلنداي آن 21 سانتيمتر، قطر آن 25 سانتيمتر و محيط لبه آن 61 سانتيمتر است و در موزه ايران باستان تهران نگهداري مي شود.
** پل مميند
اين پل در انتهاي شرق جلگه سلدوز بر روي رودخانه گدار و در كنار روستاي مميند شهرستان نقده قرار دارد و آن را به دوره صفويه و قاجاريه نسبت مي دهند.
طول پل 23 متر و عرض آن 30/6 متر و ارتفاع بلندترين نقطه پل 30/8 متر است.
موقعيت پل و بقاياي جاده قديمي حكايت از يك راه باستاني بين مهاباد، نقده و اروميه مي كند كه شاهراه ارتباطي خوبي بين اين سه شهر بود.
** تپه حاجي فيروز
تپه حاجي فيروز تپه اي تاريخي است كه قدمت آن به 5500 قبل از ميلاد مي رسد اين تپه در شهرستان نقده، بخش محمديار، دهستان حسنلو، روستاي حاجي فيروز واقع شده است و طبق حفاري هايي كه در اين منطقه صورت گرفته داراي 16 دوره تاريخي بوده و 11 مرحله ساختمان سازي را مشخص مي كند.
در اين تپه بقاياي چند ساختمان به چشم مي خورد كه مستقل از يكديگرند و نقشه آنها مربع شكل است.
علاوه براين، مكان هاي مانند تفرجگاه يئددي گوز، موزه نقده، مقبره محمد اوراز، دره سرسبز سلطان يعقوب، چشمه هاي جوشان و معدني شيخ معروف و تالابهاي بين المللي سيران گولي، يادگارلو، حسنلو و سولدوز گولي از ديگر جاذبه هاي گردشگري اين شهرستان به شمار مي روند.
584/581/245
نقده، مهاباد - ايرنا - شهرستان نقده در جنوب آذربايجان غربي يكي از مناطق مهم تاريخي استان به شمار مي رود كه آثار تاريخي آن همواره مورد توجه گردشگران و علاقه مندان به ايران شناسي قرار گرفته است.