دكتر 'محمد عجم ' كارشناس و پژوهشگر مسایل تاریخی و سیاسی كشورمان كه در هندوستان بسر می برد روز چهارشنبه به مناسبت فرارسیدن روز ملی خلیج فارسی در گفت و گو با خبرنگار ایرنا گفت: در هند تمامی نقشه های رسمی در دانشگاه ها و ساختمان های اداری، نام خلیج فارس و معادل آن در زبان های رسمی هند را دربر دارند.
وی افزود: از قدیم خلیج فارس برای هندی ها شناخته شده بوده و راه ادویه دریایی از سواحل هند به انتهای خلیج فارس منتهی می شده است .
این پژوهشگر ایرانی اظهار داشت: خلیج فارس برای هند در 500 سال گذشته اهمیت زیادی پیدا كرده و در سال های اخیر نیز بزرگترین شركاری تجاری هند كشورهای حاشیه خلیج فارس بوده اند و هندی های زیادی نیز در كشورهای این منطقه ساكن شده و سالانه حدود 50 میلیارد دلار پول به كشورشان وارد می كنند.
وی افزود: در آرشیو ملی هند نقشه هایی از قرن های 17 تا 20 وجود دارد كه به صورت دستی و خطی هستند و توسط كارشناسان خارجی از جمله انگلیس ها ترسیم شده اند.
وی گفت: یكی از این نقشه ها، نقشه جهان از ادریسی جغرافی دان مسلمان قرن دوازده میلادی است كه یك انگلیسی نیز آن را از روی نسخه اصلی عربی دركتابخانه بودلیان روی كاغذ معمولی ترسیم كرده كه در آرشیو هند نگهداری می شود و نام خلیج فارس از روی نسخه اصلی به 'گلف پرسی ' ترجمه شده است.
دكتر عجم در ادامه گفت: تعداد اینگونه نقشه ها در هند فراوان است اما نقشه ترسیم شده بر دیوار كتابخانه بزرگترین كاخ جهان كه در هند است یعنی 'راشتراپاتی' قابل توجه است.
این نقشه در سال 1933 كشیده شده و در سالن مطالعات این كتابخانه قلمرو بریتانیای كبیر دور تا دور نقشه ترسیم شده كه دریای مكران و خلیج فارس و دریای مدیترانه در آن جایگاه ویژه دارد.
وی همچنین گفت: مجموعه ساختمان های كاخ راشتراپاتی و ساختمان های اداری اطراف آن بزرگترین مجموعه دولتی در قرن 20 بوده و این مجموعه بزرگ در سال 1911 شروع و 1926به اتمام رسیده است یعنی زمانی كه ملكه بریتانیا باور داشت كه ' خورشید در امپراتوری بریتانیا غروب نمی كند'.
این كاخ عظیم و تالار آشوكا از تمام كاخ های انگلستان بزرگتر است. تالار آشوكا دارای مجموعه ای از نقاشی ها و اشعار و هنر بی نظیر فارسی و ایرانی است كه نشان از قدرت و نفوذ فرهنگ ایرانی در جهان به خصوص در شبه قاره هند دارد.
در سراسر سقف این تالار اشعار فارسی از خمسه نظامی و خیام نقاشی شده است.
18 سال پس از افتتاح تالار آشوكا دولت انگلیس ناچار از پذیرش استقلال هند شد.
دیوار نقاشی های فارسی تالار آشوكا از روی كتاب مصور خمسه نظامی اهدایی فتحعلی شاه قاجار ترسیم شده است.
قدیمی ترین نام جغرافیایی كه برای دریای جنوب ایران بكار رفته دریای پارس و خلیج فارس است.
نام خلیج فارس را قبل از هخامنشیان و قبل از هكاتایوس- میلتوس- اِراتُستِنِس و نئارخوس فردی بنام هسیود Hesiod (سده هشتم یا هفتم قم) در سرودهای تبار خدایان 'فاسیس' بكار برده است. لذا این نام یك قدمت 2700 ساله داشته و تقریبا از 2400 سال كاربرد مستمر بلامعارض در تمام دنیا داشته است.
به گفته دكتر عجم البته در منابع بسیار كهن تر اشارههایی مبهم به دریاهایی با نامهای فراگیر و افسانه گونه وجود دارد كه بعضی جغرافی دانان منظور از آن عبارتها را خلیج فارس دانستهاند اما در واقع در خصوص درستی نسبت دادن آن نام ها به خلیج فارس با توجه به كلی بودن و مبهم بودن آنها قابل انطباق و راستی آزمایی نیست.
از جمله این نام ها میتوان به دریای آفتاب تابان در افسانههای سومری،دریای وُئوروكش ( فراخكرت) در اوستا و دریای بالا و پایین و دریای تلخ در افسانه های آشوری و كلدانی اشاره نمود كه جغرافی دانان آنها را پدیده دقیق جغرافیایی و قابل انطباق با زمین نمی دانند. مثلا دریای تلخ میتواند اشاره به بحر المیت و یا دریاچه ارومیه و یا خزر باشد. بنابراین كهن ترین نام كه بدون هیچ تردیدی مشخصات جغرافیایی دریای جنوب ایران را توصیف میكند همان دریای پارس است.
پژوهشگر ایرانی تاكید كرد، نام جغرافیایی خلیج فارس و معادل های آن همواره در طول تاریخ از نام های كشور ایران گرفته شده و از 2500 سال قبل اروپاییان، تمام سرزمین پهناور حوزه تمدنی ایران را 'پرشیا' (فارس) نامیده اند.
عرب ها و ترك ها هم این سرزمین را بلاد فارس و یا مملكت فارس و یا كشور عجم و مملكت ایران می نامیده اند و همین عبارت هارا هم برای توصیف دریای پارس بكار برده اند بنابراین واژه ' فارس' در عبارت خلیج فارس به هیچ عنوان مفهوم قومی و نژادی ندارد، بلكه یك مفهوم جغرافیایی است.
این نام و معادل های آن بیشتر از دو هزار سال بطور مستمر در همه زبان های دنیا بكار رفته بخصوص در زبان عربی.
دكتر عجم با اشاره به اینكه خود نویسندگان بزرگ عرب در خصوص حقانیت و كاربرد مستمر نام خلیج فارس اعتراف دارند، گفت:حتی مورخان و بزرگانی مانند پروفسور عبدالهادی التازی، احمد الصراف، محمد عابد الجابری، عبدا... بن كران (نخست وزیر قبلی مراكش)، عبدالمنعم سعید، عبدالخالق الجنبی و تنی چند از نویسندگان مشهور عرب و چند تن از رهبران دینی از جمله قرضاوی در این خصوص مقاله و اظهار نظر دارند و اذعان كرده اند كه در هیچ مكتوب عربی تا دوره ناصر واژه خلیج عربی بكار نرفته است.
این اعتراف ها به این معنی است كه تمام كتاب های عربی تا سال 1960 یا 1340 نام خلیج فارس را درست بكار برده اند.
تا سال 1338 هیچ مكتوب عربی وجود ندارد كه خلیج عربی بكار برده باشد. اولین بار در دوره جمال عبدالناصر واژه جدید در مكتوب عربی رایج شد. نه تنها مكتوب و اسناد عادی در زبان عربی بحر فارس و خلیج فارس را یگانه نام برای این پهنه آبی بكار برده اند بلكه حدود 300 كتاب فاخر عربی اسلامی و همه تفسیرهای قرآنی بنوعی بحر فارس را در معنی و مفهوم واژگانی مانند مجمع البحرین و مرج البحرین و بحر بكار برده اند.
به گفته دكتر عجم بیش تر از 70 نفراز مفسران مشهور قرآن به عبارت ' بحر فارس ' اشاره كرده اند و حتی بعضی موقعیت جغرافیایی آن را مفصلا توضیح داده اند علاوه بر آن احادیث محكمی از پیامبر (ص) وجود دارد كه آن حضرت بحر فارس را بكار برده اند.
دكتر عجم در ادامه این گفت وگو درباره نام گذاری روز ملی خلیج فارس گفت: در واقع ثبت روز ملی خلیج فارس یك روند چند ساله داشت و ناگهانی انجام نشده است.
وی افزود: من به عنوان فردی كه از ابتدا در جریان امر قرار داشتم و عضو كمیته یكسان سازی نام های جغرافیایی و كمیته خلیج فارس بودم باید بگویم با هجوم بی سابقه رسانه های عربی كه همراه با جنگ نرم شبكه های ماهواره ای همراه بود، تحریف نام خلیج فارس شروع شد و تداوم این روند باعث حساس شدن مردم جهان از جمله ملت ایران شد.
وی با اشاره به اینكه عواقب تحریف و جعل گسترده نام خلیج فارس و راهكارها و ضرورت مقابله با آن به گوش مسوولان و نهادهای فرهنگی رسانده شد ، افزود:در دومین 'همایش ژئوماتیك' درسازمان نقشه برداری ایران در اردیبهشت 1382راهكارها مجددا در مقاله اسامی جغرافیایی باستانی میراث بشریت با محوریت نام خلیج فارس و چالشهای فرا روی آن ارایه گردید.
این پژوهشگر مسایل تاریخی و سیاسی اظهار داشت: اردیبهشت 83 نخستین سمینار كارتوگرافی خلیج فارس در دانشگاه تهران برگزار شد و سپس گزارش های توجیهی برای نهادهای تصمیم گیر ارسال گردید و در جلسات كارشناسان و مدیران كمیته یكسان سازی نام های جغرافیایی و كمیته حقوقی خلیج فارس ابعاد مثبت و منفی طرح ها و راهكارها مورد بررسی قرار گرفت.
وی افزود: وقتی موج اعتراض مردمی در آبان و آذر 1383 در اعتراض به نشنال جغرافی روی داد شرایط عینی و ذهنی برای پذیرش راهكارها و پیشنهاد روز ملی خلیج فارس فراهم شد.
وی اظهارداشت: گزارش های توجیهی در این خصوص مورد تصویب و تاییدنمایندگان نهادها و ارگانهای عضو كمیته قرار گرفت و برای مقام های تصمیم گیر به همراه خلاصه گردش كار و سوابق قبلی ارسال شد كه پس از تایید نهایی برای اجرا به شورای عالی انقلاب فرهنگی ارجاع شد و در آنجا نیز با حضور رییس جمهور وقت در تیرماه 84 تصویب و برای اجرا ابلاغ شد.
وی در ادامه تصریح كرد: نام خلیج فارس میراثی فرهنگی برای همه ملت ها بخصوص مسلمانان است و این نام برای ایرانیان افتخار و میراث فرهنگی مضاعفی است، این روز را باید همانند سایر روزهای ملی در هر جا كه هستیم برای پاسداری از هویت تاریخی و فرهنگی كشورمان گرامی بداریم .
آساق ** 2167 ** 275 **
دهلی نو - ایرنا - خلیج فارس نامی آشنا برای همه ملت ها دراسناد و مدارك تاریخی متعدد در كتابخانه های معتبر و مراكز علمی و پژوهشی هند نیز به وفور مشاهده می شود.