محققان صنعتی شریف به چالش ترمز الكتریكی قطارهای مترو تهران پاسخ دادند

به گزارش ایرنا، متوقف كردن یا كاهش سرعت یك قطار با وزن بسیار بالا با استفاده از ترمزهای معمولی مكانیكی بسیار دشوار است، به ویژه آنكه تعداد توقف‌ها و میزان تغییر سرعت این وسایل حمل و نقل عمومی نسبتا زیاد باشد.

به همین دلیل، معمولا قطارها از یك ترمز الكتریكی نیز بهره می‌گیرند كه مرحله اول ترمزگیری را انجام می‌دهند و پس از كاهش سرعت تا حدی مشخص، ترمز مكانیكی وارد عمل شده و قطار را به طور كامل متوقف می‌كند.

دكتر حسین مختاری، سرپرست پروژه ساخت مقاومت‌های سقفی، درباره عملكرد این مقاومت‌ها می‌گوید ترمزهای الكتریكی، همان موتور‌های الكتریكی قطار هستند كه هنگام ترمز كردن مانند ژنراتور عمل كرده و انرژی جنبشی حركت قطار را به برق تبدیل می‌كنند.

وی ادامه داد:اما برق تولید شده از آنجایی كه در بعضی قطارها قابل استفاده نیست، آنرا در یك سری مقاومت تلف می‌كنند، همچنین در موتورهای از نوع dc با تغییر مقاومت مسیر موتور، ولتاژ موتور و در نتیجه سرعت آن تغییر می یابد.

به گفته این پژوهشگر، سامانه ترمز الكتریكی قطارها باید به گونه‌ای طراحی شود كه بتواند یك قطار 20 تنی را از سرعت حدود 60 كیلومتر بر ساعت در كمتر از 8 ثانیه به سرعت 10 كیلومتر بر ساعت برساند و به همین دلیل، مقاومت‌های سقفی از نوعی خاص هستند كه چنین انرژی عظیمی را در مدتی كوتاه جذب و تلف می‌كنند.

این درحالیست كه پیش از این، مقاومت‌های سقفی قطارهای متروی تهران به خوبی از عهده این كار بر نمی‌آمدند و

بر اساس برخی گزارش‌ها، شركت بهره‌برداری متروی تهران مدت‌هاست كه با مشكلات فنی مقاومت‌های سقفی نصب شده در قطارهای خود دست و پنجه نرم می‌كند.

مختاری در این‌باره اظهار داشت: این مقاومت ها به لحاظ مقدار، نوع المان مصرفی و نحوه چیدمان و طراحی بایستی كاملا درست انتخاب شوند، اما اشكال در طراحی، موجب عدم توانایی آن‌ها در جذب انرژی لازم برای ترمز كردن قطار بوده و در نتیجه این مقاومت‌های گرانقیمت بعضا از بین می‌روند.

این استاد دانشكده برق دانشگاه صنعتی شریف ادامه داد: ما برای حل این مشكل، ضمن اصلاح طراحی، طرح جدید را با كمك نرم‌افزارهای تخصصی، شبیه سازی و درجه حرارت قسمت‌های مختلف بررسی كردیم كه در نهایت نمونه اولیه با همكاری كارفرما و یك شركت دیگر ساخته شد و مورد آزمایش قرار گرفت.

وی خاطرنشان كرد: نتیجه كار كاملا مثبت بود و مقاومت به خوبی تحت شرایط كاری سخت، دوام آورد و بدین ترتیب فناوری ساخت این‌گونه مقاومت‌ها به دست آمد، هر چند هنوز ماده اولیه موردنیاز آنها وارداتی است.

علمی (1)**1055**1440