سفر «لی كی چیانگ» نخست وزیر چین به چهار كشور آفریقایی اتیوپی، نیجریه، آنگولا و كنیا از چهاردهم اردیبهشت آغاز شد و تا امروز بیست و یكم اردیبهشت ادامه داشت. این سفر برای توسعه مناسبات اقتصادی میان پكن و این چهار كشور قاره سیاه صورت گرفت.
لی كی چیانگ در این سفر پس از اقامتی كوتاه در اتیوپی چهاردهم اردیبهشت از مقر اتحادیه آفریقا دیدار و طی یك سخنرانی سیاست چین را درباره آفریقا تشریح كرد.
نخست وزیر چین سه شنبه شانزدهم اردیبهشت به نیجریه رفت و در نشست اقتصاد جهانی درباره آفریقا در «ابوجا» پایتخت نیجریه شركت كرد.
مقصد بعدی سفر نخست وزیر چین «لواندا» پایتخت آنگولا بود.
لی كی چیانگ نوزدهم اردیبهشت در این كشور با «ژوزه ادواردو دوسانتوس» رییس جمهوری آنگولا دیدار كرد.
2 طرف در این دیدار درباره همكاری در زمینه انرژی، زیر ساخت ها ، كشاورزی و مالی صحبت كردند.
همچنین این 2 مقام درباره همكاری در زمینه صنعت و گسترش برنامه های وام های ترجیحی به گفت و گو پرداختند.
«نایروبی» پایتخت كنیا آخرین مقصد سفر نخست وزیر چین بود. وی روز جمعه با سفر به این كشور قاره سیاه با «اوهورو كنیاتا» رییس جمهوری كنیا، در خصوص روابط دوجانبه و همچنین مسائل منطقه ای و بین المللی مورد توجه مشترك 2 كشور، به گفت و گو نشست. وی بیست و یكم اردیبهشت به سفر دوره ای خود در آفریقا پایان داد.
روزنامه «الشرق الاوسط» عربستان، بیست و یكم اردیبهشت تلاش برای تقویت روابط اقتصادی میان پكن و كشورهای بزرگ قاره آفریقا را هدف اصلی سفر نخست وزیر چین به این قاره دانست.
حجم مبادلات چین با قاره آفریقا در سال گذشته ی میلادی از 210 میلیارد دلار نیز فراتر رفت. در زمان حاضر بیش از 2 هزار و 500 شركت چینی در قاره آفریقا فعالیت می كنند.
همچنین روزنامه «جیران» عراق، چهاردهم اردیبهشت نوشت: پیش بینی می شود كه نخست وزیر چین طی سفر به قاره سیاه حدود 60 قرارداد در زمینه های انرژی، بازرگانی، فرهنگی، بهداشتی، كشاورزی و آموزشی با كشورهای آفریقایی امضا كند.
سفر مقام های چین به قاره آفریقا نشان می دهد كه آنان به توسعه روابط و رشد همكاری ها با این قاره اهمیت زیادی می دهند.
از سال 2009 میلادی تاكنون، چین به نخستین شریك تجاری قاره آفریقا تبدیل شده است و حضور گسترده در معادن كشورهای این قاره، یكی از اولویت های پكن محسوب می شود. حجم مبادلات چین با قاره آفریقا در سال گذشته از 210 میلیارد دلار نیز فراتر رفت.
** چین پیروز رقابت اقتصادی در آفریقا
چینی ها این دیدگاه را دارند كه ساكنان قاره آفریقا به سبب فقر مالی نسبت به شهروندان دیگر قاره ها از قدرت خرید پایین تری برخوردار هستند. بنابراین آنها تلاش كردند تا كالاهای ارزان را در بازارهای كشورهای آفریقایی وارد كنند. این مساله سبب شد تا كشورهای غربی قدرت چشم و هم چشمی با چین را در این قاره از جهان از دست بدهند.
در این پیوند تارنمای «مركز مطالعات الجزیره» قطر یازدهم اردیبهشت در مقاله ای به قلم «شیخ بای الحبیب» پژوهشگر موریتانیایی نوشت: ورود كالاهای چینی در بازارهای آفریقا گله مندی شركت های بزرگ كشورهای غربی را به همراه داشته است و آنها قدرت رقابت خود با شركت های چینی را از دست داده اند.
برخی تحلیلگران پیش بینی می كنند كه طلوع چین در قاره آفریقا به منزله غروب كشورهای غربی است.
همچنین روزنامه الشرق الاوسط عربستان بیست و یكم اردیبهشت با اشاره به سفر نخست وزیر چین به قاره آفریقا در گزارشی به قلم «عبدالله مصطفی» نوشت: اتحادیه اروپا و ایالات متحده با دیده تردید به نفوذ روز افزون چین در قاره آفریقا می نگرند. همچنین چین از سوی كشورهای غربی متهم شده است كه تشنه مواد خام آفریقا است و با وجود فعالیت بیش از 2500 شركت در كشورهای آفریقایی، حقوق بشر و حقوق كارگری از سوی این كشور نادیده گرفته می شود.
**تفاوت رویكردهای اقتصادی چین و كشورهای غربی در آفریقا
چین در برخورد با كشورهای آفریقایی منطق منفعت دوسویه و احترام برابر را در دستور كار خود قرار داده است. این منطق با رویكرد استعمارگری غربی ها به طور كامل متفاوت است و سبب پیروزی چین در به دست آوردن بازارهای اقتصادی كشورهای آفریقایی شده است.
در این پیوند تارنمای مركز مطالعات الجزیره نوشت: كشورهای آفریقایی به دنبال كشوری بودند كه به ویژگی فرهنگی و اجتماعی آنها احترام بگذارد و در این زمینه چین را مناسب دیدند.
این كشورها در برهه هایی از زمان از كشورهای غربی ضربات دردناكی را متحمل شده اند و استعمارگران غربی حتی پس از استقلال كشورهای آفریقایی هم آنها را از استفاده از مواد این قاره محروم كرده اند و بسیاری از این مواد را به یغما برده اند.
همچنین روزنامه «كریستین ساینس مانیتور» آمریكا پانزدهم اردیبهشت نوشت: چین با سرمایه گذاری های بزرگ در آفریقا برای خود شهرت بزرگی به دست آورده است. بسیاری از كشورهای آفریقایی این دیدگاه را دارند كه سرمایه گذاری های چین در این كشورها از كمك هایی كه برخی از كشورهای غربی به این كشورها می كنند، اعتبار بیشتری دارد.
**ابزارهای چین برای ورود به قاره آفریقا
چین در گام های نخستین نفوذ خود در قاره آفریقا قراردادهایی می بست كه به موجب آنها به ساخت زیر بنا می پرداخت و در عوض نفت و مواد خام از این كشورها دریافت می كرد.
این كشور با هدف شكست انحصار اقتصادی كه كشورهای غربی به آفریقا تحمیل می كردند، دست به این كار زد.
همچنین چین در امور داخلی هیچ یك از كشورهای آفریقایی دخالت نمی كرد و بدون مطرح كردن هیچ گونه پیش شرط برای ایجاد اصلاحات اقتصادی و سیاسی به این كشورها قرض می داد. این عملكرد چین باعث شد تا اعتبار به دست آورد. این كشور حتی در محافل مردمی كشورهای آفریقایی هم از جایگاه ویژه ای برخوردار است.
** تقویت كننده نفوذ چین در قاره سیاه
در بیست و یكم مهر ماه سال 1379 خورشیدی (دوازدهم اكتبر سال 2000 میلادی) چین به تاسیس انجمن همكاری های چین و آفریقا (FOCAC) دست زد. این عامل باعث شد تا مناسبات بازرگانی و سرمایه گذاری میان چین و كشورهای آفریقایی در بخش خصوصی و عمومی تقویت شود.
به گزارش یازدهم اردیبهشت مركز مطالعات الجزیره، بتازگی بیش از 45 كشور آفریقایی به این سازمان پیوسته اند. این كار چین در تقویت نفوذ این كشور در قاره آفریقا نقش برجسته ای داشت و بستر لازم را برای همكاریهای اقتصادی فراهم كرد و به روند رابطه اقتصادی چین و كشورهای آفریقایی شتاب بخشید.
**افزایش حجم مبادلات تجاری چین و آفریقا
چین به نخستن شریك اقتصادی قاره آفریقا تبدیل شده است. به طوری كه حجم مبادلات این قاره با چین از 210 میلیارد دلار هم فراتر رفته است.
به گزارش یازدهم اردیبهشت مركز مطالعات الجزیره، از مهمترین كشورهای آفریقایی كه با چین رابطه تجاری دارند، كشور آنگولا است. حجم تجارت این 2 كشور به 17 میلیارد و 66 میلیون دلار می رسد. پس از آنگولا، آفریقای جنوبی است كه حجم تجارت این كشور با چین 16 میلیارد و 600 میلیون دلار است. حجم تجارت سودان با چین 6 میلیارد و 39 میلیون دلار و مصر با این كشور 5 میلیارد و 86 میلیون دلار است. نیجریه هم با حجم 6 میلیارد و 37 میلیون دلار با چین رابطه اقتصادی دارد.
چین حدود 2 میلیارد و 33 میلیون دلار از كشورهای آفریقایی تولیدات كشاورزی به داخل كشور وارد می كند.
گزارش یازدهم اردیبهشت ماه مركز مطالعات الجزیره نشان می دهد رشد تجارت دوجانبه كشورهای آفریقایی و چین كه در سال 2000 میلادی 10 میلیارد و 600 میلیون بود در سال 2011 به 160 میلیارد دلار و در سال 2013 م. به 200 میلیارد دلار رسید.
به گزارش شانزدهم اردیبهشت خبرگزاری رسمی چین «شینهوا» حجم تجارت چین و كشورهای آفریقایی به بیش از 210 میلیارد دلار رسیده است و بیش از 2 هزار و 500 شركت چینی در كشورهای آفریقایی فعالیت می كنند.
**فرجام سخن
سفر پیاپی دولتمردان چین به قاره سیاه نشان می دهد كه پكن داشتن مناسبات اقتصادی با كشورهای آفریقایی را در اولویت قرار داده است.
این كشور برقراری رابطه با كشورهای آفریقایی را فرصت بزرگی برای رشد اقتصادی و حركت چرخ شركت های بزرگ چینی می داند.
از اصغر یوسفی- گروه تحقیق و تفسیر خبر
تحقیق **9278**1358
تهران- ایرنا- سفر پیاپی دولتمردان چین به قاره آفریقا نشان می دهد كه پكن پیوند با كشورهای آفریقایی را برای افزایش رشد اقتصادی و تقویت جایگاه خود در قاره سیاه به طور جدی پیگیری می كند.
