مرحوم آقامجتبي تهراني ضمن بيان روايات و احاديثي به فضيلت شب و روز عرفه اشاره كرد و گفت: در روايتي نقل شده كه در شب عرفه هر دعاي خيري كه انسان بكند به اجابت مي رسد و براي كسي كه در شب عرفه اطاعت الهي را بكند و اعمال صالحه انجام دهد، معادل 170 سال اطاعت و عبادت است. يعني از نظر پاداش چنين چيزي به او داده ميشود.
وي افزود: اين روايت، عظمت شب عرفه را مي رساند. لذا امشب را قدر بدانيد و اولين مسالهاي كه درباره اين شب تاكيد شده «دعا كردن» است و در روايت دارد كه دعا كنيد! دعاي خير كنيد! و بدانيد كه اين دعاها به اجابت مي رسد. مقيد باشيد كه امشب، مشغول غير عبادت نباشيد! كاري كنيد كه اشتغالات كنار برود تا بتوانيد به سوي عبادات و صالحات برويد!
اين استاد اخلاق تاكيد كرد: وقتي چنين معادلهاي هست كه عبادت امشب مانند عبادت 170 ساله است، خيلي انسان بايد مراقبت و جديت داشته باشد. اين خيلي قابل توجه است، چون اين شب يكي از بزرگترين فرصت هايي است كه ما داريم.
** اثر دعا براي ديگران و پشت سر آنها
درباره دعا كردن هم بگويم كه در روايتي از امام باقر(ع) آمده است كه حضرت فرمودند، سريع ترين دعايي كه به هدف اجابت ميرسد، دعايي است كه يك برادر مومن، براي برادر مومن ديگرش مي‌كند و پشت سر او برايش از خدا خير ميخواهد؛ نه در حضورش. يعني هركس براي ديگري دعا كند، به سرعت به اجابت مي رسد.
وقتي اين شخص شروع مي‌كند به دعا كردن براي برادر مومنش و پشت سر او، آن فرشتهاي كه براي گرفتن دعاها موكل شده است، جواب ميدهد: بله! «و لك مثلاه» يعني اين چيزي كه براي برادرت خواستي، براي خودت دو برابرش برآورده شد. يعني همين كه براي ديگري خير خواستي و دعايش كردي، براي خودت دو برابرش منظور و مستجاب ميشود.
** امشب را قدر بدانيد!
از غروب شب عرفه تا غروب روز عرفه زمان بسيار بزرگي است. اين را گفتم تا امشب كه به حسب ظاهر شب عرفه است و موقعيت بسيار خوبي است، هم دعا كنيد و هم به اعمال صالحه مشغول شويد! اين را هم بدانيد كه دعاهايي كه ميكنيد اگر براي ديگران باشد، چيز بيشتري نصيبتان ميشود. خدا كند يكي از آن كساني كه شما دعا ميكنيد من باشم... .
** روز عرفه، روز درخواست از خداوند
در روايتي است كه از پيغمبر اكرم(ص) نقل شده است كه خداوند وحي فرستاد به بعضي از پيامبرانش كه اين متن وحي الهي است كه بر فرض كه اهل هفت آسمان و تمام زمين، همگي از من درخواست كنند و به هركدام هرچه كه خواستند را بدهم، از خزانه، حكومت و فضل الهي ذرهاي كاسته نمي‌شود؛ حتي مثل يك بال پشه هم از خزانه من كم نمي‌شود و چه طور ممكن است كه از فضل الهي كاسته شود در حالي كه من سردمدار آن هستم!؟
** روز اميد خوشبختي براي همه
روايتي ديگري از امام زين العابدين(ع) عليه آمده كه محدث قمي هم آن را در مفاتيح نقل كرده است؛ در آن روايت آمده است كه روز عرفه بود و حضرت ديدند كه سائلي دارد از مردم، يعني غير خدا، درخواست مي‌كند؛ حضرت به او فرمود: واي بر تو! در چنين روزي از غير خدا تقاضا و درخواست مي‌كني!؟ و حال آنكه اميد مي‌رود در چنين روزي فضل الهي شامل طفل‌هايي شود كه در رحم مادر هستند. اميد است كه اينها خوشبخت و سعادتمند شوند.
* روز عرفه، روز دعا و درخواست
يكي از آن مقاطعي كه اين اسلحه بردش بيشتر است و در اجابت سرعت دارد، روز عرفه است. حتي تعبير امام باقر(ع) اين است كه اصلا روز عرفه، روز دعا و درخواست از خداوند است. يعني در اين مقطع زماني بخصوص سرعت اجابت دعا بيشتر است.
** تنها اميد جاماندگان
حضرت امام جعفر صادق(ع) فرمودند: اگر كسي در ماه مبارك رمضان مورد مغفرت الهي قرار نگيرد، غفران براي او نيست مگر آنكه عرفه را درك كند.
از اين روايت دو مطلب به دست ميآيد: يكي، عظمت ماه مبارك رمضان از نظر گسترش مغفرت الهي است كه همه را در بر مي‌گيرد. دوم، عظمت عرفه است. در ماه مبارك رمضان، زمان مطرح است. ممكن است براي عرفه هم زمان مطرح باشد؛ يعني روز خاص و هم مكان مورد نظر باشد كه آن زمين عرفات است. ولي مسلّماً زمان در اهميت موضوع دخالت دارد كه روز عرفه است.
از لحاظ قيد زمان، اگر كسي در ماه مبارك رمضان مورد مغفرت الهي قرار نگرفت، مسلما اگر در روز عرفه از خداوند طلب مغفرت كند مورد مغفرت الهي قرار خواهد گرفت.
** فضيلت زائران امام حسين (ع) در عرفه
مساله مهم در روز عرفه زيارت امام حسين(ع) است كه در حديث آمده است خداوند قبل از آنكه به سرزمين عرفات نظر كند، به زائران امام حسين(ع ) نظر مي‌افكند و اين نظر افكندن در زمان‌هاي حساس و سرنوشت‌ساز مانند شب قدر، عيد فطر، عيد قربان و عيد غدير است كه افضل اعمال در اين زمان‌ها زيارت امام حسين(ع) است.
** اين روز را از دست ندهيد!
هر لحظه‌اي از لحظات امروز براي ما گرانبها است؛ بخصوص براي دعا و درخواست از خداوند. اين فرصت بهترين فرصت است. پس اين فرصت را از دست ندهيد! به خصوص از ظهر تا هنگام غروب را كه در روايات وارد شده است. به دوستان ميخواستم سفارش كنم كه اين چند ساعت را غنيمت بشماريد.
بدانيد اگر ميخواهيد مشكلاتتان را حل كنيد ـ كه همه ما مشكلات داريم ـ بياييد اين چند ساعت را درِ خانه خدا برويد و از او بخواهيد؛ چه حاجتهاي مادي را و چه معنوي را، همه را از او بخواهيد. چون امروز برد دعا خيلي زياد است. بخصوص درباره ديگران اگر دعا كنيد، ما در روايت داريم كه خدا چند هزار برابر به شما اعطا مي‌كند. از همه شما التماس دعا دارم؛ من را هم فراموش نكنيد و دعا كنيد.
فردا(شنبه) مصادف با نهم ذيحجه روز عرفه در ايران است.
فراهنگ ** 1003 ** 1071
تهران - ايرنا - مرحوم آيت الله آقامجتبي تهراني شب عرفه را شبي براي اجابت دعاها ناميد و با اشاره به روايتي، روز عرفه را روزي براي تمام جاماندگان از مغفرت الهي در ماه مبارك رمضان معرفي كرد.
